Gelişmekte olan ülkelerin döviz gereksinmesinin karşılanmasında dış turizmin rolü ve Türkiye örneği

Abstract

Gelişmekte olan ülkeler, ekonomik kalkınmayı gerçekleştirmede ciddi darboğazlarla karşı karşıyadırlar. Kişi başına gelirin çok düşük, tasarrufların yetersiz, gelir ve refah dağılımının adaletsiz, işsizliğin yüksek, iç pazarın dar olması nedeniyle bu ülkelerin sanayisi fazlaca gelişmemiştir. Bu ülkelerde ihracatın ve döviz gelirlerinin büyük bir kısmı tarım ürünlerine dayanır. Nüfusun büyük bir çoğunluğu tarım sektöründe istihdam edilirken, tarım dışı sektörlerde iş olanakları sınırlıdır. Dış ticarete katılma oranı oldukça düşüktür. Gelişmekte olan ülkelerin kalkınmasını kısıtlayan önemli bir faktör döviz açığıdır. Yatırımların döviz gerektirmesi, buna karşın, ihracat yoluyla yeterli dövizin elde edilememesi ve yabancı sermaye, dış yardım, dış borçlanma gibi yollarla döviz temininin güçlüğü, bu ülkeleri yeterli ve güvenilir döviz kaynakları bulmaya zorlamaktadır. Eğer ülke yeterli turizm potansiyeline sahipse, kalkınma için gerekli dövizin önemli bir kısmı dış turizmden sağlanabilir. Turizm, gelişmekte olan ülkeler için bir kalkınma modeli olmasa da bir kalkınma finansmanı modeli olabilir; ödemeler dengesi açıklarının dış turizm gelirleriyle kapatılması, modelin bir uygulaması olarak düşünülmelidir. Türk ekonomisinin döviz gereksinimini karşılama imkanlarının yetersizliği nedeniyle, dış turizm önemli bir döviz kaynağı olmaktadır. Dış turizm, e! onomimiz için gelişr syi sağlayacak dövi-'l bulmak, böylece ithalatı mümkün kılmak suretiyle ekonomik kalkınmamıza yardımcı olmaktadır.

Developing countries face with important obstacles to maintain the economic development. The industrial sector of these countries has not improved sufficiently due to the low rate of income per person, insufficient savings, inequitable income and distribution, high unemployment rate and small internal market. The export and foreign exchange incomes mostly depend on argricultural products in these countries. While a great proportion of the population in employed in agricultural sector, the employing opportunities in other sectors are limited. The participation to foreign trade is also very low. An important factor hindering the development of developing countries is foreign exchange deficit. Investments require foreign exchange but sufficient foreign exchange cannot be found buy export and it is difficult to obtain foreign exchange by means of foreign capital, foreign aids and loans, and this makes the metioned conutries find reliable sources. If the country has a tourism potential, it can find an important amount of foreign exchange necessary for development by means of international tourism. Although tourism cannot be regarded as an development model for developing countries, it can be a development finance model; The covering of deficits in payment balances with international tourism incomes can be regarded as an application of the model. Due lO the insufficient resources for foreign exchange in Turkish economy, international tourism is an important foreign exchange source, international tourism supports the development by providing foreign exchange for development that incites the import.