Polis meslek etiği: Kamuoyu ve emniyet çalışanlarınca algılanışı

Abstract

ÖZET Demokratik bakımdan gelişmiş ülkelerde polis birey hak ve özgürlüklerinin kısıtlayıcısı olmayıp tam aksi, hak ve özgürlüklerin en iyi bir şekilde işlemesini sağlayan bir araçtır. Bu anlayışın herhangi bir toplumda benimsenmesi için de polis meslek etiğinin meslek çalışanlarınca iyi bir şekilde algılanışının ayrı bir yeri ve önemi vardır. Bu çalışmanın birinci bölümünde çalışmanın teorik temeli olan etik kavramı irdelenmeye çalışılmış ve bu alanda mevcut olan Türkçe ve yabancı kaynaklardan yararlanılmıştır. Bu bölümde genel çerçevede etik kavramının tanımı, tarihi süreçteki işleyişi, amaçlan, hedefleri, sınırları ve diğer değerlerle olan ilişkileri açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde meslek etiğinin tanımı yapılarak, mesleki etik nitelikleri anlatılmış, meslek etik ilkelerinin temel işlevleri hakkında bilgi verilecektir. Meslek etiğinin temelinde insanları baskı kurarak disipline ederek küstürmek değil çalışanların niteliklerini artırarak vatandaşa daha kaliteli hizmet sunmaktır. Etik kavramı ve etik konusundaki çalışmalar eski olmakla birlikte etiğin prensiplerinin belirli mesleklere özellikle polis mesleğine uygulaması yenidir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ele alman bu kavram, ülkemizde Öğretmen Emniyet Müdürü İbrahim Feridun'un, 1910 yılında kaleme aldığı 'Polis Efendilere Mahsus Terbiye ve Malumat-ı Meslekiye' isimli eserinden yararlanılarak polis okullarında polis etiğine ilişkin dersler verilmektedir. Bu eserdeki konuların Avrupa Konseyi tarafından oluşturulan Avrupa Polis Etiği Yönetmeliğindeki konularla birebir örtüştüğü görülmektedir. Ülkemiz polis okullarında 1930'lu yıllardan sonra etik dersleri okutturulmamıştır. Son dönemlerde ise bunun eksikliği fark edilerek bu konuda çeşitli çalışmalar yapılmış ve tekrar polis okulları müfredatına polis meslek etiği dersleri konulmuştur. Üçüncü bölümde ise polis meslek etiğinin tarihi gelişimi ve polis meslek etiği incelenmiş, polis alt kültürü hakkında bilgiler verilerek polis okullarındaki eğitimden bilgi aktarılmış, etik eğitimi üzerinde durularak polis meslek etiğinin odak noktası olan etik değerler üzerinde kapsamlıca bilgi aktarılmıştır. Çalışmanın uygulamasının yapıldığı dördüncü bölümde ise teorik olarak incelenmiş olan polis meslek etiğinin kamuoyu ve emniyet çalışanlarınca nasılalgılandığı araştırılmıştır. Bu bölümün polis meslek etik ilkeleri kısmında oluşturulan 21 yargıyı içeren anket formu kamuoyu ve emniyet çalışanları arasından seçilen deneklere yöneltilmiştir. Elde edilen veriler SPSS programına aktarılmıştır. Veriler üzerinde öncelikle deneklerin demografik özellikleri belirtilmiştir. Verilerin analizi yapılmış, yöneltilen 21 yargıya karşılık gelen frekansların yüzdeleri tablo haline getirilmiştir. Son olarak Varyans Analizi yapılmış farklılığın olduğu yargılar yorumlanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda polis meslek etiğinin kamuoyu ve emniyet çalışanları tarafından algılanışında farklılıklar olduğu, ancak 9 yargıdaki farklılığın daha anlamlı olduğu görülmüştür. Polis meslek etiği üzerinde yaptığımız uygulama çalışmasının sonuçlarının konunun hassasiyetinden dolayı ve halkımızın hala resmi elbiseli olarak görev yapan çalışanlara karşı korkmadan fikirlerini söyleyememelerinden dolayı denekler tarafından objektif olarak yaklaşılmaması nedeniyle gerçek durumu yansıtmama ihtimali bulunmaktadır. Gerek kamuoyu gerekse emniyet çalışanlarını temsil eden denekler yargılara `davrandıkları gibi değil olması gerektiği` gibi yaklaştıkları izlenimi söz konusu edilebilir. Emniyet çalışanlarının eğitiminde etik kavramına atfedilen önemin artırılması, gerek polis okulları gerekse hizmet içi eğitimlerde etik konusu uygun biçimde işlenmeli ve etkinliği sağlanmalıdır. n

ABSTRACT In the democratically developed countries, police is not limiting the rights and freedom of the individuals but is a means of developing the rights and freedom. Therefore in order this opinion to be adopted by the society it's important to perceive the professional ethics by the workers of this profession In the first part of this study, the theoretical aspect, that is the concept of ethic, is examined. The available Turkish and foreign resources are used. With this respect the definition of the concept of ethic, its goals and targets, limits and its relations with other valued are explained. In the second part of the study, the definition of the professional ethic is made, the qualities of the professional ethic are explained and information about the basic functions of the professional ethic principals is given. The basis of the professional ethic is to present quality service to the citizens, not to apply pressure to discipline and offend people. The concept of ethic and the studies about ethic are old but applying the principles to specific professions especially police is new. In the third part of the study, this concept is examined. In the police schools courses related to the police ethic are given by making use of Instructor Security Director Ibrahim Feridun's book `Polis Efendilere Mahsus Terbiye ve Malumat-ı Meslekiye (Professional Education and Information About Policeman)` which is written 1910. The subjects in this book match with the European Police Ethic Regulation by the European Council. In the years of 1930's ethics coerces were not given in the police school in our country. In the recent years the insufficiency of this is perceived and ethics coerces are included in the police schools. In the third part the historical development of the professional police ethics and professional police ethics are examined. Information from police schools is given by giving information about police sub-culture. By stressing ethics education comprehensive information is given about ethics which is the focus of professional police ethics. In the fourth part of the study which is the application part of the principles. It's researched how the public and the policeman perceive the theoretically examined professional police ethics. The questionnaire including 21 judgments in the professional mpolice ethics principles section of this part is guided to the samples among the public and policeman. The provided data is transferred to SPSS program. First the demographic attributes of the test subjects are indicated on the data. The analysis of the data is done, the percentage of frequencies of the answers to the 21 judgments are tabled. Variance analysis is done to comment on the differences replied to the judgments. At the and of the study, it's observed that there are differences in the perception of the professional police ethics by the public and the policemen: However the differences in 9 judgments are meaningful. There's possibility of not being able to reflect the reality of the application practice about the professional police ethics because of the insufficiency in the objectivity of the test subjects resulting from the hesitation of the public to express opinion about the employers with official uniforms. The public or the policemen give the impression that they approach the subject, not how they behave but how it should be. In the education of the security employers the importance given to the ethics must be increased. In the police schools or servant education the concept of ethics must be studied properly and the efficiency must be increased. IV