Uluslararası bölgesel örgütlenme açısından bir karşılaştırma: Avrupa Birliği ve Güneydoğu Asya Uluslararası Birliği

Abstract

iÖZETBölgesel örgütlenmeler, devletlerarası yoğun ekonomik ve siyasal işbirliğininuluslararası ilişkilerdeki en önemli göstergelerinden biridir. Günümüzde, kurucudevletlerin içerisinde bulundukları coğrafyadaki bölgesel koşullara ve bölgecilikanlayışlarına bağlı olarak şekillenen çok sayıda bölgesel örgütlenme hareketimevcuttur. Gerçekleştirdiği yoğun ekonomik ve siyasal işbirliğinin boyutlarıdikkate alınarak; Avrupa Birliği (AB), bölgesel örgütlenmeler arasında en başarılıolanı kabul edilmektedir.Çalışmada, bölgecilik hareketlerinin oldukça yoğun olduğu Asya-Pasifikbölgesinde, önemli bir aktör olarak faaliyet gösteren Güneydoğu Asya UluslarıBirliği (ASEAN), AB ile karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmiştir.Değerlendirmede; AB ve ASEAN, kurulmalarına yol açan gelişme ve nedenler,kurucu anlaşmalarda belirtilen amaç ve prensipler, kurumsal yapıları ve karar almamekanizmaları, genişleme süreçleri ve gerçekleştirdikleri ekonomik ve siyasiişbirliğinin boyutları açısından incelenmiştir.Sonuç olarak, farklı bölge ve koşullarda da olsa devletlerarası işbirliğinindevletlerin refahı ve güvenliği açısından olumlu sonuçlar doğurduğu ortayakoyulmuş, hem bölgesel örgütler olarak AB ve ASEAN'ın, hem de Batı Avrupabölgeciliği ile Güneydoğu Asya bölgeciliklerinin benzerlik ve farklılıkları açığaçıkarılmaya çalışılmıştır.

iiABSTRACTRegional organizations are one of the most important demonstrations of thehigh level economic and political cooperation between states. Today, in theinternational arena, there are numerous regional organizations shaped by the regionalconditions and the regionalism perceptions of the founder states. The EuropeanUnion (EU), due to the intense economic and political cooperation realized, isconsidered as the most successful regional organization.The thesis attempts to compare the Association of the Southeast AsianNations (ASEAN), an important regional organization in the Asia-Pacific region,with the EU. The developments and causes that lay behind the establishment of aregional organization, the aims and principles stipulated by the constituting treaties,organizational structure and the decision-making procedures, enlargement processesand the dimensions of the economic and political cooperation are taken intoconsideration in the comparative evaluation of the EU and ASEAN.As the consequence of the evaluations, the similarities and the differencesbetween the EU and ASEAN are revealed. According to the results obtainedthroughout the evaluations, the thesis also tends to explore the similarities anddifferences between the West European and Southeast Asian regionalism perceptionsand to put an emphasis on the fact that the cooperation between states makespositive effects for their prosperity and security.