Geleneksel aileden modern aileye geçiş sürecinde ailede din eğitimi anlayışındaki değişim

Abstract

İnsanlık tarihi açısından son iki yüzyıl, başta aile kurumu olmak üzere, toplumsal değişimin hızlı yaşandığı zaman dilimi olarak nitelendirilmektedir. Bu dönemde, sanayileşme, kadının iş hayatına atılması, geniş aileden çekirdek aile tipine geçilmesine sebep olmuştur. Bu değişim, toplumun temelini oluşturan ailenin kuruluşu, yapısı, çeşitleri ve nitelikleri yanında, ailenin dini düşünce ve davranış biçimlerine de etki etmiştir. Bu etki, eğitime bakışı değiştirdiği gibi, ailenin çocuğuna verdiği din eğitiminde de gözle görülür farklılar ortaya çıkarmıştır. Bu farklılıklar, üç ana bölüm altında, sosyo-ekonomik sebeplerin ortaya çıkardığı toplumsal koşullar merkeze alınarak incelenmiştir. Birinci bölümde, çalışma konusuyla ilgili, gelenek, modernizm, aile, değişim ve sosyalleşme gibi temel kavramlar üzerinde durulmuştur. Yine aynı bölümde din eğitimi konusu, fonksiyonları, gerekliliği de ele alınmıştır. İkinci bölümde aile türleri ve İslam aile modeli hakkında bilgiler verilerek Türklerin İslamiyet'le tanışmasından günümüze aile yapısında meydana gelen değişmeler ele alınmaya çalışılmıştır. Ailenin değişimine etki eden modernizm, kadının iş hayatına katılımı ve medya gibi belli başlı unsurlara değinilmiştir. Son bölümde ise, ailede din eğitimi konusunda ailenin sorumluluğu ve hukuki temeli açıklandıktan sonra ailede dini hayat ve değişen din eğitimi anlayışı üzerinde durulmuştur. Ailenin gerek farklılaşan bu dini hayatı gerekse çocuğa verdiği din eğitimi anlayışındaki bu değişim, aile içi ve aile dışından kaynaklanan çeşitli sebepler üzerinden ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kentleşme ve göç olgusuyla birlikte ailenin yeni yaşam alanlarında karşılaştığı güçlükleri aşmaya çalışması süreci ile çevre koşullarındaki değişimin, ailenin yaşam ve eğitim anlayışını değiştirmesi üzerinde durulmuştur. Sonuç bölümünde de İslami aile modeline dönüş adına yapılması gerekenlere dair yöntemler ve önerilere yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Din, Eğitim, Aile, Gelenek, Modernizm, Sanayileşme

In terms of History of Humanity the last two centurıes have been regarded as a period of social change, especially in the family institution. With industrialization women got a start in business and a shift from large family to a nuclear family occurred in this period. This change has effected not only the foundation, structure and variety of the families but also the religious perceptive and the behaviour pattern of family which is the backbone of the society. This effect both changed the educational perspective and caused visible differences in the religious education given by the family.These differences are examined under three main category by taking social conditions resulted from socio- economic factors into centre. In the first chapter the main notions related with the subject studied in this thesis such as tradition, family, change, socialisation are emphasized. In the same chapter the definition, subject matter, functions and the necessity of religious education are approached. In the second chapter, the changes occurred in the structure of family from Turk's becoming acquainted with Islam until modern- day are approached by giving information about the types of family and Islamic family model. Factors effecting the change in the family structure such as modernisation, women's attendance to business world are mentioned. In the last chapter the responsibility of the family members about the religious education in the family and the religious life of family, changing religious education perception are emphasized and their legal basis are clarified. Both family's changing religious life and changing understanding of religious education given to the child are presented through various factors stem from inside and outside of the family. The endeavouring process of families to overcome the difficulties that they encounter in their new living space formed by urbanization and immigration fact and the change in the life and educational perception of the families effected by the changes in their environmental conditions are explained.In the last chapter principles and recommendations for returning Islamic family model are given. Keywords: Religion, Education, Family, Tradition, Modernisation, Industrialization