Cumhuriyet döneminde sosyalist hareketin Kemalizme bakışı

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın konusu, Türkiye sosyalist hareketinin Kemalizme yönelik genel bakış açısını belirleyen faktörleri ortaya çıkarmaktır. Kemalizm, Cumhuriyet Türkiye'sini kuran modernleşme ideoloj isidir. Kemalizm toplumumuzun, sosyalizm çağımızın önemli siyasal dinamikleridir. Sosyalist hareketin Kemalizme bakışını belirleyen genel hatları, öznel ve nesnel koşullar ile bağlantıları göz önünde tutarak anlayabiliriz. Bir başka deyişle sosyalist hareketin Kemalizm değerlendirmeleri ideolojik olduğu kadar sosyo-ekonomik ve siyasal koşullarca da belirlenmiştir. Cumhuriyet dönemi boyunca sosyalist hareket, siyasi faaliyette bulunmuştur. 1919'dan başlayarak sosyalist hareket, aydınlar ve gençlik temelinde etkin olmuştur. Toplumsal temel dışında, kuramsal düzey ve yasal siyaset olanakları Kemalizme bakışı belirlemiştir. Ayrıca ulusal ekonominin büyümesi, toplumsal ve kültürel faktörler ile uluslararası durum belirleyici rol oynamıştır. Askeri darbelerin ve hükümetlerin sosyalizme yaklaşımları, sosyalist hareketin Kemalizme bakışını etkilemiştir. Araştırmanın ortaya koyduğu temel bulgu sosyalist hareketin Kemalizme bakışının dönemsel değişmeler geçirdiği, öznel faktörlerin yanısıra. nesnel sınırlayıcılıkların da belirleyici olduğudur. Sosyalist hareket 1990'larda Kemalizme bakışta olgunluk dönemini yaşamaya başlamış görünmektedir. 1980 sonrası, sosyo-ekonomik ve siyasal koşulların etkisiyle sosyalist- Kemalist yakınlaşması gündeme gelmektedir. Kurtuluş Savaşı'nda ve Cumhuriyet'in kuruluş sürecinde ortak paydalarda, fiili bir ittifak kurmuş olan Türkiye sosyalizmi ve Kemalizmin, Türkiye'nin yakın siyasal geleceğinde Cumhuriyet rejiminin sürdürülmesi ve geliştirilmesi paydasında bir siyasi yakınlaşma arayışına girmeleri beklenebilir.

Ill ABSTRACT The main objective of subject of this work is to understand how Socialist movement view sees Kemalism. Kemalism in Turkey is know as an ideology of modernization and an important dinamics of the society. Socialism, is in turn, one of the new politicial dinamics of our age. It is argued that general features at Turkish Socialist movement can only be understand throught its objective and subjective conditions. In other words, Socialist interpretation of Kemalism was releated to socio-economic and political conditions as well as ideologic conditions. During the earlier period of Republic, Socialist movement was active in politics. Beginning from 1919, Socialist movement become most popular especially amongs intellectual, and the young ones. Kemalism affected Turkish Socialism on theoritecal and legal level social basis, its theoretical level and legal political opportunities determined the view to Kemalism. Besides, the development of national economy, social and cultural factors and international situation played a determinative role. Military caup and goverments approaches to Socialism have affected Socialist movement's view to Kemalism. In general, the factors which affected Turkish socialist movement ar as folows, a) The growth of national economy, b) Cultural revocations, c) Reforms in political life, d) International developments. Until now Turkey saw three different Military coup. It could not be wrong to say they almost all of them had a negative affected on Turkish Socialist movement It is resulted in this work that Socialism in Turkey has changed its perspective to Kemalism in many times according to objective and subjective factors such as international relations, theoretical level and socialist leadership. Today, Socialism in Turkey seem to have depuped and much stable in capiparasim to the past. Kemalism, too, seem to have many relationships to socialisim and more understanding towards it. It can be predicted that their mutual understanding will be maintained and improved in near future.