Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve ülke riski

Abstract

Üretimin, sermayenin ve emeğin küreselleşmesi ile birlikte 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren dünya ekonomi tarihinde yeni bir dönem başlamıştır. Gelinen noktada bütün ülkeler birbirine eklemlenmiş olup, bir ülkede takip edilen politikalar diğer bütün ülkeleri etkiler düzeye gelmiştir. Bu dönemin geçiş aşamasını yönlendiren en önemli kuruluşlar ise gelişmiş ülke kaynaklı çokuluslu şirketler (ÇUŞ) olmuştur.ÇUŞ'ler bir merkezden yönetilen ve birçok ülkede yaptıkları fiziki yatırımlarla öne çıkan kuruluşlardır. Söz konusu şirketlerin yaptıkları bu fiziki yatırımlar ?doğrudan yabancı sermaye yatırımları? olarak adlandırılmakta ve yöneldikleri ülkelerde birçok makroekonomik göstergeyi etkilemektedirler. Önemli bir teknoloji transferi ve sermaye kaynağı olarak görüldükleri için birçok ülke bu yatırımları kendisine çekebilmek için rekabet etmektedirler. Doğrudan yatırımların yöneldikleri ülkelerde karşılaştıkları bir takım riskler bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi geniş bir içeriği olan ülke riskidir.Bu çalışmada söz konusu yatırımlar ülke riski bağlamında ele alınmış ve Türkiye örneğinde bazı değerlendirmeler yapılmıştır. Türkiye'de 1980'lerden itibaren doğrudan yabancı sermaye konusunda liberal bir ortam oluşturulmaya çalışılmıştır. Ancak 2000'li yılların başlarına kadar ülkeye beklenenin çok altında yabancı sermaye girişi olmuştur. Yeni dönemde ekonomik ve siyasi belirsizliklerin azalması Türkiye ile ilgili politik risk algılamalarını değiştirmiştir. Böylece ülkeye giriş yapan yabancı sermaye miktarında önemli artışlar gerçekleşmiştir.Anahtar kelimeler: Çokuluslu şirketler, Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, Ülke riski, Politik risk

Through globalization of production, capital and labor, a new era has started on the world economy since the last quarter of 20. century. At this stage all countries have integrated into each other and the policies followed in one country have affected affects the others. In the transition phase of this period, one of the most significant organizations were multinational companies originated from developed countries.Multinationals corporations are managed as centrally and they direct their physical investment to many countries. Their physical investments are called direct foreign investment (DFI) and they affect lots of macroeconomic indicators in countries. Regarded globallay as an important opportunity for the source of capital and the technology transfer, these investments put the countries into a great competition. There are a number of risks faced by countries in direct investments. The most important one is country risk which has lots of components.In this study the investments in question has been handled in the context of country risk and some evaluations has been made for the case of Turkey. Since 1980 it has been tried to make liberal atmosphere more suitable for foreign direct investment in Turkey. However, foreign capital inflow remained below the expected level until the early 2000?s. In this new era because of the decreasing political and economical uncertainty, the perception of political risk concerning Turkey has altered. After all, the amount of the capital coming into the country has increased significantly.Key Words: Multinational Companies, Direct Foreign Capital Investments, Country Risk, Political Risk