Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik tutumları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik tutumları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir. Tarama yöntemiyle durum tespitinin yapıldığı bu çalışma 2014-2015 akademik yılında Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesinin İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği programında öğrenim görmekte olan 1.2.3. ve 4. sınıflarındaki toplam 497 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmadaki veriler Enochs ve Rings (1990) tarafından geliştirilen daha sonra Özkan, Tekkaya ve Çakıroğlu (2002) tarafından Türkçeye çevrilen `Fen Bilgisi Öğretimi Öz Yeterlik İnancı Ölçeği` ve araştırmacı tarafından geliştirilen `Fen Eğitimi Tutum Ölçeği` kullanılarak elde edilmiştir.Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik genel tutum puanları cinsiyet değişkenine göre farklılık gösterirken ölçeğin alt boyutları olan fizik, kimya, biyoloji ve laboratuvara yönelik tutum puanlarında anlamlı farklılık görülememiştir. Öğretmen adaylarının sınıf düzeyine yönelik fen tutumları ise genel tutum puanları ve laboratuvara yönelik tutum alt boyutu puanlarında anlamlı farklılık gösterirken ölçeğin diğer alt boyut puanlarına göre farklılık göstermemiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik tutumlarında başarı düzeyleri ve mezun oldukları lise türü değişkeninin etkili olmadığı bulunmuştur. Bunun yanında öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik öz yeterlik puanları cinsiyet, başarı durumu ve mezun oldukları lise türü değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemiştir. Ancak öğretmen adaylarının sınıf düzeyi değişkenine göre fen öğretimine yönelik genel öz yeterlik ve sonuç beklentisi alt boyutundan aldıkları puanlar anlamlı farklılık gösterirken ölçeğin kişisel öz yeterlik alt boyutundan alınan puanlarda ise anlamlı farklılık görülememiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının fen eğitimine yönelik tutumları ile öz yeterlik puanları arasında pozitif yönde anlamlı ama çok düşük doğrusal bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

The purpose of this research is to evaluate the relationship between attitudes and self- efficacy of science teacher candiadates towards science teaching. This research done by Scanning (Screening) Method has been implemented with 497 participants of 1st, 2nd, 3rd and 4th graders of Science Teacher Candidates in the Faculty of Education, Primary School Science Teaching Department at Celal Bayar University. The datum in the research has been gained by ''Science Teaching Self- efficacy Belief Scale'' which was firstly generated by Enochs and Rings (1990) and then has been translated into Turkish and has been developed as ''Science Teaching Attitude Scale ''by Özkan, Tekkaya and Çakıroğlu (2002).At the end of the research, while the general attitude points of science teacher candidates varies according to gender, there has not been a significiant difference in Physics, Chemistry, Biology and Labratory which are the sub-branches of scale. While the general attitudes of science teacher candidates towards classroom level shows a significiant difference in general attitude points and sub-branch attitude points towards labratory, it doesn't show any difference according to the other sub-branches of the scale. Morever, it has been found that there is no relationship between the graduated highschool type background and achievements in science teaching attitudes of science teacher candidates. Besides, there is no statistical difference in self- efficacy points, gender, achievement, graduated highschool types of science teacher candidates towards science teaching. However, while the points gained in sub-branches show a significant difference in self efficacy and result expectations of science teacher candidates, it doesn't show any significant difference in the results gained in individual self-efficacy of the scale.Morever, It has been confirmed that there is a positive but very low linear relationship between attitudes and self-efficacy points of science teacher candidates.