Tarık Buğra`nın romanlarında gençlik

Abstract

ÖZET Sanat gayesi güdülerek meydana getirilen sözlü ve yazılı eserler olan edebiyat; bu temel gayesine ulaşmak için malzemesini toplumdan alır ve ürününü yine topluma sunar. Topluma sunulan bu eserler topluma, toplumun kendisini yansıttığı gibi, toplumların gelişmesi ve sağlıklı bir yapıya kavuşması, insanların zerafet ve ahlaki vasıfları kazanması yolunda da fonksiyonlar üstlenmiştir. Özellikle romanın, edebiyatın üstlendiği fonksiyonların yerine getirilmesinde önemli bir yerinin olduğunu söylemek mümkündür. Türk romanı incelendiğinde, roman konularının sosyal hayat, batılılaşma, köy hayatı ve kalkınması, kentleşme, aşk, gençlik meseleleri v.b. meydana geldiği görülür. Gençlik bir toplumun en dinamik gücü ve geleceğinin de teminatıdır. Bu açıdan, genelde Türk edebiyatı ve özelde romanın da gençlik konusu üzerinde bir kısım eserlerin verilmesi sözkonusudur. Aslında, romanlarda gençliğin yer almadığı örnekler de hemen hemen yoktur. Türk romanında, gençlik konusunu ele alan ve geniş yankı bulan eserlerin başında Tarık Buğra'nın `Gençliğim Eyvah` romanının geldiğini söylemek mümkündür. Tarık Buğra'nın `Gençliğim Eyvah` ve diğer dokuz romanına baktığımızda, roman kahramanları arasında gençlerin baş kahramanlar olarak yer aldığı ve roman konularındaki tiplemelerle gençliğe ideale dönük olumlu mesajların verildiği görülmektedir. Tarık Buğra'nın romanlarında gençliğe yönelik mesajları insani değerler, milliyetçilik, din, vazife duygusu, tarih bilinci, dış etkiler-taklit, 111aydın olmak, politika dışı olmak, dil ve sanat duygusu başlıkları altında toplanmıştır. Yazar, gençlerin insani değerlerinin din ve vatan, millet sevgisi ile yeşerip geliştiğini ifade etmektedir. Gençliğim Eyvah romanında, Delikanlı 'nın kendisini çepeçevre sarmış olan ve onun benliğini yoketmeye çalışan dış güçler ve ona karşı direnmesi; Küçük Ağa romanında Hoca'nın yaşadığı tereddüt ve ikileme rağmen vatanın kurtuluşu yolunda Kuvay-ı Milliyeciler saflarında mücadeleye katılmasını görmekteyiz. Yazar, genç kahramanlarım doğrudan bir hareketin içine sokmaz, onlara tezatlıkları yaşatır, iç çatışmaların içine sokar ve sonunda sağduyuyu hakim kılar ve bu doğrultuda karar almalarını sağlar. Buğra'nın romanları bütünde değerlendirildiğinde, ele alınan konuların Türk tarihinin romanı özelliği taşıdığı görülür. Bu bütünlük içinde, roman kahramanları arasında gençler önemli bir yer tutar. O'nun romanlarında genç kahramanlar zaman zaman politikanın içine sokulur; ancak politik davranışlardan uzak tutulur. Genç kahramanlar, vazife duygusu gelişmiş ve aydın kişiler olarak takdim edilir. Sonuç olarak, yazar, romanlarında `Sanat sanat içindir.` Görüşünden hareketle, topluma hitap etme kaygısı taşımadan, dil ve sanat unsurlarını kullanarak gençliği ele almakta ve onlara yönelik mesajlar sunmaktadır. IV

ABSTRACT Literature, which involves producing oral and written texts with the aim of performing art, collects its material and presents its work from and to the society to realise its objectives. The literary works presented to the society reflects the society to the society as well as a means of enabling the society to develop, reach a sound social structure, and gain aesthetic and moral valves. It can be said that novel plays a significant role in realising the functions of literature. When closely examined, it is seen that the main the men of Turkish novel include rural life and development, urbanisation, love, youth matters, act. Youth is the most dynamic element of the society and thus the guarantee of the future. To this end, this study intends to examine works of literature in general and novel more specifically. As a matter of fact, there are any examples that exclude the them of youth. Tarık Buğra' s novel `Gençliğim Eyvah` is one of the outstanding work of literature where by the youth is examined. In `Gençliğim Eyvah` and his mine other novels, Tarık Buğra choose young people as his heroes and tries to give ideal - oriented messages to the society. The messages given by Tarık Buğra can be listed under the headings of human values, nationalism, religion, sense of responsibility, historical consciousness, foreign influence - imitation, being an intellectual, de- politicisation, and language and art. The author states that the human valuesamong the youth thrives with the love of religion, homeland and nation. In `Gençliğim Eyvah`, Buğra sets his plot around a youngster who resists foreign powers that aim the destroy his personality. In Küçük Ağa, Hoca joims Kuvay-ı Milliye to save the country despite the fact that he experiences hesitation and dilemma. The author does not lead his young heroes directly into action but get them to feel contradiction, personal struggle. Yet common sense is always the winner and thus the characters make their decisions accordingly. Examined as a whole, the topics in his plot display the features of novel of Turkish history. In this wholeness, young characters play a significant role among his heroes. In his novels, the young characters are sometimes politicised but refrained from political action. These characters are often presented as intellectuals whit a high sense of responsibility. In conclusion, the author, who takes the perspective, and who is free from worry of addressing the society, examines the youth and sends messages to them through linguistic and artistic elements. VI