Kronik hemodiyaliz hastalarında mortaliteye etki eden faktörler

Abstract

Hemodiyalize (HD) giren hastalarda mortalite üzerine etki eden bir çok riskfaktörü vardır. Bunların içinde kardiyovasküler hastalıklar (KVH), HD hastalarındakien sık ölüm nedenlerinden biridir. HD hastalarında ek hastalık durumları,malnütrisyon, anemi mortaliteyi en çok etkiliyen diğer faktörlerdir. Vücut kitleindeksi (VKİ), albumin, BUN, kreatinin, T. Kolesterol düzeyi, malnütrisyonugösteren parametrelerden bazılarıdır.Bu çalışma sürekli HD'ye giren son dönem böbrek yetmezlikli (SDBY),hastalardaki mortaliteye etki eden risk faktörlerini araştırmak amacı ile yapıldı.Çalışmaya 102 hasta alındı. Hastaların 56'sı (%54.9) erkek, 46'sı (%45.1)kadındı. 70'i (%68.6) yaşamakta olup 32'si (%31.4) ölmüştü, 32 ölen hastanın 18'i(%56.2) erkek, 14'ü (%43.8) kadındı. Yaş ve HD'ye başlama yaşını anlamlı bulduk(P<0.05). Diyabetik hastalarda HD süresi anlamlı olarak düşükdü (P<0.05). HD'yegirme nedenleri içinde birinci sırada %33.3 ile DM ikinci sırada %23.5 ile HTsaptanmıştır. Ölüm nedenlerinde birinci olarak %53.1 KVH'lar, ikinci olarak %21.9ile infeksiyonlar saptandı. Yaşayan ve ölen bireyler arasında HD öncesi bakılankreatinin, albumin, Hb ve Hct yönünden fark anlamlı bulunmuştur (P<0.05). FakatBUN, T.protein, Ca, P, ALP, PTH, ürik asit, T.kolesterol, trigliserit yönünden farkanlamsız bulunmuştur (P>0.05). Ortalama kuru ağırlık, HD öncesi SKB ve DKBdeğerleri Hepatit B, C, Sigara, Serebrovasküler olay, HT, Kronik akciğer hastalığıyönünden yaşayan ve ölenler karşılaştırıldığında gruplar arası farklılık istatistikselolarak önemsiz bulundu (p>0.05). VKİ, KAH ve KKY yönünden ise gruplar arasıfarklılık önemli bulunmuştur (p<0.05). Albumin değeri <3.5 g/dl, Hb değeri <10 g/dl,Hct <%30, VKİ <20 kg/m², kreatinin <8 mg/dl, T. Kolesterol <150 mg/dl olanhastalarda mortalite anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (P<0.05).Sonuç olarak Kronik HD hastalarında yaş, HD'ye başlama yaşı, DM, KKY,KAH, ortalama serum kreatinin, albumin, Hb, Hct değerleri ile albumin <3.5 g/dlkreatininin <8 mg/dl Hb <10 g/dl Hct<%30 VKİ<20 kg/m²ve T.Kolesterol <150mg/dl olması mortaliteye etki eden parametreler olarak saptandı.Anahtar kelimeler: Hemodiyaliz, Mortalite, Malnütrisyon, Kardiyovaskülerhastalıklar, Anemi

There are many risk factors that are influenced on mortality in chronichemodialysis patients. Cardiovascular disease is one of the most frequent cause ofmortality. Coexisting conditions malnutrition, anemia are the other risk factors thatare effected mortality in hemodialysis patients. Body mass index, albumin, bloodurea nitrogen, creatinine, total cholesterol also are some parameters of malnutrition.This study was planed to investigate the effect of risk factors on mortality inhemodialyzed patients.102 patients were taken in this study. 56 (54.9 %) of the patients were men,46 (45.1 %) of the patients were women. 70 (68.6 %) of the patients were alive andthe others were dead. 18 (56.2 %) of 32 dead patients were men, 14 (43.8 %) of themwere women. The beginning age and age of hemodialysis were found statisticallysignificant (p<0.05). Dialysis period was decreased significantly in the diabeticpatients (p<0.05) Diabetes mellitus was first cause (33.3 %) and hypertension wassecond cause (23.5 %) at the beginnig of hemodialysis. We found Cardiovasculardisease (53.1 %) first cause and infectious (21.9 %) second cause in dead. Meanserum creatinin, albumin hemoglobin and haematocrit were found statisticallysignificant in before of hemodialysis in alive and dead patients (p<0.05). But meanserum blood urea nitrogen, total protein, calcium, phosphate, alkaline phosphatase,intact parathyroid hormone, uric acid, total cholesterol, triglyseride were not foundsignificant (P>0.05). Before hemodialysis mean dry weight, systolic and diastolicpressure, hepatit B,C, nicotine, cerebrovaskular diseases, were not found significantin alive and dead patients (P>0.05). Body mass index, congestive heart failure andcoroner artery disease were found significant (P<0.05).As a result, the beginning age, age of hemodialysis, diabetes mellitus,congestive heart failure, coronery artery disease, mean serum hemoglobin,haematocrit, albumin, creatinin, hemoglobin (<10 g/dl) haematocrit (<%30) albumin(<3.5 g/dl), creatinin(<8 mg/dl), body mass index (<20 kg/m²) and total cholesterol(<150 mg/dl) were determinated the risk factors on mortality in hemodialysispatients.Keywords: Hemodialysis, mortality, malnutrition, cardiovascular disease, anemi