Kağıthane`de 18. ve 19. yüzyıl yapıları

Abstract

ÖZET Bizans döneminden itibaren bilinen ve yapılaşmanın olduğu bir semt olarak karşımıza çıkan Kâğıthane; Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren hem bir mesire, hem toplantı yeri, hem de o döneme göre bir sanayi bölgesi konumundadır. 18. yüzyıla gelinceye kadar Kâğıthane mesire yeri olarak kullanılmış ve burada bazı yapılaşmalar da olmuştur. 18. yüzyılda ///. Ahmet zamanında ise Kâğıthane büyük bir önem kazanmış ve burada yoğun bir imar faaliyeti başlamıştır. Burası Kâğıthane-Sadahâd olarak üne kavuşmuştur. 18. yüzyılda ///. Ahmet zamanında yapılan en büyük yapı; Sadabad Sarayı ve saray çevre düzenlemesi içerisinde yer alan, Sadahâd Cami, III. Ahmet Çeşmesi, Cetvel-i Sim, kameriyeler ve Kasr-ı Neşacrdır. Bu yapılaşma hareketi 19. yüzyıl boyunca da devanı etmiştir. Kağıthane Kasrı Hümayunu.. İmrahor Kasrı, II Abdiilhamit Çeşmesi, Su Terecisi, Poligon Kasrı, Dâye Hatun S ihyan Mektebi gibi döneminin özelliklerini yansıtan yapılar inşa edilmiştir Kağıthane'de Osmanlı kültür tarihinde nadir rastlanan örmeklerin bulunması burayı önemli kılmıştır. Kâğıthane, Osmanlı mimarisinin ve günlük yaşamında önemli bir yere sahip olmasına rağmen burada çok az yapı ayakta kalabilmiştir Bu tez araştırmasında Kağıthane'deki 18. ve 19. yüzyıldaki Osmanlı mimari yapıları, çok az sayıda ayakta kalan mimari eserler ve kalıntılar ışığında,seyahatnamelerden, bilim adamları ve sanat tarihçilerin araştırmalarından faydalanılarak bu bölgenin Osmanlı döneminden günümüze kadar geçişmiş olduğu evreler ortaya konulmuştur.

Ill ABSTRACT This thesis focuses on the Kağıthane district which has been renowned as a recreation spot, as well as a meeting place and industrial center during the Ottoman period. Although there is evidence that the area was important as early as the Byzantine times, the Kağıthane district gained its importance particularly during the reign of the Süleyman the Magnificent and onwards. The Kağıthane district appears to have witnessed significant building activities during the eighteenth century. The area gained popularity during the reign of Ahmet III and strated to be known as Sadâbad. Among the newly built structures during his reign, Sadâbad Sarayı, Sadâbad Camii, III. Ahmet Çeşmesi, Cetvel-i Sim, Kasr-ı Neşad are the most important ones. This building program seems to have continued during the nineteenth century, including the construction of additional buildings such as the Kasr-ı Hümayun, Imrahor Kasrı, II. Abdulhamit Çeşmesi, Poligon Kasrı, Su Terazisi, Daye Hatun Sibyan Mektebi. Despite the importance of the Kağıthane district, it is unfortunate that very little architectural evidence survived to reveal information on one of the least understood aspects of the Ottoman architecture and daily life. This is because the Kağıthane is a rare example in Ottoman culture history. Therefore, this thesis examines the Ottoman documents, archices, and the accounts of travellers, scholars, and art historians to envision how the architectural landscape changed through time and how the area looked like on a temporal scale during the Ottoman times. In lightIV of the minimal number of architectural evidence, this thesis contributes much to our understanding of the Ottoman culture and society.