Harp mecmuasında yayınlanan edebi metinler

Abstract

ÖZET `Harp Mecmuası` Teşrin-i Sâni 1331 ( Kasım 1915 ) yılında yayın hayatına başlamıştır. Ramazan 1334 ( Haziran 1918 ) itibariyle 27. Sayısını vererek yayın hayatına son vermiştir. Bu dergideki edebi ve siyasi yazılar ile şiirlerin derlenerek günümüz Türk harflerine aktarılması tezimize konu olmuştur. Dergi, yayınlandığı dönemde, Türk Ordusunun kazandığı başarıları, Türk Milletine duyurmada büyük rol oynamıştır. Derginin yayınlandığı dönem Türk tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Eğer burada kopan firtma, doğru yorumlandığı ve tarihi olaylara düzgün edebî manalar giydirilebildiği taktirde gelecek nesillere yararlı olmaya devam edecektir. Harp Mecmuasının bu hizmeti yapmaya çalıştığı kanaatindeyiz. Bu dönemde, Türk Milletinin çektiği sıkıntılar, harp meydanlarında yapılan kahramanlık ve fedakarlıklar edebiyat dünyamızdaki yazar ve şairlerimize zengin bir zemin teşkil etmiş, son derece güzel, edebî ürünlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Metin aktarmalarında görüleceği gibi: siperinde elinde bombası ile uyuyan Türk Askeri, Ziya Gökalp'in `Asker ve Şair` şiirine, kolunu harp meydanında kaybeden subayımızda Mithat Cemal'in `Kolunu Harp Meydanında bırakmış Bir Askere` şiirine konu olmuştur. Bu dönemin etkilerinin cumhuriyet devri yazarlarında da devam ettiğini söyleyebiliriz. Yakup Kadri Karaosmanoğlunun ` Yaban ` da ki Çanakkale'de kolunu kaybeden roman kahramanı Ahmet Celal ile, Tank Buğranın, `Küçük Ağa` da, yine kolunu harp meydanında bırakan Çolak Salih, bu dergiye konu olan olayların etkilerinin edebiyat dünyamızda devam edeceğinin göstergelerindendir. Harp Mecmuası 'nda, Osmanlı Devleti' nin Birinci Dünya Harbinde çarpıştığı bütün cepheleri hakkında bilgi verilmiştir.İlk sayılarda ki yazılarda; harbe girişimizin haklılığı ve gerekliliği ortaya konulmuş, Almanya, Avusturya - Macaristan mihverinde yapılan ittifakın haklı gerekçeleri anlatılmaya çalışılmıştır. Şiir ve nesirlerde, Türk Milleti ve askerinin gerek mazideki, gerek o dönemdeki kahramanlık ve zaferleri işlenerek, milletin ve ordunun moral değerleri yükseltilmek istenmiştir. Çalışmamızın mahiyetini; Harp Mecmuası' ndaki edebî özellik taşıyan nesirler ve şiirlerin günümüz Türk harflerine aktarılması ile akademik bir çalışma çerçevesinde incelenmesi oluşturmuştur. Yüzyılımızın en önemli olaylarından birisi olan Birinci Dünya Savaşına; şiirler, yazılar ve resimlerle ışık tutan Harp Mecmuası' nm edebî mahiyet taşıyan yazı ve şiirlerinin, orijinal nüshaları ile birlikte sunulmasıyla, bu dönem hakkında sıhhatli değerlendirmelere katkı sağlanacağı kanaatindeyiz.

ABSTRACT `Harp Mecmuası` had been started to its publication life in Teşrin-i Sani 133 1 (November 1915) and in the year Ramazan 1334 (June 1918) had been finished its publication life by giving its twenty-seventh number. The literary and political articles and poems are gathered together and become the subject of our thesis by turning into new Turkish Alphabet. The magazine took a big role in reporting the victories of Turkish Armies to the Turkish nation when it was published. The publishing period of magazine has an important place in Turkish history. If the stormy events at that time are truely interpreted and can give clear literary aims to historical events, it still can be useful to next generation. We all believe that `Harp Mecmuası` tries to do this duty. At that time, the worries of Turkish nation, heroic acts and devotions at war fields a rich subject to literature writers and poets so that had been a good reason to make very good products. As to be seen in the interpretion of articles: the soldier who was sleeping in the shelters with his bomb was a subject to the poem of Ziya Gökalp's `the Soldier and the Poet` and the officer who lost his arm in the war was a subject to the poem of Mithat Cemal's `To the soldier who left his arm in the war field` We can say that the effects of that time continues in the writers of Republic period. We think that, the novel hero of Yakup Kadri Karaosmanoğlu's `Yaban`, Ahmet, who lost his arm in Çanakkale wars, and, hero of Tank Buğra' s `Küçük Ağa`, Salih, who lost his arm in war too, are the indicators of effects of events that this magazine wrote.In the Harp Mecmuası, information is given about all fronts that Ottoman Empire fought in the First World War. İn the first series, it is written about our entrance to the World War. It is desired to increase army's and nation's morale with the poems and proses by giving heroism and victories in the past time and at the moment. The reality of our work is that: We translated into the new Turkish alphabet poems and proses and studyied on these subjects with the academical visual angel. Harp Mecmuası explained and showed the First World War with poems, proses and pictures. We gived these poems and proses with the original copies In our opinion, this study will help true appraisal on this period.