Türkiye`de kalkınma bankacılığının sermaye piyasasının oluşumuna ve gelişimine katkıları

Abstract

ÖZET Hızla değişen ve özellikle finansal piyasaların coğrafi sınır tanımadığı bir dünyada kalkınmayı finanse eden ulusal ve uluslar arası kurum ve kuruluşlar kendilerine yeni işlevler tanımlayarak buna göre donanmakta ve süreçte etkin bir biçimde yer almaya çaba harcamaktadırlar. Özellikle II Dünya savaşından sonra kurulan kalkınma bankaları da faaliyet alanlarını renklendirerek bu sürecin dışında kalmamıştır. Kalkınma bankaları yalnızca ülkelerin kalkınmasına yardımcı olmamıştır, yerel boyutta diğer gelişmelerin de önünü açmışlardır. Türkiye'deki kalkınma bankalarının sermaye piyasasının oluşumuna önemli katkılarının olduğu gibi. Kalkınma bankaları Türkiye'nin sadece sanayileşmesini sağlayacak kredileri temin etmemiştir bunun yanında teknik danışmanlık, işletmelere ortak olarak işletmelerin rehabilitasyon sürecine katılmış, işletmelerin içinde bulunduğu bilgi çağma yetişme çabalarına da en akılcı strateji / politika demetiyle katılarak ülke ekonomisine olumlu katkıları olmuştur. Gelişmekte olan ülkelerin en temel sorunlarının başında sanayileşmeyi sağlayacak uygun finansman kaynaklarının bulunamayışı gelmektedir. Daha çok sanayileşmeyi sağlayacak olan kaynaklar ise uzun vadeli kaynaklardır. Aynı zamanda bu ülkelerde sermaye piyasası yeterince gelişmediği için uzun vadeli kaynak sağlama görevini kalkınma bankaları üstlenmişlerdir. Kalkınma bankaları yalnızca işletmelerin uzun vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamamışlar; aynı zamanda o ülkenin sermaye piyasasının oluşmasının temellerini atmış ve gelişmesine önemli katkılar sağlamışlardır. Kalkınma bankaları, sermaye piyasalarını geliştirmek amacı ile kendi çıkarmış oldukları hisse senedi ve/veya tahvilleri halka satarak, tasarruf sahiplerinde menkul değerlere alışkanlık yaratmak, şirketlerin çıkaracakları tahvillerin ana para ve faizlerinin vadelerinde ödeneceğine dair garantiler vermek, tahvil ihraçlarında özel plasman yapmak, hisse senedi ve tahvilleri satın alarak,II kendi nam ve hesaplarına halka satmak, menkul değer ihraçlarında yedek alıcı olarak beklemek, iştirak etmiş oldukları işletmeler başarılı olduktan ve kendi ayaklan üzerinde durmaya başladıktan sonra iştiraklerini halka satmak gibi etkinliklerle sermaye piyasasının gelişmesine çok önemli katkılarda bulunmuşlardır. Bu çalışmada birinci bölümde genel olarak sermaye piyasaları incelenmiş, ikinci bölümde ise kalkınma bankaları hakkında ve süreç içerisinde bu bankalarda nasıl değişiklikler meydana geldiği araştırılmaya çalışılmıştır. Son bölümde ise konuyu daha spesifikleştiren bir yapı izlenerek, Kalkınma bankalarının iştiraklerini satarak yada onların özelleştirilme faaliyetlerine katılarak sermaye piyasasının oluşumuna ve gelişimine katkıları incelenmekte, hangi boyutta katkıları olduğu sonuçlarına ulaşılmaya çalışılmaktadır.

IV SUMMARY National and international institution and organization, financing development in a world of rapidly changing and espacially financial markets in anlimited georaphic boundries, defining themselves new functions and equip themselves and try to take an effectiverole in this process. The Development Banks espacially established after world war II, were not out of this process by expanding their activities. Development Banks not only help to improve countries but also leaded other growing activities locally, as in the example of Turkey's Development Bank's contribution to the formation of Capital Markets. Development Banks not only provided credits for industrialization of Turkey, but also contributed to countr's economy positevly as giving technical support, becoming a partner of enterprises or entering in to enterprise's rehabilitation process and effort to reach at information age with most affective identity and most rationalist strategy /politics beam. The forecoming main problem of developing countries is to obtain appropriate financial sources for industrialization. Sources for industrialization are generally long-term sources. Since the capital markets are not well-developed in this countries. Development Banks had the responsibility for providing long- term sources. Development Banks not only provided enterprise's long- term financial request, but also layed foundation of that country's capital market and contributed to their growing. Development Bank's sell their own share certificate and/or bond to the people in order to form habbits to stocks and bonds at possession owner, to guarentee for cepeyment of capital market. They also contributed to development of capital market as buying share certificate and bonds with the activities of selling people behalf of themselves waiting as a subtitute buyer at stocks and bonds, issue, selling their shares of participant companies who became succesfül and started to stand on their own food.In the first part of this study capital markets have been examined in general, second part Development Banks and changes in these banks during process have been attempted to be searched. In the last part, the assistance of Development Bank to formation and contribution of capital markets, by selling their partnership or by joining theirprivitazing activites, examined and attempted to reach the reasons how important they contributed, with a usage of more specific method.