Türkiye`de Kamu Çalışanları Sendikacılığı (KESK örneği)

Abstract

ÖZET Sendikalar, günümüzde siyasal sistemleri ve gelişmişlik seviyeleri farklı olan bütün ülkelerde sosyal yaşamın vazgeçilmez unsurları arasında yer almaktadır. Sendikalar bugün elde edilmiş olan hakların koruyucusu, henüz kazanılmamış haklarında öncüsü ve savunucusu olan bir fonksiyona sahiptirler. Günümüzde serbest irade ile kurulan sendikalar, çalışma hayatının dışında da kamuoyu oluşturmak, siyasal ve sosyal alanlarda baskı grubu oluşturmak gibi önemli işlevleri de yerine getirerek toplumsal düzenin gerçekleşmesinde büyük bir role sahiptirler. Türkiye'de kamu çalışanlarının örgütlenme ve sendikal haklara sahip olma mücadeleleri yıllardır devam etmektedir. Kamu çalışanlarının hak ve çıkarlarını korumak amacıyla örgütlenmeleri ve işveren olan devletin karşısına bir takım taleplerle çıkmaları her zaman endişe ile karşılanmıştır. Bu nedenle günümüze kadar kamu çalışanlarının örgütlenmeleri çeşitli endişelerle kısıtlanmıştır. Türkiye'de işçi statüsü dışında kalan kamu çalışanlarının sendikal örgütlenme sürecinin önü 1961 Anayasası ile açılmıştır. Fakat Anayasa çerçevesinde kamu çalışanlarının hak arama mücadelesi sendika kurma özgürlüğünden öteye geçememiştir. Bu bağlamda sendikaların en önemli fonksiyonlarından olan toplu sözleşme ve grev hakkı kamu çalışanlarınca kurulacak sendikalara tanınmamıştır. Günümüzde de yürürlükte bulunan ve kamu çalışanlarının sendikal örgütlenmelerini düzenleyen 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu, kamu çalışanlarının sendika hakkını güvence altına almış, fakat kamu çalışanlarına toplu sözleşme ve grev hakkım tanımamıştır. Türkiye'de yıllardır sendikal örgütlenme mücadelesi veren kamu çalışanlarının geldiği son nokta sadece sendika kurma özgürlüğü olmuştur.

11 ABSTRACT Today, trade unions are crucial element of social life in all countries with different political structure and development level. Trade unions are not only protector of vested interests but also are initiator and supporter of unvested interests. Trade unions formed with free will also play an important role at realizing social order by forming public opinion out of working life and creating interest groups in social and political arenas. Public employees' struggle to be organized and to have unionist rights has still lasted in Turkey. Demands of public employees towards being organized in order to protect their rights and interests and their different expectations from state in employer position have always not been approved pleasantly. Therefore, organizations of public employees have been restricted so far due to some reasons. The 1961 constitution has paved way for public employees without public worker status to found trade unions in Turkey. However, this process has only limited with freedom of founding public employees' trade union in constitutional framework. In this context, collective bargaining and strike rights main functions of a trade union are not given to public employees' trade unions. Today, the public employees' trade unions law in force numbered 4688 regulating unionist organizations of public employees guarantees trade union right of public employees but does not give a chance to public employees for collective bargaining and strike.