Prostatın epitelyal lezyonlarında doku PSA değerliliği

Abstract

ÖZET Bu çalışma, PSA'in BPH, tanı güçlüğü yaratan sınır lezyonlar ve PCa'da dokudaki değerliliğinin belirlenmesi ve güvenilir bir tümör belirleyici olarak kullanılabilirliğinin araştırılması amacı ile planlandı. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı'na 11 Ekim 1982 ve 31 Aralık 1990 tarihleri arasında gönderilen 504 prostat materyalinden seçilen 30 BPH, 6 sınır lezyon ve PCa'lu olgu çalışmada kullanıldı. Olguların materyal gönderme formlarında bulunan klinik bilgiler ile makroskopik ve mikroskopik görünümleri son literatür bilgileri ışığında retrospektif olarak yeniden değerlendirildi. Atipik epitelyal hiperplazili ve PCa'lu olgular evrelendirildi. Daha sonra bu 3 grup lezyonun immünhistokimyasal olarak PSA immünreaktivitesi değerlendirildi. Sitoplazmalarında koyu kahverengi granüler tarzda boyanmanın izlendiği olgular pozitif kabul edildi. Çalışmada BPH'li olguların tümünde hafif bir boyanma görülmekle birlikte, sadece epitel sıralanışının arttığı 6 olgunun bez yapılarındaki epitelin sitoplazmalarında koyu kahverengi granüler boyanma izlendi. 6 olgunun 5'i TUR materyali olduğundan doku fiksasyonunun yeterli olmasının immünreaktiviteyi arttırıcı bir faktör olduğu tespit edildi. Kalan bir olgunun ise 100 gr. ağırlığında açık64 prostatektomi materyali olması, PSA immünreaktivitesi ile doku ağırlığı arasında da bir ilişki olduğu düşüncesini destekledi. Atipik epitelyal hiperplazili 6 olgudan orta dereceli 4 olguda PSA immünreaktivitesi bulunurken, hafif dereceli 2 olguda bulunmaması bunların prekürsör lezyon oldukları görüşü ile uyumluydu. Prostat karsinomu olgularından Grade I ve II lezyonlar tümüyle kuvvetli boyanma gösterirken, enzim sentezleme yeteneği azalan anaplastik hücrelerden oluşan Grade III lezyonlarda, materyalin az bir kısmında pozitif boyanma dikkati çekti. Bazal hücre hiperplazisi, transisyonel metaplazi ve atrofik asiniler ile prostatit alanlarında boyanma görülmedi. Sonuç olarak BPH, sınır lezyonlar ve PCa'lu olgularda PSA immünreaktivitesinin klinik bilgi, makroskopik ve mikroskopik bulgularla desteklendiğinde önemli bir yol gösterici olduğu kanısına varıldı.