Zeynep Cemali`nin öykü ve romanlarında çocuk ve eğitim teması

Abstract

Amacı düşünen, özdeşim kurabilen, sorgulayan, bilinçli okurlar yetiştirmek olan çocuk edebiyatı; çocuklar için yazılmış, çocuğun ilgi ve ihtiyaçlarını karşılayabilen, dil gelişimi ve anlama düzeylerine uygun ve sanatsal niteliği olan, dilsel ve görsel iletilerle zenginleştirilmiş, ulusal ve evrensel değerleri içinde barındıran, beğeni düzeylerini yükselten ürünlerin genel adıdır.Türkiye'de çocuk edebiyatının gelişimi, dünyada çocuk edebiyatının gelişimi ile yakından ilgilidir. Edebiyatçılar tarafından bütün yeniliklerin başlangıcı sayılan Tanzimat dönemi, çocuk edebiyatının başlangıcı sayılır. Tanzimat'tan önce çocuklar için yazılan eserler, yalnızca öğüt verici nitelikte ve çocuklardan çok büyüklere yönelik olması sebebiyle, çocuk edebiyatı kavramı içinde değerlendirilmezler. Meşrutiyetin ilanından sonra yazarlarımız, geçmişte yapılan hatalardan ders alarak çocuk edebiyatı tanımına uygun eserler ortaya çıkarmaya çalışmışlardır. Ancak çocuk edebiyatı gerçek yerini 1970'lerden sonra bulmuştur.Çocuk edebiyatı eserlerinin çocuğa uygunluğu, yazarının niteliğiyle ilintilidir. İyi bir çocuk edebiyatı yazarının çocuğun iç dünyasını tanıyan, nasıl düşündüğünü tahmin eden, onun ilgi ve isteklerine seslenecek, çocuk edebiyatının niteliğini bilen kişiler olması gerekmektedir.Günümüzde çocuk edebiyatı alanında eser veren birçok yazarımız vardır. Bunlardan biri de Zeynep Cemali'dir. Zeynep Cemali eserlerinde çocuğu önemsemekte; ona yardımseverlik, paylaşma, fedakârlık gibi evrensel değerler yanında düşünme, irdeleme, eleştirme gibi yetiler de kazandırmaktadır. Zeynep Cemali, eğitimin bir aracı olan çocuk edebiyatının eğitsel işlevini yerine getirirken aynı zamanda anadilin güzelliklerini, edebiyatın estetik ve hazzını da eserlerinde ihmal etmemiştir.

Children?s literature which has an aim of raising readers who can think, question, empathize is the general name of the productions which are written for children, can satisfy their interests and needs, suitable for their language development and level of understanding, have some art value, rich in linguistic and visual messages and include both national and universal values.The development of children?s literature in Turkey is closely related to the development of Children?s literature in the world. The period of Administrative Reforms which is seen as the starting point of all the reforms by the men of letters is counted as the starting point of children?s literature.Writings for children before the period of Administrative Reforms are not appreciated as children?s literature because they only advise and are more likely for elders rather than children. After the Constitutionalism, our writers tried to write writings that fits in the definiton of children?s literature by taking lessons from the mistakes that were made in the past. However, children?s literature found its real place after 1970s.How suitable a writing for children?s literature is related to the qualification of its writer. A good writer of the children?s literature should know the insight of the child, guess the way he/she thinks, find his/her interests and know the quality of the children?s literature. There are many writers of the children?s literature in our day. One of them is Zeynep Cemali. In her writings, Zeynep Cemali cares about the child; she not only teaches them universal values like shareing, sacrificeing, helping others but also enables them to think, question and criticize. While achieving educational part of the children?s literature which is a means of education, Zeynep Cemali does not neglect the beauty of the mother language, esthetic and taste of the literature.