Biga yarımadası Çanakkale il sınırları içerisindeki kıyı sulak alanların insan çevre etkileşimi bakımından değerlendirilmesi

Abstract

Sulak alanlar dünyadaki en önemli ekosistemlerden biridir. Göçmen kuşlar başta olmak üzere, pek çok canlı türü için vazgeçilmez bir habitattır. Atmosferdeki oksijenin üretildiği, organik maddelerin çözündüğü önemli alanlardandır. Sulak alanların balıkçılık, sulama ve içme suyu temini, taşkın kontrolü, yeraltı su seviyesini besleme gibi önemli işlevleri yanında tüketime yönelik olmayan bilimsel, eğitim, estetik, arkeolojik, miras ve tarih anlamında doğrudan paraya çevrilemeyen yararları da vardır.Araştırmanın genel amacı Çanakkale Biga Yarımadasındaki kıyı sulak alanlarının güncel kullanımı ve bu alanda yaşayan halkın sulak alanları algılama ve kullanımlarında farklılık ve benzerlikleri coğrafi ilkeler doğrultusunda değerlendirmek, sahip oldukları potansiyeller ile karşı karşıya oldukları riskleri belirlemektir.Araştırma verileri bir ölçek yardımıyla tarama yöntemiyle toplanmıştır. 13 farklı yerleşimde 266 katılımcıya uygulanmıştır. Toplanan veriler frekans ve yüzde hesaplamaları ile analiz edilmiş, alanlar arasında anlamlı benzerlik ve farklılıkların tespiti için istatistiki testlerle sınanmış, sonuçlar tablolar oluşturularak sunulmuştur.Literatür çalışmalarından çalışma alanlarının oluşumunda akarsularımızın 4. zaman boyunca sürdürdüğü faaliyetlerin etkili olduğu; sahadaki iklim özelliklerinin ve jeomorfolojik yapının kıyı sulak alanlarının oluşumunda katkısı olduğu belirlenmiştir. Sahaların verimli alüvyal zemine ve zengin su kaynaklarına sahip oldukları dolayısıyla yöredeki ekonomik yaşamı etkileyip yönlendirdikleri görülmüştür.Araştırma alanlarının potansiyelleri konusunda yeterli literatüre rastlanmamasına rağmen ulaşılan çalışmalardan sahaların ekolojik zenginlik, su kaynakları, turizm, enerji vb. pek çok potansiyele sahip olduğu görülmüştür. Fakat araştırma alanındaki mevcut ekonomik ve sosyal yapının sahaya baskı uygulayarak sahada canlı yaşamı, su kaynakları, çevre ve insan sağlığı üzerinde riskler oluşturduğu belirlenmiştir. Tüm incelemeler sahanın sosyal, ekonomik ve ekolojik yapısını bozmadan birlikte değerlendiren bir sürdürülebilir kullanıma ihtiyaç duyduğunu göstermiştir.

Wetlands are one of the most important ecosystems of the world. They provide an indispensable habitat for various kinds of animals, primarily for the immigrant birds. They are important lands, where oxygen of the atmosphere is produced and organic materials are dissolved. In addition to essential functions as being a plant for fish breeding, providing water for drinking and agricultural use, controlling floods and feeding the level of the under water; they have some scientific, educational, aesthetical, archeological, heritage and historical profits that are not just for consumption, that cannot be directly transferred into money.The general purpose of the study is the actual use of coastal wetlands on the Peninsula of Biga- Çanakkale, and the evaluation of the differences and similarities of the perception and the use of wetlands by people living around this area in the direction of geographical principles and to determine the actual potentials and possible risks they face.The essential data for the study is gathered by a research method that is carried out with the help of a scale. It is applied to 266 participants at 13 different settlements. The data is analyzed by frequency and percentage accounts and examined by statistical tests. The results are represented in tables.It is considered by the studies of literature that activities, which were current during the quaternary of streams, are efficient on the formation of the whole study areas, and climatic features and geomorphologic structure on the area contribute to the formation of coastal wetlands. It is concluded that the areas have a fertile alluvial ground and rich water sources; therefore they affect and direct the economic life on the vicinity.Despite not coming across enough literature about the ecological and economical potential of the study areas, it is observed from the studies that those areas have real potentials such as ecological richness, water resources, tourism, energy and etc. It has been decided that the current economical and social structure on the study area coerces the area and forms risks on the life of the living, water resources, human and environment health. All studies show that the area needs a maintainable use that is designed to optimize the conditions in a way that does not destroy the social, economical and ecological structure of the area.