Dilim kalınlığının patlatma kaynaklı yer sarsıntıları ve saha sabitleri üzerindeki etkisinin araştırılması

Abstract

D L M KALINLIĞININ PATLATMA KAYNAKLI YERSARSINTILARI VE SAHASAB TLER ÜZER NDEK ETK S N N ARAŞTIRILMASIMehmet BERBERMaden Mühendisliği Yüksek Lisans Tezi, 2007Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Önder UYSALOrtak Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ercan ARPAZÖZETBu çalışmada, açık işletmelerde gerçekleştirilen patlatmalar sonucu oluşanyersarsıntılarının, dilim kalınlığı ile ilişkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, iki farklı ocaktaçalışmalar yapılmıştır. Bu ocaklarda, 3 m ile 15 m arasında değişen dilim kalınlıklarında tekdelik patlamaları ve üretim patlatmaları gerçekleştirilmiş ve değişik mesafelerden yersarsıntısıölçümleri yapılmıştır. Tek delik patlatmaları S.L. . ve G.L. .' de yapılmıştır. SL ' deki çalışmaiçin 4 farklı dilim kalınlığı belirlenmiştir (4, 10, 12 ve 14 m). Toplam 20 adet patlatma yapılmışve değişik mesafelerden (25-150 m) yersarsıntısı ölçümleri gerçekleştirilmiştir. G.L. . açıkişletmesinde çalışma kapsamında belirlenen dilim kalınlıkları 3, 4, 5 ve 6m' dir. Patlatmalarsonucu oluşan yersarsıntıları, 25, 50, 75 ve 100 m mesafelerden ölçülmüştür. Bu ocaktakiçalışmalarda toplam 16 adet patlatma gerçekleştirilmiştir. Üretim patlatmaları ise S.L. . degerçekleştirilmiştir. Çalışmaya baz teşkil eden dilim kalınlığı değerleri 6-15 m arasındadeğişmektedir. Tüm patlatmalarda, gecikme başına patlayıcı madde miktarı, dilim kalınlığı veölçüm mesafesi değerleri kaydedilmiştir. Toplam 26 adet patlatma yapılmış ve değişikmesafelerden (50-100 m) yersarsıntısı ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Bu verilerindeğerlendirilmesi neticesinde, dilim kalınlığının yersarsıntısı üzerinde bir etkisinin olduğu tespitedilmiştir. Buna göre, dilim kalınlığı arttıkça, oluşan yersarsıntısı değerlerinde bir azalmaolduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Sözcükler: Açık işletmelerde patlatma, dilim kalınlığı, saha sabiti, yersarsıntısı,

STUDIES ON THE EFFECT OF BURDEN AND FIELD COEFFICIENTS WIDTH ONBLAST INDUCED VIBRATION IN OPEN PIT MINESMehmet BERBERMining Engineering, M. S. Thesis, 2007Thesis Supervisor: Assoc Prof. ÖNDER UYSALThesis Supervisor: Assoc Prof. ERCAN ARPAZSUMMARYThis study concerns with the correlation between burden and blast induced vibrations inopen pit mines. For this purpose, some studies were done for two different mines. In thesemines, single hole blasts and production blasts at burdens having widths ranging from 3 to 15meters were carried out. The vibrations caused by explosions measured from various distances.The single hole blasting have been made in SLE and GLE. Four different burden (4, 10, 12 and14 m) have been determined for SLE. 20 blasting have been made and the vibration results weremeasured from various distances (25-150 m). The determined burden thicknesses for GLE are3, 4, 5, 6 m. The vibration results were measured from various different distances (25, 50, 75and 100 m.). Totally 16 blasting have been made in SLE open pit. Production blasts have beenmade in SLE open pit. The burden based on the study, have been changed between 6-15 m. Allthe values of burden thicknesses, measurement distances and the amount of blasting materialper delay time have been noted. Totally 26 blasting have been made. The vibration results havebeen recorded. By considering these results, it was found that the burden width has a significantimpact on vibrations. Consequently, it was concluded that vibrations decrease as burdenincreases.Key words: Blasting, vibration, burden, field coefficients