İngiliz dili eğitimi bölümlerinde edebiyat öğretimi için öğrenci-merkezli bir yaklaşım

Abstract

ÖZET Bu tezde sunulmak istenen konu, bir süreç içinde öğrencilere edebi metin okuma ve yorum yapma olgusunu geliştirmeye yönelik olarak düzenlenen araştırmadan elde edilen gözlem, uygulanan sınıf teknikleri ve sonuçta toplanan verilerin analizidir. Herkesçe bilindiği gibi edebiyat dersleri edebi metni okuma, anlama ve yorum üretme olgularının bir bütünüdür. Ülkemizde yabancı dille ( özellikle İngilizce ile ) eğitim yapan orta ve lise düzeyindeki okullarda okuma derslerinde İngiliz Edebiyatı metinleri kullanılmaktadır. Bu derslerde öretmenler çoğu kez öğrencilere verilen metinleri nasıl algılayıp, yorum getireceklerini öğretmek yerine metnin yazıldığı dönem, yazarın üslup özellikleri gibi birtakım ezber bilgiler sunmaktadırlar. Öğrencileri metni anlamak yerine ezbere yönelten bu öğretim tarzının temelinde üniversitelerin İngilizce Öğretimi bölümünde öğretmen adayı öğrencilere edebi metne farklı yaklaşım ve yorum metotlarının öğretilmemesidir. Dolayısı ile üniversite düzeyindeki öğrencilerin okuma alışkanlığı, analitik düşünme ve yorum üretebilme yetenekleri eksik kalmaktadır. İşte biz de birer araştırmacı ve eğitimci olarak görev yapmakta olduğumuz Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Bölümü öğrencilerinde bu tür problemlerin varlığını saptadık, öğrencilerin bu problemlerini çözebilmek için bir araştırma düzenledik. Araştırmayı daha sağlam bir temele oturtmak için edebi metin analizi ile ilgili anlatıları açıklayan, anlamları değerlendiren çeşitli yirminci yüzyıl eleştiri ve yorum kuramlarından fenomenoloji, yapısalcılık ve okur-merkezli eleştiri kuramını yönlendirici kuramlar olarak seçtik. Bu kuramların seçimi ilk bölümde sunduğumuz okur-yazar-metin arasında kurduğumuz ilişki sonucu düzenlediğimiz `okuma süreci` 'ne bağlı olarak yapılmıştır. Araştırmada, bu kuramlar ışığı altında bazı sınıf teknikleri düzenlenmiş ve üçüncü sınıf öğrencilerine Edebiyat Dersi dahilinde uygulanmıştır. Elde edilen veriler niteliksel olarak değerlendirilmiştir.

Ill ABSTRACT The subject which is to be presented in this thesis, is the observations, classroom techniques and the data gathered as a result of the research which was conducted during 1996-1997 academic year in ELT Department of Education Faculty at Trakya University. The aim of the research was to improve students' literary text reading and analyzing abilities with the help of literary theories. In our country, in private and Anatolian High Schools, teachers use literary texts in reading courses. In these courses, most of the times, the teachers present the students some historical and authobiographical background knowledge, instead of teaching them how to comprehend and respond a text. In the very depths of this kind of literary text teaching methods there lies the problem of not teaching the student-teachers different approaches and methods and thus, not letting them gain their own interpretative skills during university education. As a result, the university- level students lack reading, analyzing and interpreting skills. With the same problem, we, as researchers and lecturers, faced with at Trakya University. After determining some specific problems of our students, we held a research. In order to settle our study on firm basis, among the 20th. Century theories, we selected three literary theories: phenomenology, structuralism and reader's response. The selection of these was done according to the `reading process` which was done established as a result of writer-text-reader relationship presented in Chapter. 1. Under the light of these theories, some classroom techniques were applied to 25 third year ELT students and the data was evaluated qualitatively.