İbn Haldun`un Mukaddime`deki din eğitimi ile ilgili görüşleri

Abstract

Ill ÖZET İha Haldun, Sosyoloji ilminin öncüsü ve kurucusu kabul edilmektedir. Kendisi bunu `Ümran ilmi` olarak adlandırmaktadır. İbn Haldun'un Ümran İlmi konulan arasında saydığı ve üzerinde önemle durduğu konulardan biri de eğitimdir. Bu çalışma İbn Haldun'un din eğitimi ile ilgili görüşlerinin ortaya konulması ve günümüz din eğitimcilerinin görüşleriyle mukayese edilebilmesine imkan sağlamak için yapılmıştır. Eğitimin dinî alana uygulanmasına `din eğitimi` denmektedir. Bu nedenle araştırmada, onun din eğitimi ile ilgili görüşlerinden önce genel eğitim konularını ele alışı ve bu konudaki görüş ve önerileri ele alınmıştır. Mukaddime adlı eseri üzerinde yapılan çalışmada görülmüştür ki İbn Haldun, eğitimi yalnızca bilgi eksikliğini gideren bir olgu olarak değerlendirmemektedir. Ona göre eğitim, insanın doğumundan ölümüne kadar devam eden, inşam daima iyiye ve güzele yönelterek bu yönde davranış kazandırmayı amaçlayan bir olgudur. İbn Haldun eğitimin, bireyin ahlâk, zekâ, duygu ve tutumları üzerinde önemli bir etken olduğuna inanmakla birlikte; toplumun ekonomik, siyasî ve kültürel hayatını etkilemek ve yönlendirmek bakımından sahip olduğu önem üzerinde de geniş bir şekilde durmaktadır. İbn Haldun, eğitim konularında olduğu gibi din eğitimi ile ilgili ilimlerden de geniş bir şekilde bahsetmiştir. Din eğitiminden ne anlaşılması gerektiğini açıklayan İbn Haldun, bununla ilgili ilimleri tek tek ele alarak bunların konuları hakkında bilgiler vermekte ve öğretimleriyle ilgili önemli önerilerde bulunmaktadır. Onun eğitim ve din eğitimi ile ilgili konulardaki görüş ve önerilerinin, günümüz eğitimcileriyle pek çok konuda paralellik arz ettiği anlaşılmaktadır. Bu da İbn Haldun'un eğitimci kişiliğini ortaya çıkarması bakımından önemlidir.

IV SUMMARY Ibn Haldun, who names sociology as `Umran`, is known as the leader end tlie founder of it. Education, too, is one of the subject that Ibn Haldun gves very importance and counts as a sociological item. This study is prepared in order to exomine his opinions about religious studies and to compare today's religious studiend angle of vision, it's called `religious studies` which is applied religious on edecation that's whay, it's held how he holds whole edurational subjects and his thoughts and suggestion of it, before his opinions about religious studies. it's clearly seen from a study submitted on his book `Mukaddime` that he doesn't analize education as a fact which removes the lack of knowledg. Nevertheless, according to him, education is a concebt that continues from birth to death, always drects people to words truth and fineness and finally to aim people to act like that way. As well as he believes that education has on important effect on people's betaviours, morals and inteUigene and emotions, he also gves the valve of the importance on economical, political and cultinal lives of societies. Because of these, this study will be an important reference source for teachers who have important roler in educational system and people who are interested in these subject matters. Ibn Haldun, widely mentions tobies on religious subjects as well as educational matters. Ibn Haldun, who exptins what should be understood with `religious studies, taking in hand these subjects one by one, explains briefly these subjects and gves important suggestions about teaching them efficently. His opinions and suggestions on educational and religious studies paralles today's educators opinions on many subjects. Endeet, this is very important point of view to show his eucator personality.