Alacahanlı halk şairleri monografisi

Abstract

Âşık edebiyatı, miladın ilk asırlarına kadar uzanan, günümüze kadar dinamizmini kaybetmemiş, belli icra töreleriyle oluşturulmuş, kendi bünyesinde kurallar barındıran bir gelenek edebiyatıdır. Ozan, halk şairi, çöğürcü, halk ozanı, saz şairi, âşık gibi isimlerle anılan bu geleneğin en temel niteliği halkın sesi olması ve kültürünü en iyi şekilde yansıtmasıdır.Âşıklık geleneği denildiği zaman ilk akla gelen bölgelerden biri olan Sivas, yetiştirdiği güçlü âşıklarla geleneğe hizmet açısından lokomotif görevi görmüştür. Şimdiye kadar incelenen ve incelenmeyi bekleyen binlerce âşık, ozan, halk şairi Sivas kültürünü tanıtma, kaybolmasını önleme görevlerini layıkıyla yerine getirmiştir. Bundandır ki, günümüzde pek çok geleneğin kaybolmaya başladığı Türk topraklarında Sivas hâlâ kültürünü yaşatarak ve koruyarak takdirleri toplamaya devam etmektedir. Bu bağlamda araştırılmayı bekleyen sayısız âşık ve yöre bulunduğunu belirtmek gerekir. Bunlardan biri de Sivas'ın Kangal ilçesine bağlı Alacahan beldesidir. 25 köyden oluşan bu geniş coğrafya hem tarihî hem de kültürel açıdan araştırılmaya değer bir bölgedir. Eski İpek Yolu'nun geçtiği, pek çok medeniyete şahit olmuş Alacahan, âşıklık geleneğinde de önemli isimler yetiştirerek Türk kültürüne hizmet etmiştir. Günümüzde yetiştirdiği âşıklarla da hizmetlerini devam ettirmektedir.Bu çalışmada, Alacahan yöresinde yaşamış, yaşamaya devam eden ve Alacahanlı olup farklı bölgelere göç etmiş âşıkların hayat hikâyeleri ve eserleri tespit edilmiştir. Tez çalışmamızda Alacahan beldesi hakkında bilgiler, âşıklık geleneği bağlamında Alacahanlı âşıklar hakkında değerlendirmeler, incelenen şiirlerin tahlilleri ve uygulamalı halkbilimi önerileri yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: âşıklık geleneği, âşık, Alacahan, Sivas, İpek Yolu.

Minstrel literature, whose roots date back to Christ's first centuries, hasn't lost its dynamism up to now. It is made up of certain performance traditions and has got its rules. It has a traditional literature. This tradition is also known as poet, folk poet, `çöğürcü`, bard, minstrel. The most fundamental quality of this tradition is the expression of folk and reflecting the culture well. When minstrelsy tradition is said, Sivas is the first region to be remembered. Sivas, where so many important poets have grown up has played an important role in this tradition. A lot of poets who were examined and waiting for being examined played an important role in introducing Sivas' culture and they worked hard so that this city's culture couldn't be lost. Thanks to them Sivas is still enjoyed by living and conserving its traditions, but a lot of traditions are inclined to be lost like anywhere else in Turkey. In this context, there are numerous poets and regions to be studied. One of them is the town of Alacahan in the district of Kangal. It has twenty five villages and extends a vast area. It is worth surveying this town for not only historical but also cultural aspects. The old Silk Road passed through it. It witnessed many civilizations and served in the Turkish Culture by bringing up a lot of wonderful poets. It also continues to serve Turkish culture with its present poets. In this study , the lives and works of the minstrels who grew up in Alacahan and still live there and those originally from Alacahan but immigrated to other cities or towns in Turkey are identified. There are 33 poets mentioned in this study, which gives some information about the area, general definitions and information about minstrelsy tradition, the analysis, evaluation of poems studied. It also provides applied folklore suggestions.Key Words: minstrelsy tradition, minstrel, Alacahan, Sivas, Silk Road.