Uygur şiveleri sözlüğü (S`den Y`ye kadar transkripsiyonlu metin)

Abstract

2ÖZETBu çalışma Yeni Uygur ağızlarını ele alan ve Ğulam Ğopuri'nin hazırladığıUyğur Şiviliri Sözliği adlı yapıtın S'den Y'ye kadar olan bölümünü içermektedir.Çalışma, yapıtın özgün olan Arap harflerinden Latin harflerine aktarımı ile başlamıştır.Daha sonra yapıtta geçen 1825 maddebaşı sözcük günümüz Türkçesi ve Eski Türkçeyleses benzerliği bakımından karşılaştırılıp tarihsel dönemde bu sözcüklerin geçirmişoldukları değişimler verilmiştir. Çalışmada geçen sözcüklerin karşılaştırılmasındaanlam benzerlikleri ve yakınlıkları ile ses benzerlikleri temel ölçüt alınmıştır. Anlam veses benzerliği içermeyen sözcüklerin ilgili bölümleri ``ø ?'' işareti ile belirtilmiştir.Ayrıca kökeni tespit edilememiş olan sözcükler de ``< ?'' işareti ile belirtilmiştir. Dizinbölümünde, yapıtın içerisinde geçen Yeni Uygur şivelerine ait maddebaşı sözcüklerdengünümüz Türkçesinde yaşadığı saptananlar Anadolu Diyalektleri-Uygur Diyalektleribaşlığı altında verilmiştir. Kökeni saptanabilen maddebaşı sözcükler de KökenlerineGöre Dizin başlılığı altında ait oldukları dillere göre sıralanmıştır. TürkçeKarşılıklarına Göre Dizin başlığı altında da yapıtta yer alan maddabaşı sözcüklerTürkçe karşılıklarıyla birlikte sıralanarak verilmiştir.Sonuç olarak Eski Türkçede ve günümüz Türkçesinde var olan sözcüklerdengünümüz Uygur lehçelerinde yaşayanlar saptanmış, böylelikle bu sözcüklerin EskiTürkçe ve günümüz Türkçesi ile olan anlam ve ses benzerlikleri incelenmiştir. Buincelemenin sonucunda Eski Türkçeye ve günümüz Türkçesine ait bazı sözcüklerinYeni Uygur lehçelerine yakınlıkları tespit edilmiştir.

3ABSTRACTThis study subjected the vocabulary of the book Uygur Şiviliri Sözliği byĞulam Ğopuri from S to Y parts. Firs of all the authentic letters of Arabic aretranslated into Latin. 1826 words translated are compared in terms of phonetics andsementics in old and modern Turkish . The changes they were subjected to arepointed out . In the study basic criteria are the semantic and phonetic similarities ofthe words. The vocabulary having no phonetic and semantic similarity is marked ``øMore over the vocabulary whose etymons are still not retirmined are marked???.with ``< ???.In the index part, the vocabulary belong to which are used in the workand determined to be stil alive in modern Turkish are given under the title Anatoliandialects- Uighur dialects. The vocabulary of which etymons are determined aregiven under the title Index-According to the Etymons according to which languagethey belong to. All the words are also given with Turkish equivalents is Index-Turkish Equivalents.The study adresses the words of old and modern Turkish words which are alivein Uighur dialects. Further more, it examines semantic and phonetic similarities of thesewords in old and modern Turkish. As a result of this study, some words of old andmodern Turkish are proved to be related to modern Uighur dialects.