Kentsel sürdürülebilirlikte yerel yönetimlerin rolü: İzmir Büyükşehir Belediyesi örneği

Abstract

18. yüzyılda başlayan nüfus artışı ve kentleşme süreci 19. yüzyılın sonlarınadoğru hız kazanmaya başlamıştır. Uygarlığın merkezi olması beklenen kentler uygarlığıyok edebilecek bir noktaya gelmeye başlamıştır. Kentler, bu sorunlar nedeniylekendilerinden bekleneni veremez duruma gelmişlerdir. Sadece gelişmekte olan ülkelerdedeğil, gelişmiş ülkelerin de kentlerinde bu sorunlar kendisini göstermiştir.Zamanla tahrip edilen doğal kaynaklar, kirlenen hava ve sular, kırsal bölgelerdenbüyük şehirlere göçler, göçler sonucunda kentlerdeki hızlı nüfus artışı, erozyon, ormanyangınları ve benzeri çevre sorunları, bütün ülkeleri bu konuda düşünmeye, çözümleraramaya, uzun vadeli planlar yapmaya sevk etmektedir. Artık çevre kirliliği ülkelerinsorunları arasına katılmıştır.Çevre kirliliğinin sınır tanımaması nedeniyle konu 1972 yılında BirleşmişMilletler tarafından düzenlenen ve dünyanın ilk küresel çevre konferansı olanStockholm Konferansı yapılmıştır. Düzenlenen Birleşmiş Milletler İnsan ve ÇevreKonferansı'nda kalkınma ile çevre sorunları arasındaki ilişkiye dikkat çekilmiştir.Stockholm'de toplanan Birleşmiş Milletler Çevre Programı bu konuda üye ülkelerinarayışlarını yönlendirirken çevre kirlenmesini önleme ve çevreyi koruma konularındauluslararası anlaşmalara bazı hukuk prensipleri getirmiştir.1976 yılında Kanada'nın Vancouver kentinde ilk insan yerleşimleri konferansı,Habitat I yapıldı. Konut, kentleşme sorunları dünya ölçeğinde ele alınmıştır. Habitat I'inbaşarı oranı düşük kalmıştı çünkü kent sorunlarını çözümünde yerel yönetimlerigörevlendirmek yerine merkezi yönetimi etkin görevlendirmeyi öngörüyordu.Konferansta, kent sorunlarının çözümünün hükümetler nezdinde dünya ölçeğinde elealınması gerektiği düşünülmüştür.1983 yılında Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Çevre ve KalkınmaKomisyonu oluşturulmuştur. Bu komisyon dünyadaki olumsuz gelişmelere dikkatiiçekebilmek adına 1987 yılında ?Ortak Geleceğimiz? / ?Brundtland Raporu?nda?Sürdürülebilir Gelişme? kavramını ortaya atmıştır.Merkezi yönetimler görevlendirilerek kentsel sorunların rasyonel biçimdeçözülemeyeceği anlaşılmış ve yeni yapılandırmanın gerekliliğini vurgulamak için 1992yılında Brezilya'nın Rio de Janerio kentinde ?Yeryüzü Zirvesi?/ ?Rio Konferansı?yapılmıştır. Rio Deklarasyonu ve Gündem 21 bu konferans sonucunda ortaya çıkan ikiönemli metindir. Buna göre 1996 yılında İstanbul'da Habitat II konferansı yapılmıştır.2000 yılına gelindiğinde ise, insanlık refahını yükseltmek, daha sağlıklı ve barışiçinde bir gelecek, eşitsizliklere son vermek için 2015 yılına kadar gerçekleştirilmekistenen amaçların kararlaştırıldığı ?Bin Yıl Zirvesi? yapılmıştır.21. yüzyılın ilk küresel konferansı olan Birleşmiş Milletler Dünya SürdürülebilirKalkınma Konferansı Zirvesi 2002 tarihinde Johannesburg kentinde düzenlenmiştir.Johannesburg Zirvesi ?Rio+10? adıyla da anılmaktadır. Çünkü dünyada Gündem 21uygulamalarının değerlendirilmesi hedeflenmiştir.Yeni dünya düzeninde, merkezin işlevi azalırken, yerel yönetim birimleri önemkazanmaktadır. Bu da kamu yönetiminde yeniden yapılanmayı gündeme getirmiştir.Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımının önemli bir yönünü yönetişim oluşturmaktadır.Yönetişim, verimliliği azalan klasik yönetim anlayışı yerine, çok aktörlü katılımıöngörmektedir.

Population increase and urbanization process which began in 18. century, startedto get faster through the end of 19. century. Cities which were expected to be the centerof civilization started to get a situation that could destroy civilization. Because of theseproblems cities became unable to respond what is expected them to give.Naturel resource that had been destroyed, water and air that had been polluted,migration from country sides to big cities, fast population increase in the cities that themigrations caused, erosion, forest fires and similar environment problems drives all thecountries to think about this subject, looking for solutions, making plans for long term.Environment pollution has become a problem of countries now.Because environment pollution repudiates borders, in 1972, StockholmConference was made which was organized by United Nations and was the world?s firstglobal environment conference. In United Nations Human and EnvironmentConference, attention was attracted to the realationship between development andenvironment problems. United Nations Environment Program, assembled in Stockholmand chanelling member countries? searches about this subject, set some judicialprinciples on the international agreements about prevention of the environment pollutionand protecting the environment.In 1976 the first human settlements conference, Habitat I, was made in CanadaVancouver city. Habitation, urbanization problems were discussed across the world.Habitat I?s success rate was low because it was considering to charge centralmanagements actively to solve city problems rather than to charge local managements.It was thought that city problems should be considered by governments across the wordin the Conference.In 1983 World Environment and Development Commission was constituted by UnitedNations. This commission propounded ?Our Common Future?/?SustainableDevelopment? in ?Brundtland Report? with the aim to attract attention to negativeadvances in the world in 1987.It was understood that urban problems can not be solved rationally by chargingcentral managements and ?The Earth Summit?/?Rio Conference? was made with aim toiv emphasize the need of a new structuralism, in Brazil Rio de Janerio city in 1992. RioDeclaration and Agenda 21 are two important texts formed at the result of theConference. Based on this, in 1996 Habitat II Conference was made in İstanbul.As we came to 2000, aims were decided Millenium Summit, which are expected torealize until 2015, to elevate humatity to a better welfare, a future in peace and morehealthy, to end inequalities.First global Conference of 21. century, United Nations World SustainableDevelopment Conference Summit was organized in Johannesburg city in 2002.Johannesburg Summit also known as ?Rio+10?. Because the aim was to judge practisesof Agenda 21 in the world.In the new world, as the centrel managements get less important, local managements getmore important. This put a new structuralism in the public management into agenda.Governance is an important part of The New Public Management Approach.Governance considers multiplet participation rather than the classical managementgetting less productive.