İlköğretim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin vizyoner liderlik özelliklerine sahip olmaları ve okul iklimi arasındaki ilişki (Edirne ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Edirne ilinde görev yapan okul yöneticilerinin vizyoner liderlik özelliklerinin okul iklimi ile olan ilişkisini incelemektir. Araştırmanın evrenini 2006-2007 öğretim yılında Edirne ilinde görev yapan okul müdürleri ve öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 131 okul yöneticisi ve 479 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda; 28 davranışı içeren vizyoner liderlik anketinde okul yöneticilerinin 15 davranışı ?her zaman?, 10 davranışı ?sık sık?, 3 davranışı ise ?arasıra? gösterdikleri belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin vizyoner liderlik davranışı olarak planlama, başarı güdüsü, örgütsel liderlik, risk yönetimi, fırsatları değerlendirme, yaratıcılık ve motivasyon gibi boyutlar ortaya çıkmıştır. Okul yöneticileri bu davranışlardan en fazla motivasyon üzerinde durmaktadırlar. Öğretmenlerin okul iklimine ilişkin belirlenen; çözülme, engelleme, moral, samimiyet, yüksekten bakma, yakından kontrol, işe dönüklük ve anlayış gösterme boyutlarıdır. Öğretmenlerin okul iklimiyle ilgili olarak en fazla moral boyutuna önem verdikleri saptanmıştır. Okul büyüklüğü ve okul yöneticilerinin vizyoner liderlik davranışı arasında sadece örgütsel liderlik davranışı arasında bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Okul büyüklüğü ve okul iklimi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Okul ikliminin engelleme ve samimiyet alt boyutlarının cinsiyet ile ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır. Okul yöneticilerinin öğretmenlik mesleğindeki görev süreleri ve eğitim durumu ile vizyoner liderlik davranışları arasında bir ilişkiye rastlanmamıştır. Okul iklimine ait samimiyet ve yakından kontrol alt boyutu ile vizyoner liderliğin yaratıcılık davranışı arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki ortaya çıkmıştır.Anahtar Sözcükler: Örgüt iklimi, okul iklimi, vizyon, vizyoner liderlik, yönetici, öğretmen.

The aim of this study is to investigate the relationship between the school climate and the visionary leadership characteristics of school administrators in Edirne. The school administrators and teachers who work in Edirne in 2006-2007 Academic Year included in the province of the study. The sample of the study are 131 school administrators and 479 teachers. The result of the study indicate that school administrators demonstrate 15 behaviors ?always?, 10 behaviors ?often?, 3 behaviors ?sometimes? in the Visionary Leadership Questionnaire consisting of 28 behaviors. As the visionary leadership behaviors of school administrators, dimensions such as planning, will to success, organizational leadership, risk management, seizing the opportunities, creativity and motivation were found. The school administrators mostly focused on motivation among these behaviors. Disengagement, hindrance, morale, intimacy, aloofness, thrust, production emphasis and consideration ara teacher?s opinion about school climate. Teachers mostly emphasized morale among the behaviors identified as related to school climate. It has been determined that there is a relationship between the size of the school and school administrators? visionary leadership behavior only in terms of organizational leadership behavior. No significant relationship between the size of schools and the school climate has been found. It was found that hindrance and intimacy the sub-dimensions of school climate were related to gender. When considered in terms of gender, we may say that female teachers care more about the school climate than their male colleagues do. No relationshipwas found between school administrators? experience and education level with the visionary leadership behaviors. It has come out that there was a positive and medium level relationship between sincerity and close control-sub-dimensions of school climate-and creative behavior of visionary leadership.Key Words: Organizational Climate, school climate, vision, visionary leadership, administrator, teacher.