Sınıf öğretmenlerinin başarılarını değerlendirmede (Sivas ili örneği)

Abstract

Eğitimde öğretmenlerin başarı değerlendirmesinin amacı her öğretmenin kişisel niteliği ve okula emeği ile katkısının ne derecede olduğunu ortaya çıkarmaktır.Öğretmenin kişisel niteliği kişilik ve yeterlilik değerlemesiyle; eğitim ve öğretime katkısı başarı değerlemesiyle ortaya çıkabilecektir. Bu araştırmanın amacı; Sivas ili ilköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin başarım değerlendirmesinin bilimsel ölçütlere ve yöntemlere dayalı olarak yapılmasını sağlayacak bir değerlendirme modeli oluşturabilmek için öğretmen, okul müdürü ve ilköğretim müfettişlerinin görüş ve önerilerinin saptanmasıdır.Bu bağlamda da `ders teftişi sonucunda tanzim edilen öğretmen teftiş formlarının yeniden düzenlenerek, öğretmenin yeterlilikleri ve etkililikleri ile kuvvetli yanları ve zayıf yanlarının objektif olarak ortaya çıkarılmasını sağlamaktır. Araştırmanın denencesi ise `öğretmen başarım değerlendirmesinde ilköğretim müfettişleri tarafından kullanılan öğretmen teftiş formundaki başarım değerlendirme kriterleri, öğretmen başarım değerlendirmesinde yetersizdir`. Araştırmanın birinci bölümünde genel olarak başarım değerlendirme.başarımı etkileyen faktörler, başarım değerlemede bulunması gereken özellikler, başarım değerlendirme yöntemleri, başarım değerlemede kullanılacak kriter ve standartlar, başarımı değerlemede karşılaşılan başlıca hatalar ve önleme yollan ile öğretmenin tanımı, yeterlilikleri ve özellikleri konulan işlenmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde ise; hizmet sektöründe yer alan eğitim örgütlerinde öğretmen başarım değerlendirme, öğretmen başarım değerlendirme kriter ve standartları, öğretmen başarım değerlemede çoklu veri kaynaklan, ve ülkemizde öğretmen başarım değerlendirme sistemi ile Avrupa ve Amerika'da öğretmen başarım değerlendirme sistemleri incelenmiştir.II Bu çalışmada evren Sivas İl merkezinde bulunan ilköğretim okullarındaki görevli 950 sınıf öğretmeni, 82 okul müdürü ve 48 ilköğretim müfettişidir.Örneklem olarak da 17 İlköğretim okulunda görev yapan toplam 196 öğretmen, 32 ilköğretim okulu müdürü ve 26 ilköğretim müfettişi seçilmiştir. Bu araştırmada; araştırmanın amacına uygun olarak öğretmenler, okul müdürleri, ilköğretim müfettişlerinin görüşlerini saptamak ve yeni bir model ortaya koymak için araştırma modeli olarak tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Anket formunun birinci bölümünde bağımsız değişkenlere yer verilmiştir. İkinci bölümünde 2521 sayılı tebliğler dergisinde yayımlanan ve ilköğretim müfettişlerince, ilköğretim okullarında görevli öğretmen değerlendirmesinde kullanılması zorunlu olan öğretmen teftiş formundaki başarım kriterleri, üçüncü bölümde ise öğretmen değerlendirmesinde kullanılması gereken başarım ölçütleri ile ilgili sorular yer almıştır.İkinci ve üçüncü bölümdeki sorular likert tipinde hazırlanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma kullanılmıştır.Aynca araştırmaya katılan öğretmen, okul müdürleri, ilköğretim müfettişlerinin ortalamaları arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığını belirlemek üzere tek yönlü varyans analizi yapılmış ve anlamlı farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunu saptamak üzere Tukey-b testi uygulanmıştır.Analizde 0,005 düzeyinde anlamlılık esas alınmıştır. Öğretmenlerin başarım değerlendirmesinde kullanılması gerektiği düşünülerek hazırlanan ölçütler araştırmaya katılan gruplar tarafından kabul görmüştür.Bu ölçütler toplam madde korelasyonu puanlarının büyükten küçüğe doğru sıralanması sonucunda ilk 25 ölçüt başarım değerlendirmede kullanılması amacıyla yeni ders teftiş formatında yer verilmiştir.Ill Ders teftişinde kullanılması istenen öğretmen teftiş formları yalnızca ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri branşındaki öğretmenleri kapsamakta olup, diğer branş öğretmenleri için yeni çalışmalar yapılarak yeni öğretmen teftiş formları hazırlanmalıdır.

The purpose of performance evaluationof teachers at education is to reveal how much each teachers personal qualifications and efforts to school with contributions is. The personal qualitication teacher can be evaluated by personality and sufficiency tests, and contribution to education can be evaluated by performance evaluation. The aim of this study is to determine opinions and proposals of teachers, school managers and primary education inspectors to construct a performance evaluation model based on scientific criterions and methods for the evaluation of teachers at primary schools in Sivas. In this context, the aim is ` objectively determinining the strong sides and weaknesses of teachers by re-organizing the teacher inspection forms which is arranged after lecture. The hypothesis of this study is that existing teacher inspection forms used in performance evaluation of teacher by primary education inspectors are not sufficient for the performance evaluation`. In the first chapter of this study, general performance evaluation, factors affecting the performance, features to be needed in performance evaluation, the methods, criteria and standarts during evaluation, main mistakes faced at evaluation and prevention methods with definition of theachers and their qualifications are describedand characteristics are described. İn the second chapter, theachers performance evaluation at education organizations in service sector, criteria and standarts in performance evaluation, database in evaluation, and comparison of evaluation techniques in Turkey, Europe and U.S.A are investigated. The population for this study is 950 schoolteachers, 82 school managers and 48 primary school inspectors working in Sivas. The sample chosen among them is 196 schoolteachers working at 17 primary schools, 32 school managers and 26 primary school inspectors working in Sivas.V In this study, convenient with the purpose of study, the searching method is used to determine opinions of teachers, school managers and primary school inspectors working in Sivas and to suggest a new model. In this study, questionarre is used as data collection instrument. In first part of questionarre, the independent variables are placed. In second part, performance criteria, which are published in Bulletin 2521 and are mandatory to use in evaluation of teachers by inspectors are asked. The third part includes questions of criterion of schoolteacher evaluation. The question in second and third part are prepared in likert type In analysis of data, statistics such as frequency, percentage, average and standart deviation are used. In addition to these, one-way anova is used to determine whether there are meaningful differences between averages. Also, Tukey- b test is applied to determine which groups have statsitical meaningful differences. In analysis, 0.005 confidence level is used. New suggestions to be used in evaluation forms are accepted by most groups. As a result, these criteria, which are in top 25 by arranging in order of correlation coefficient, are placed in new performance evaluation forms. However, the new form is suggested only for evaluation of primary teachers branch. Different forms should be prepared for evaluation of other branch teachers.