Meslek yüksekokulları döner sermaye işletmelerinde bütçeleme, denetim ve maliyet-fayda analizinin uygulanabilirliği, Cumhuriyet Üniversitesi Sivas Meslek Yüksekokulu`nda bir uygulama

Abstract

ÖZET Genel ve Katma bütçeli idarelerin kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi sırasında ortaya çıkan, ortaya çıkması zorunlu olan kapasite fazlasını değerlendirmek ve belli ekonomik faaliyette bulunmayı sağlamak için ayrı bir kanuni sisteme ihtiyaç duyulmuş ve 1050 Sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu' nun 49. maddesine göre, bu maddeye dayanılarak çıkarılan özel kanunlara, kuruluş kanunlarına veya bütçe kanunlarına göre kamu döner sermaye işletmeleri kurulmuştur. Genel ve katma bütçeli idarelerin kanunla verilen asli görevlerini yürütürken ortaya çıkan ve genel idare esaslarına göre yönetilmesi mümkün olmayan faaliyetlerinin değerlendirilmesi amacıyla kurulan ve eğitim, sağlık ve tarım gibi çok geniş bir alanda faaliyet gösteren döner sermaye işletmeleri kamu ekonomisinin gerçeğidirler ve kamu bütçesi içinde sayıları, sermayeleri gelir ve giderleri nedeni ile önemli bir yer işgal etmektedirler. Bu çalışma ile Türkiye ekonomisi içerisinde önemli bir yere sahip olan ve hukuki yapıları nedeni ile özellik arzeden kamu döner sermaye işletmelerinin kuruluşu ve kuruluş amaçlarına değinilerek, bütçeleri ve denetimleri ele alınarak genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Ayrıca bütçeleme, denetim ve maliyet-fayda analizi açısından bu işletmeler ile özel işletmelerin mukayesesi yapılmıştır. Ancak; çalışmanın esasını sayıları hızla artan Meslek Yüksekokullarının döner sermaye işletmeleri oluşturduğundan, üçüncü bölümde önce yükseköğretim kurumlarına bağlı olarak kurulan döner sermaye işletmelerine değinilmiş daha sonra Sivas Meslek Yüksekokulu Döner Sermaye İşletmesinin kuruluşu, faaliyet alanları, bütçesi ve denetimi ele alınarak bu işletmenin maliyet- fayda analizi yapılarak bu uygulamaların daha verimli hale getirilmesi için çözüm yolları üzerinde durulmuştur.

SUMMARY After the need for a separate legal system was felt in order to provide definite economical activity and to put into use the extra output capacity that has to come out during the performance of General and Annexed Budgeted Public Administrations, the public floating capital enterprises were founded according to the 49th article of the 1050- numbered law of general accounting, the special laws based on it, the institutional laws or the budget act. The floating capital enterprises which were founded to put into use the activities coming out during the performance of their fundamental duties and being impossible to administrate according to the General Management Principles provided legally to general and supplementary budgeted administrations; and were acting in a large field consisting education, health and agriculture, are the facts of the public economy and have an important place in the public economy in respect of their numbers, capitals, incomes and expenditures. In this study, the floating capital enterprises, with an important place in the economy of Türkiye and with a speciality of legal forms, have been focused on generally by mentioning their founding and founding aims, their budgets and their auditing. In addition, these business enterprises have been compared with private enterprises in respect of budgeting, auditing and cost-benefit analysis. However, since the basis of the study is composed of floating capital enterprises of Higher Schools of Vocational Education, increasing rapidly in number, in Chapter III the floating capital enterprises established under the control of Higher Education Institutions have been mentioned, and then the floating capital enterprise in the Higher School of Vocational Education in Sivas has first been studied in detail in respect of establishment, the fields of activity and its budget; and following the cost-benefit analysis, the ways of improving these applications into more profitable position have been focused on.