Yenilenebilir enerji kaynağı sübvansiyonları: Türkiye ve Avrupa Birliği karşılaştırması

Abstract

20. yüzyılın son yarısında birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de içine düşülen enerji darboğaz, yoğun olarak kullanılan fosil yakıt kaynaklı çevre problemlerini gündemin en önemli konuları arasına sokmuştur. Petrol ve doğal gaz yoksulu ülkelerin enerji gereksiniminin önemli bir kısmını dışalım yoluyla sağlamakta ve yüklü faturalar ödemektedir. Bu durum ise yaşanan enerji savaşları ve fiyat istikrarsızlığının önemli ekonomik ve sosyal problemler yol açarak bu tür ülkelerde toplumun refahının önemli ölçüde etkilenmesine neden olmaktadır. Diğer taraftan, fosil yakıtlarının yoğun olarak kullanımının neden olduğu, yaşanılan yerdeki hava kirliliği gibi yerel kirlilikler, asit yağmurları gibi bölgesel kirlilikler, ozon tabakasının delinmesi ve küresel ısınma gibi küresel kirlilikler ve bunların neden olduğu çevresel felaketler zaman içinde gittikçe artmaktadır.Günümüzde, enerjiye olan talebin artan nüfusun ve sosyo ekonomik gelişmelerin etkisiyle devasa boyutlarda olmasına karşın, yenilenemeyen enerji kaynaklarının sınırlı olması enerji ihtiyacının giderilmesinde bu kaynakların çok kısa zamanda tükenme ihtimalini de artırmaktadır. Kuşkusuz, sorunun yeteri derecede ciddiye alınmaması veya çözümü konusundaki gereken çabanın gösterilmemesi sorunun gelecekte de önemini korumasına ve gelecek kuşaklarının refahının önemli ölçüde olumsuz etkilenmesine neden olacaktır. Sorunun giderilmesi veya azaltılması, enerji kaynaklarının miktarı ve çeşitliliğinin artırılmasını zorunlu kılmaktadır.Diğer taraftan sorunun ekonomik istikrarsızlığa neden olacak boyutu ve çevre kirliliği boyutunun, negatif dışsallığın en tipik örneği olması, iktisatta piyasa başarısızlıkları çerçevesinde sorunun çözümünde devlet müdahalesini zorunlu kılmaktadır. Devlet, sorunun çözümüne ilişkin düzenleyici ve ekonomik araçlar kullanabilir. Ekonomik araçlardan birisi de hidroelektrik, rüzgâr, enerjisi, jeotermal enerji, biokütle ve hidrojen enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik sübvansiyonlardır. Avrupa Birliği ülkeleriyle kıyaslandığında daha düşük bir seviyede olan yenilenebilir enerji kaynağı potansiyelini artırmak kuşkusuz Türkiye'nin enerji bağımlılığını ve çevre sorunlarını azaltmada önemli rol oynayacaktır. Türkiye'nin mevcut yenilenebilir enerji kaynağı gücünü Avrupa Birliği ülkeleri seviyesine ve hatta üzerine çıkartması mevcut iç kaynakların doğayla daha uyumlu kullanılmasına ve ekonomiye maksimum katkı sağlamasına olanak sağlayacaktır. Bu çerçevede, Türkiye'nin enerji politikalarını güncellenmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarında teşvik ve destekleri Avrupa Birliği normlarında uygulaması gerekmektedir. Dolayısıyla, yenilenebilir enerji kaynağı yatırımlarının çekiciliğini cazip kılacak şekilde devlet teşviklerin arttırılması elzem görünmektedir. Bununla birlikte, uygulamada ortaya çıkabilecek çeşitli sorunlarında tespit edilmesi ve çözümü de yenilenebilir enerji kaynağı sübvansiyonlarının etkinliğini artıracaktır.Anahtar Kelimeler: Enerji, Yenilenebilir Enerji; Sübvansiyon, Türkiye, Avrupa Birliği

Especially in the last half of the 20 th century, as in many European countries, the energy bottleneck in Turkey and the intensively used fossil fuel-based environmental problems have become the most important issues of the day. The petroleum and natural gas provide a significant portion of the energy needs of poor countries through imports and pay bills. This leads to significant energy wars and price instability affecting the prosperity of the population in such countries, leading to significant economic and social problems. On the other hand, global pollution such as local pollution such as air pollution, local pollution such as acid rain, pore of ozone layer and global warming, and environmental disasters which are caused by this are increasing over time, because of the intensive use of fossil fuels.Nowadays, the demand for energy is huge due to the increasing population and socio-economic developments, but the limited renewable energy sources increase the possibility of depletion of these resources in a very short time. Undoubtedly, the fact that the problem is not taken seriously, or that the necessary effort is not given to the solution, will cause the problem to be important in the future and to significantly affect the prosperity of future generations. Eliminating or reducing the problem requires increasing the amount and diversity of energy resources. On the other hand, the question of size and environmental pollution which will cause economic instability is the most typical example of negative externality, necessitating state intervention in solution of the problem within the framework of market failures in economics. The state may use regulatory and economic instruments to resolve the problem. One of the economic instruments is subsidies for renewable energy sources such as hydropower, wind, energy, geothermal energy, biomass and hydrogen energy. Increasing the potential of renewable energy sources, which are at a lower level compared to European Union countries, will undoubtedly play an important role in reducing Turkey's energy dependency and environmental problems.Turkey's existing renewable energy source will be able to increase its power to and above the level of the EU countries, allowing for a more harmonious use of existing domestic resources and a maximum contribution to the economy. In this framework, it is necessary to update the energy policies of Turkey and to apply the incentives and supports in renewable energy sources in EU norms. Therefore, it seems desirable to increase government incentives to appeal the attractiveness of renewable energy resource investments. However, the identification and resolution of various problems that may arise in practice will increase the effectiveness of renewable energy source subsidies.Key words: Energy, renewable energy; subsidy, Turkey, EU