İşletmelerde verimliliği artırmada iş etüdü tekniği ve bir uygulama

Abstract

ÖZET İşletmelerde geliri artırmanın ve refahı yükseltmenin temel prensiplerinden biri verimliliği artırmaktır. Ancak tek bir verimlilikten söz etmek mümkün değildir. Çünkü verimliliği artırmanın amacı her zaman daha iyiye ulaşmaktır. Ulusal düzeyde verimlilik; gayri safi milli hasılada artışlar meydana getirmektir. Bu nedenle verimlilik hayat standartlarında ilerleme ve ekonomik kalkınma sağlamada en iyi araçlardan biridir. Verimlilik genel olarak girdi ile çıktı arasındaki ilişkidir. Verimlilik artışı, işgücünde etkenlik ve kalitedeki artıştan kaynaklandığında önemlidir. Verimlilik artışı yaşam standardında doğrudan yükselme sağlar. Verimlilik aynı zamanda bir ülkenin mallarının uluslararası pazardaki rekabet gücünü yükseltir. Verimlilik, işletme düzeyinde daha iyi kalitede, daha düşük maliyette, daha çok üretim ve bunun sonucu olarak daha çok gelir ve kar şeklinde oluşmaktadır. Bu nedenle işletmeler rekabet ortamında sürekliliklerini sağlamak için daha verimli olmak zorundadırlar. Verimlilik işletmede işgücü, hammadde, malzeme, makine ve donanım gibi üretim kaynaklan ile birlikte sermaye kullanımı, teknoloji, yönetim ve örgütleme, çalışma ve yaşam koşullan, bilgi ve zaman gibi kaynaklar arasındaki etkileşimdir. İmalat sektöründeki işletmeler ellerindeki kıt kaynaklan en iyi şekilde değerlendirmelidir. Bu çalışmada tüm bu bilgiler ışığında imalat sektöründe faaliyet gösteren TÜDEMSAŞ' da verimlilik artırma çalışması yapılmıştır. Burada bir KÎK olan TCDD'ye bağlı ortaklık konumundaki TÜDEMSAŞ'ın üretimde kullandığı metodlann verimliliği konusunda bir fikir elde etmek amaçlanmıştır. Yapılan bu verimlilik artırma çalışmasında dizgisel olduğu, bir işlemin etkenliğini etkileyen tüm öğelerin dolaysız gözlemlerini kapsadığı ve öğelerin yanlış ve kusurlu taraflarım ortaya kolay çıkardığıiçin iş etüdü tekniği kullanılmıştır. îş etüdü, üretim sürecinde tüm kaynakları ekonomiklik ve etkenlik yönünden inceleyen bir tekniktir. îş etüdü, metod etüdü ve iş ölçüm tekniklerinden oluşmaktadır. Tampon Şubesi, TCDD'nin çeken ve çekilen araçlarının ihtiyaçları olan birkaç tip tampon üretimi yapmaktadır. Burada tüm tampon tipleri için aynı makinalar kullanılmaktadır. Bu nedenle analiz yapmak için seçilen süper tampon üretim süreci diğer tamponların üretim süreçleri dikkate alınarak incelenmiştir. Süper tampon üretim sürecinde ilk önce metod etüdü uygulanmıştır. Metod etüdü kolay ve elken yöntemlerin geliştirilmesi, uygulanması, maliyetlerin düşürülmesi amacıyla mevcut ve önerilen yöntemlerin sistematik olarak kayıt edilmesi ve eleştirel incelenmesidir. Süper tamponun mevcut üretim süreci kayıt teknikleri ile kayıt edilmiş ve öneri geliştirilmiştir. Metod etüdü yapılırken diğer tip tamponların üretim süreçleri de dikkate alınmıştır. Metod etüdünden sonraki diğer aşama mevcut ve önerilen yöntemlerde iş ölçüm tekniklerinin uygulanmasıdır, tş ölçümü belirli bir performansta, işin yapılması için gerekli zamanı saptamak için kullanılır. İş ölçüm tekniklerinden zaman etüdü tekniği kullanılmıştır, önce süreç öğelerine ayrılmış ve her öge için ön gözlemler yapılmıştır. Daha sonra örnek büyüklükleri hesaplanmış ve standart derecelendirme tekniği kullanarak her öğenin normal zamanlan hesaplanmıştır. Normal zamanlara paylar eklenerek standart zamanlar tespit edilmiştir. Yapılan çalışmada mevcut yöntemin standart zamanı ve metod etüdü ile önerilen yöntemin standart zamanı bulunmuştur. Yeni ve eski metodlar karşılaştırılarak süper tampon üretim sürecinin verimlilik artışı hesaplanmıştır. u

ABSTRACT One of the basic principles of increasing income and welfare in business enterprises is to increase productivity. However, it is not possible to mention a single productivity. The productivity at national level is the increase in national gross product Therefore, the productivity is one of the best tools in economical development and higher living standard. In general, the productivity is the relation between the output and the input Increase in productivity is meaningful when it is resulted from labour efficiency and quality increase. Productivity increase directly rises the living standard. At the same time, the productivity increases the competition advantage of the country's goods in the international market At business organization level, the productivity aims at more production at better quality with lower cost, and as a result, more income and profit. Therefore business organizations must be more productive to maintain their continuity in competition conditions. The productivity is the interaction between resources such as capital utilisation, technology, management organization, working life conditions, time and knowledge together with production resources such as labour, raw material, machinery and equipment at a business organization. The business enterprises in manufacturing sector should make the best use of their insufficient resources. In the light of all this knowledge, this study investigates productivity increase in TÜDEMSAŞ (Railway Industry Corporation of Turkey) performing activities in manufacturing sector. This study aims at having an idea on the efficiency of the methods applied in the production process in TÜDEMSAŞ, anaffiliated corporation of TCDD which is a Public Economical Enterprise. The work analysis technique is applied to this productivity increase study as it is systematic and includes indirect observations on all elements influencing the effectiveness of an operation and reveals wrong and defective aspects of these elements. The work study is a technique which analyses all resources in the production process from the economical and effectivity point of view. The work study consists of method study and work measurement techniques. The buffer branch produces several types of buffer that TCDD' s rolling stocks need. In the buffer branch same type of machinery is used for all buffer types. Therefore, the super buffer production process selected for the analysis is investigated by taking the production processes of the other buffer types into account. Firstly, method study is employed at the super buffer production process. The method study is the development and application of easy and effective methods and systematic record of present and proposed methods for the purpose of cost reduction and critical investigation. Present production process of super buffer is recorded by recording techniques and a suggestion is developed. Also, the production processes of other buffers are taken into account. The next stage after the method study is the application of work measurement in present and proposed methods. The work measurement is used to determine the time required for the work to be realised at a given performance. Of the work measurement techniques, time study technique is employed. At first, the process is divided into its elements and preliminary observations are made for each element Then, the number of samples is calculated and the normal times of each elements are determined by applying standard rating techniques. The standard times are determined by adding the allowance to the normal times. At this study, the standard time of present method is determined and the standard time of the method proposed by method study is found. The productivity IVincrease of super buffer production process is calculated by comparing the new method with the old one.