Güney Marmara (propontis) limanları: Parion ve Priapos

Abstract

ÖZET Bu yüksek lisans tezi antik dönemde Güney Marmara (Antik Propontis) kıyısında yer alan ve deniz ticareti için önemli iki kıyı yerleşimi olan Parion ve Priapos limanlarını incelemeyi amaçlar. Bugüne kadar bu iki yerleşimin limanlan konusunda herhangi bir çalışma yapılmamış olması bu tez çalışması için önemli bir etken olmuştur. Parion ve Priapos'un Antik dönemde Ege ve Karadeniz kültürlerini birbirine deniz yoluyla bağlayan Marmara bölgesinin kıyıyı takip eden deniz yolu üzerinde olması dolayısıyla yapılan incelemeler sonucu bu kentlerde limanların varlığı arkeolojik verilerle tespit edilmeye çalışılmıştır. Söz konusu limanlar, kullanıldıkları dönemde ait oldukları şehirlere pek çok açıdan faydalar sağlamış ve şehirlerin gelişmesinde önemli bir etken olmuşlardır. Özellikle Parion limanı çevresinde erken Arkaik dönemden Hellenistik döneme kadar tarihlenebilecek arkeoloji veriler ele geçmiştir. Ayrıca, yapılan sualtı araştırmaları sonucunda Parion limanın kullanım şekli konusunda önemli bilgiler elde edinilmiştir. Sualtı Arkeolojisinin çalışma konularından birini oluşturan liman ve liman yapılan antik dönem deniz ticareti, teknolojisi ve gemiciliği açısından oldukça önemli bilgiler sunarlar. Limanların gelişimine bakıldığında ise; limanların, önceleri akıntı ve rüzgara karşı korunaklı yerlerde yapıldığı daha sonraki dönemlerde teknolojinin de ilerlemesiyle denizin, kıyıdan itibaren doldurulması suretiyle dış etkenlere karşı korunaklı alanlar oluşturulduğu görülmektedir. Bunun en güzel örneklerinin de Güney Marmara limanlarında gözlendiği anlaşılmaktadır.

ABSTRACT This Masters thesis focuses on the harbours of two important cities located on the southern shore of the sea of Marmara (Ancient Propontis), namely Parium and Priapus. The harbours of these two important cities were important for the seafearing during the classical antiquity. The fact that no investigations were carried out there so far to reveal information on the use and nature of the harbours of these cities was one of the reasons that tempted me to carry out investigation on this subject. This is because Parium and Priapus were located on a maritime route following the coast that tied the Aegean and the Black sea worlds. I attempted to obtain as much archeological information as possible about these harbours. These harbours contributed much to the development of these two cities durin their use. In particular, the surface data documented arount the harbour of Parium demonstrated that it was used for a long period of time from the late Archaic to the Hellenitic period.Moreover, I obtained information on the nature of the harbor of Parium by carrying out underwater research during the course of my study. Ancient harbours and their associated structures have always been viewed important by those archaeologists dealing with the study of issues such as the ancient seafaring, seamanship and ship-building technology. In terms of their evelotion, the harbors were first contructedon location that are suitable against the currents an winds. Then, with the advance of construction technology, the harbours investigated in this thesis are good material manifestation of the development observed on the development of ancient harbours and related structures.