Oyun teorisi ve ekonomik modelleme

Abstract

Küreselleşmenin yoğun şekilde yaşandığı günümüzde, işletmelerin varlığını sürdürebilmeleri veya yeni işletmelerin piyasada tutunabilmeleri için rakipleriyle etkin bir şekilde rekabet edebilmeleri zorunluluk haline gelmiştir. Teknolojinin ve diğer unsurların etkileriyle günümüzde rekabet sadece aynı bölgede bulunan rakiplerle değil, tüm ülkedeki veya dünyadaki rakiplerle yapılmaktadır. Bu nedenle, şirketler karar aşamasında kendi iç dinamikleri kadar kendi kontrolü dışında kalan dinamikleri de inceleyip değerlendirmelidirler. Bu değerlendirme neticesinde şirketler kendileri için optimum kazancı belirleyip, bu kazanca ulaşmak için gerekli hamleleri yapmak durumundadırlar.Şirketler, rakiplerini inceleyip değerlendirdikten sonra kendileri için optimum kazancı belirlemede gerek göz önünde bulundurulması gereken değişkenlerin çokluğu gerekse de değişkenlerin karmaşıklığı nedeniyle çeşitli bilimsel yaklaşımlardan yararlanma ihtiyacı duymaktadırlar. Bu doğrultuda, uygulanacak olan bilimsel yaklaşımın yeterince güvenilir ve uygulanabilir olması gerekmektedir. Oyun teorisi stratejik düşünce ve karar verme aşamalarında şirketlerin optimum kazancı sağlayabilmeleri için izlemeleri gereken stratejileri araştıran matematiksel temelli bilimsel bir yöntemdir. Matematiksel özellikleri ve özellikle ekonomi alanında ihale düzenlemelerinden rekabet analizlerine, sosyal, siyasi, vb. problemlere uygulanmasından dolayı oyun teorisi oldukça ilgi çeken güvenilir bir disiplindir. Rekabet halindeki grupların rekabetini matematik temelli bir oyun gibi değerlendiren oyun teorisi grupların izlemeleri gereken stratejileri matematiğin güvenilirliği çerçevesinde irdelemektedir. Son yıllarda bu teorinin ekonominin birçok alanında uygulandığı ve uygulama alanlarının gün geçtikçe arttığı görülmektedir. Oyun teorisi ve ekonomi sentezi ekonomi meselelerine bakışı ve bu meseleleri anlama kabiliyetini önemli ölçüde artırmıştır.Bu çalışma içeriğinde oyun teorisi incelenmiş, karşılıklı çıkar ilişkisi içinde bulunan grupların rekabetlerinin oyun olarak incelenme yöntemleri değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler : Dinamik Oyunlar, Ekonomik Modelleme, Nash Dengesi, Oligopol, Oyun Teorisi, Statik Oyunlar

Active competing has become indispensable for existing and continuing operations in the market due to the increasing globalization process and its effects. Because of the effects of technology and other factors rivalry is done not only with competitors in the same region but also with competitors all around the country and the whole world. Therefore, during the decision process, companies should consider the dynamics which are out of their control as much as their internal dynamics. As a result of this consideration, companies should define their optimal pay-off and follow the appropriate strategies to get the optimal pay-off.After companies have investigated their competitors, due to the abundance and complexity of the variables they need scientific approaches to determine their optimal pay-off. Moreover, the scientific approaches should be reliable and applicable. Game theory is a mathematical based strategic process investigation how and in which proportions companies should mix various strategies to get the optimal pay-off from their decision making process. Since it is mathematical based and applied to social, political, economical, etc. problems game theory is an interesting and reliable mathematical discipline. Considering the relations among companies as a mathematical based game and investigating the strategies inside the borders of the reliance of mathematics, game theory is widespread used in economics and led to important new insights being developed. Furthermore game theory and economy synthesis has significantly improved the understanding of economic issues.In this project Game theory has been analyzed in detail, and how relations of groups in mutual interdependent can be established on the basis of game.Key Words: Dynamic Games, Economic Modeling, Nash Equilibrium, Oligopoly, Game Theory, Static Games