Türkiye`deki tüketim kooperatiflerinin üst örgütlenme sorunları ve Sivas`taki tüketim kooperatiflerine bakış

Abstract

ÖZET Sanayileşmenin bir ürünü olarak ortaya çıkan, sosyo ekonomik bir birim olan Tüketim Kooperatifçilik insanların kendi kendine yardım ve dayanışma ilkelerine dayanarak oluşturdukları bir iş birliği şeklidir. Tüketim Kooperlifçiliği dünyada gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde uygulama alanı bulmuştur. Rochdale öncüleri ile 1844 yılından bu yana makro pazarlama sistemlerinde tüketicinin hayal seviyesinin yükselmesine katkıda bulunan etkili birer kuruluş olarak varlıklarım devam ettirmişlerdir. Ülkemizde kooperatifçiliğin öncülüğünü Osmanlı döneminde Mithat Pasa 1863 yılında Memleket Sandıkları adı allında kurduğu ilk sandıkla başlatmış ve Cumhuriyet döneminde Atatürk 1925 yılında `Ankara Memurlar Kooperatifi` adı allında devam ettirmiştir. Büyük mağazacılığın gelişmesi, ekonomik sıkıntıların baş göstermesi yönetim ve üst örgütlenme sorunlarıyla uğraşan tüketim kooperatifleri bugün bir çoğu kapısına kilit vurmuş bir çoğuda kapanma noktasına gelmiştir. Tüketim kooperatiflerinde üst örgütlenme sorununa ışık tutması amacıyla hazırlamış olduğum bu tez üç bölümde incelenmiştir. Birinci bölümde teorik bilgilere yer verilmiş. Dünyada ve Türkiye'de Tüketim Kooperatifçiliğinin tarihi gelişimi, bugünkü durumu ve 1995 yılında Manchester toplantısında yeniden ele alınan kooperatifçilik ilkeleri incelenmiştir. İkinci bölümde Kooperatiflerde Üst Örgütlenme konusuna giriş yapılarak kooperatiflerin türlerine ve kooperatiflerin faaliyet alanlarına göre bir inceleme yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise Türkiye'deki Tüketim Kooperatiflerinde Üst Örgütlenme konusu ele alınmış ve Sivas'ta bulunan Tüketim Kooperatifleri üzerine bir inceleme yapılmıştır. Çalışma sonucunda Tüketim Kooperatiflerinin en büyük sorunlarından biri olan Üst Örgütlenme sorunu ve bunun çözüm yollan hakkında önerilerde bulunulmuştur.

ABSTRACT The Consumption Cooperative System, a socio -ekonomic unity,that came about as a result of industrialization is a form of cooperation that people formed on the base off the principles of help and solitary themselves. The Consumption Cooperative System has found an area to be practised both in the developed and developing countriesThey have gone on living with Rochdale pioneers as effective organizations counributing to the elevation of the life standarts of consumes in macro marketing systems since 1844. İn our country,Mithat Pasha first started a cooperative system in the Ottoman Period in 1863 with the first fund called `The funds of the Country`,and Atatürk made it continued in the Republican Period in 1925 under the name of `Ankara Civil Servants'Cooperative'Today The Consumption Cooperative dealing with the problems such as the existence of large store houses,economic bottle - necks,administration and upper organization problems have come to the point of closing. This thes is I prepared to shed light on the problem of organizing consists of three parts. İn the first part some the uretical information was given. The historical development of consumption cooperative systems in Turkey and in the world.their present situation and principles of cooperative systems taken up again in Manchester meeting in 1995 were examined. İn the second part,the subject of upper organization was taken up and an examination was made according to the sorts of cooperatives and the fields of their activity. İn The Third Part,the subject of the upper organization in the consumption cooperatives in Turkey was made on the comsumption cooperatives in Sivas. At the end of the study some offers were made about the problems of the upper organization that is one of the most important problems of the consumption cooperative and about the ways of solving it. Y-lS. YuKSfcWSRETIM §fe