Sosyal bilgiler öğretmenlerinin vatandaşlık algıları ve vatandaşlık eğitimi ile ilgili düşüncelerinin incelenmesi

Abstract

Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Vatandaşlık Algıları ve Vatandaşlık Eğitimi ile İlgili Düşüncelerinin İncelenmesiVatandaşlık kavramı tüm politik sistemlerde öteden beri önemli bir yere sahip olmuştur. Özellikle son yıllarda meydana gelen savaşlar ve bu savaşların neden olduğu toplu göçler, ekonominin giderek küresel bir hal alması, bazı ülkelerdeki seçmenlerin yapılan seçimlere kayıtsız kalmaları, tüm ülkeleri tehdit eden çevre sorunlarıyla mücadelede başarısız olunması gibi pek çok neden vatandaşlık kavramına yüklenen anlamların yeniden gözden geçirilmesine neden olmuştur.Bireylerin iyi vatandaşlar olarak yetiştirilmeleri okul kurumunun ilk açılışından itibaren eğitimin temel amacı olarak kabul edilmektedir. Sosyal Bilgiler tanımları incelenecek olursa bu tanımların neredeyse tümünde ortak amaç olarak öğrencilerde vatandaşlık yeterliklerini geliştirmek en belirgin amaç olarak görülecektir. Ülkemizde özellikle Sosyal Bilgiler dersi yeni nesiller iyi vatandaşlar olarak yetiştirme hedefini gerçekleştirmede oldukça önem taşımaktadır. Sosyal Bilgiler dersi içerisinde vatandaşlık konuları öğrencilerin vatandaşlık bilgi, beceri ve değerlerini kazandırmada rol oynamaktadır. Öğretim programları ve materyalleri ne kadar iyi hazırlanırsa hazırlansın, vatandaşlık eğitiminde öğretmen faktörü en etkili yol olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle vatandaşlık konularının öğretimine yönelik öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesi, dersin kazanımlarına ulaşma açısından önem arz etmektedir.Bu araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin vatandaşlık algıları ve vatandaşlık eğitimi ile ilgili düşüncelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada veri toplama yöntemleri ve analiz teknikleri bakımından nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanılacağı karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Denizli, İzmir ve Kütahya illerinde görev yapan toplam 461 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın sonuçları incelendiğinde Sosyal Bilgiler öğretmenleri vatandaşlık konularının öğretiminin ülkenin geleceği açısından önemli olduğunu düşünmektedirler. Sosyal Bilgiler öğretmenleri kendilerini vatandaşlık konularının öğretiminde yeterli bulmaktadırlar. Araştırmaya katılan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin neredeyse tamama yakını vatandaşlık dersinin ortaokullarda ayrı bir ders olarak verilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin büyük çoğunluğu vatandaşlık dersinin temel amacını beceri aktarımı olarak görmektedir. Sosyal Bilgiler öğretmenleri aynı zamanda vatan sevgisini öğrenciler aşılamanın vatandaşlık dersinin temel amaçlarından bir olduğu düşüncesine sahip oldukları tespit edilmiştir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin vatandaşlık konularının öğretiminde yapılandırmacı etkinlikler kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenler mevcut ders kitaplarını yetersiz bulmakta ve daha kaliteli bir öğrenme-öğretme süreci için, ders kitaplarının niteliğinin arttırılması gerektiğine inanmaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Öğretmen, sosyal bilgiler, vatandaşlık.

Investigation of Social Studies Teachers' Perceptions of Citizenship and Citizenship EducationThe concept of citizenship has long been an important place in the whole political system. Economic, social, political and technological developments have brought the concept of citizenship on the table again. Especially wars, mass migration caused by the war, the globalization of the economy, ignorance of voters in several countries, and environmental problems have led to reconsideration of the meaning of citizenship. Nurturing new generations as good citizens considered as the main objective of schooling. If the definitions of social studies examines, it can be seen that the main purpose of social studies is to equip students with civic knowledge, attitudes, and values. Social studies plays crucial role in Turkey to achieve the goal of raising new generations as good citizens. Teachers are the most effective component of civic education as well as curriculum and educational materials. Therefore, determining social studies teachers' opinions about teaching citizenship is important to attain the social studies and civic education acquisitions.The purpose of this research is to examine social studies teachers' perception of citizenship and citizenship education. In this research, the author applied mixed method and used both qualitative and quantitative data collection and analysis techniques. The sample of the study consisted of 461 social studies teachers in Denizli, İzmir, and Kütahya. The result of the study showed that social studies teachers agreed that civic topics are important for the sake of the country. Also it can be concluded from the results that social studies teachers thought that they are qualified to teach civic topics. In addition almost all participants mentioned that civic education should be given as a separate course instead of being inside of the social studies. According to many participants, the main purpose of the citizenship education is development of civic skills. Moreover, social studies teachers asserted that citizenship education must provide patriotism. In addition, the study showed that social studies teachers applied constructivist approach to teaching citizenship topics and they think that textbooks are not qualified. Keywords: Citizenship, social studies, teachers.