Şebinkarahisar ve çevresi yapı ve mezar kitabeleri üzerine bir inceleme

Abstract

Mezar taşları ve yapı kitabeleri dönemin inançlarını, geleneklerini yansıtmakla birlikte, ait oldukları toplumların ve o yerin, askeri siyasi, sosyal, kültürel, dinsel, ekonomik ve demoğrafik yapısını da göstermektedir.`Şebinkarahisar ve Çevresi Yapı ve Mezar Kitabeleri Üzerine Bir İnceleme` adlı bu çalışmada, şehir merkezindeki mezarlıkların ve yapı kitabelerinin üzerinde daha önce yapılan araştırmalarda gözden kaçan veya ihmal edilenler bu çalışmada incelemeye alınmıştır. Bunlar Atatürk Müzesi ve Evi ile şehir merkezine bağlı, mesafe olarak uzakta yer alan önemli mahalleleri ve civar köylerine ait 355 mezar kitabesi ve altı yapı kitabesinden oluşmaktadır.Birinci bölümde yapı kitabeleri yer almaktadır. Şebinkarahisar ve çevresindeki yapı kitabelerinin çoğu daha önce farklı araştırmacılar tarafından ele alınıp değerlendirildiği için tekrara düşmemek adına tezimizde sadece bu yapıların türleri ve isimleri belirtilmiştir. Daha önce araştırmalarda gözden kaçan veyahut unutulan altı yapı kitabesi tespit edilip bu bölüme dahil edilmiştir.İkinci bölümde mezar kitabeleri ele alınmıştır. Burada bulunan mezar kitabeleri fiziki, kronolojik, dil, cinsiyet, meslek, sülale isimleri ile unvan ve lakaplar açısından incelenerek değerlendirilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, sadece mezar kitabeleri fiziki açıdan ve cinsiyet bakımından sayısal olarak değrelendirilmiştir. Ayrıca bu kitabeler dil, sülale, unvan, meslek ve kronolojik açıdan, incelemeye tabi tutulmuştur.Sonuç ve bibliyografya bölümüne yer verildikten sonra ekler kısmında bu araştırmaya konu olan kitabelerin orijinal metinleri yanında günümüz Türkçesine çevrilmiş halleri verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Şebinkarahisar, Tarih, Yapı Kitabeleri, Mezar Taşları, Mezarlık

Sepulchral monuments and inscriptions indicate military, political, social, cultural, religious economic and demographic structure of societies alongside with the reflection of beliefs and tradition.Athis study called `A Study on Construction and Grave Inscription in and Around Şebinkarahisar` is examined the materials that are neglected or escaped the attention in former studies on graveyards and inscriptions of city centre. Those consist of 355 Sepulchral monuments and six inscriptions which belong to important neighbours and surroundings villages where interconnect with Atatürk Museum and House.In the first chapter, inscriptions are situated. Because many inscriptions in Şebinkarahisar and its around were studied by other researchers, in order to not fall into repetition, in this study, it is only mentioned about the name and types of inscriptions. Furthermore, six inscriptions which are possible to be forgotten were detected and attached to this chapter.In the second chapter, Sepulchral monuments are come up. Those Sepulchral monuments are examined in terms of physical, chronologic, language, gender, profession, family names and nicknames.In the third chapter, only the physical condition of Sepulchral monuments and numerically assessed inscriptions, besides, the grave inscriptions found here were studied and evaluated in terms of chronology, language, gender, profession, lineage names, titles and nicknamesAfter conclusion and bibliography chapters, the original texts of inscriptions were attached with their Turkish translations.Keywords: Şebinkarahisar, History, Inscriptions, Sepulchral Monuments, Graveyard