Türk iş hukuku mevzuatının sendika özgürlüğüne ve örgütlenme hakkının korunmasına ilişkin 87 sayılı sözleşmeye uyum sorunu

Abstract

Çalısanlara sendikal hak ve özgürlüklerin tanınması ve bu yönde koruyucudüzenlemelerin yapılması onun; temel insan haklarından biri, sendikaların islevleriniyerine getirebilmesinin önkosulu, devletlerin demokrasiye verdigi degerin bir ölçüsü,devletlerin birbirlerini ve uluslararası veya uluslarüstü örgütlerin devletlerialgılayıslarında önemli bir etken olması gibi sebeplerle devletler açısından hayati birönem tasımaktadır. Bu konudaki temel gösterge, ulusal mevzuatların UluslararasıÇalısma Örgütü'nün sendika özgürlügüyle ilgili temel sözlesmesi olarak kabul edilen1948 tarihli Sendika Özgürlügüne ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına liskin 87sayılı Sözlesme'ye ne ölçüde uyumlu oldugudur. Çünkü Uluslararası ÇalısmaÖrgütü'nün kabul ettigi sözlesmeler ile sözlesmelere dayalı olarak verdigi tavsiyelerve denetim organlarının kararları, özellikle Örgüt'ün sendika özgürlügüne verdigiözel önemin bir yansıması olan Sendikal Özgürlük Komitesi'nin kararları, sendikaözgürlügünün korunmasının uluslararası alandaki en önemli güvencesiniolusturmaktadır.Türkiye, Uluslararası Çalısma Örgütü tarafından 1948 yılında kabul edilen 87sayılı Sözlesme'yi, geleneksel onay politikasının bir sonucu olarak, ancak 1992yılında onaylamıstır. 1992 yılından sonra söz konusu sözlesmeye uyum çalısmalarınahız verilerek Anayasada ve 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nda bir takımdegisiklikler yapılmıs öte yandan, 2001 yılında 4688 sayılı Kamu GörevlileriSendikaları Kanunu kabul edilmistir. Bununla birlikte, halen 87 sayılı Sözlesme'yetam olarak uyum saglanamamıs ve uyum süreci bir sorun halini almıstır.2004 yılında Anayasada yapılan degisikligin, insan haklarına iliskinuluslararası sözlesmeleri iç hukuka üstün tutması uyum sorununa yeni bir boyutkatmıstır. Çünkü anılan degisiklikle birlikte, genelde insan haklarına yönelikuluslararası sözlesmelerle, özelde ise 87 sayılı Sözlesme hükümleri ile içmevzuatımızdaki hükümler arasında çıkabilecek herhangi bir çatısma durumunda,uluslararası sözlesme hükmünün esas alınması gerekmektedir. Yine, UluslararasıÇalısma Örgütü normlarının bir bütün oldugu görüsünden hareketle, denetimorganlarının verdikleri kararların da ulusal yasaların üstünde oldugu ve söz konusukararlarla ulusal yasalar arasındaki herhangi bir uyusmazlıkta, denetim organlarıkararlarının esas alınması gerektigi sonucuna varılacaktır.Bu çalısmanın temel amacı, Türk is hukuku mevzuatının 87 sayılıSözlesme'ye uyumu konusunu irdelemektir. Çalısmada, Türk mevzuatındaki 87sayılı Sözlesme'ye aykırılıgı tartısılan hükümler degerlendirilmis, uyumsuzluklarınhangi düzenlemelerden kaynaklandıgı ve sebepleri ortaya konularak olması gerekenhukuk bakımından önerilerde bulunulmustur. Ayrıca, 2004 yılında Anayasanın 90.maddesinin degistirilmesinin, söz konusu uyum sürecini nasıl etkiledigi ve anılandegisiklikten sonra 87 sayılı Sözlesme hükümlerinin nasıl algılanması gerektigisaptanmaya çalısılmıstır.

It is condition that the employee unions should have its function, freedomshould be introduced and all the regulation for basic human rights should beestablished for people and employee. It is important that all the states and the nationsshould know each other and international ? over and or international institutionsshould consider the states. This factor is a very important value judgement in thesociety. The basic determination in this field is number 87 Freedom of Associationand Protection of the Right to Organise Convention and 1948 year employeeinstitution freedom. The significant factor in this field is how these regulations arecompatible with the main regulation. All the regulation which International LabourOrganization agree, and all the suggestion, and all the decision, and all the freedomdocumants show that international prevention of the Employee Union should beunder some preservation.Turkey signed the International Labour Organization Agreement,unfortunately in 1992, because of the result of tradational agreement policy,International Labour Organization signed the agreement number 87 in 1948.Compatibility process was very rapid after 1992 and some changes in 2821suggestions for the solution were claimed. Furthermore how the change in it is triedto be determined that the 90. article of the main constitution of 2004 affected thecompatibilty process and the mantioned changes of 87 numbered regulation after thechanges should be condidered is the main point of the present study.Employee Union Law in the main constition were realised. On the other handEmployee Union Law, number 4688, for public officers was agreed in 2001.however a complete compatilibity wih 87 numbered regulation can not be,unfortunately, couldn?t have been realised nowadays.Some changes in the main constitution in 2004 presented a new dimension inhuman rights and international regulations. It is a fact that international agreementshould be a base in case there is a conflict between the national regulations and laws.Moreover all the decisions of International Labour Organization will be consideredas a base in national regulation and laws, and in all the decisions.The main of this study is to analyse whether Employee Laws for Turkish arecompatible with the 87 numbered regulation. All the distinguishing articles against87 numbered agreement, and all the incompatibilities were analysed and some