Belediye hizmetlerinde vatandaş odaklı yönetim anlayışı çerçevesinde katılımcı bütçe: Nilüfer Belediyesi örneği

Abstract

Teknolojinin hız kazandığı günümüzde değişen dünya düzenine paralel olarak insanların ihtiyaçlarının çeşitlenmesi, küreselleşme süreci, vatandaşların yerel seviyedeki gereksinimlerinin çoğalması ve demokrasi algısındaki değişimler vatandaşa en yakın yerel yönetim birimi olan belediyelerin önemini daha da arttırmıştır. Vatandaşların çeşitlenen ihtiyaçlarını karşılayabilmek için önemi artan belediyelerin görevlerinde ve sorumluluklarında da zamanla artışlar meydana gelmiştir. Bu durum belediyeleri, ya var olan kaynaklarını en iyi şekilde kullanacakları mal ve hizmetler üretmeye, ya da yeni kaynaklar oluşturmaya itmiştir.Belediyelerdeki değişime paralel olarak küreselleşme olgusuyla birlikte kamu bütçelerinin yorumlanmasında da önemli değişiklikler olmuştur. Ekonomik algının değiştiği günümüz dünyasında geleneksel bütçe anlayışının yerini artık vatandaşın odakta olduğu sosyal bütçeleme anlayışı ve katılımcı bütçe anlayışı gibi yeni bütçe sistemleri almıştır. Çağımızdaki tüm bu değişimleri dikkate almak zorunda olan belediyeler, vatandaşların çeşitlenen ihtiyaçlarına cevap verebilmek için birçok farklı uygulamaları denemişlerdir.Belediye birimlerinin vatandaşların çeşitlenen ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına sahip oldukları kaynakları en etkili biçimde kullanarak mal ve hizmet üretebildikleri yöntemlerden birisi de vatandaşın odakta olduğu katılımcı bütçe anlayışıdır. Katılımcı bütçe anlayışı ilk kez 1989'da Brezilya'nın Porto Alegre şehrinde ortaya çıkmıştır. Seçim vaadi olarak ortaya çıkan katılımcı bütçe anlayışı, kısa sürede önce Latin Amerika ülkelerinin tamamına yayılmış, ardından da dünyanın farklı ülkelerinde uygulama alanı bulmuştur. Vatandaşın odakta olmasını gerektiren katılımcı bütçe anlayışı ülkemizde de ilk olarak 2006 yılında Çanakkale Belediyesi'nde uygulanmıştır. Ülkemizdeki birçok yerel yönetim birimine örnek olan Çanakkale Belediyesi'nin yapmış olduğu katılımcı bütçe uygulaması, 2009 yılından itibaren de Bursa Nilüfer Belediyesi tarafından uygulanmaktadır.Çalışmada önce bütçenin tarihçesi ve katılımcı bütçe anlayışı teorik olarak açıklanmış, ardından hem dünya örneklerine hem de ülkemiz örneklerine yer verilmiştir. İkinci olarak Nilüfer Belediyesi katılımcı bütçe uygulamasının yapısı incelenerek uygulama yıllara göre değerlendirilmiştir. Son olarak da değerlendirilmesi yapılan Nilüfer Belediyesi katılımcı bütçe uygulamasına yönelik öneri ve görüşlere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Yerel Yönetim, Belediyeler, Vatandaş Odaklılık, Katılımcı Bütçe, Nilüfer Belediyesi

In parallel with the changing world order, the diversification of people's needs, the process of globalization, the increasing demands of citizens at the local level, and the changes in the perception of democracy have increased the importance of the municipalities closest to the citizens. In order to meet the diverse needs of citizens, the task of increasing municipal units and their responsibilities have increased in time. This has led the municipalities to produce goods or services, or to create new resources, which will best utilize their existing resources.Parallel to the change in the municipal units, there have been significant changes in the interpretation of public budgets as well as globalization. In today's world, where economic change has changed, traditional budget understanding is replaced by new budget systems such as social budgeting understanding and participatory budget understanding where citizens are now focused. The municipalities that have to take account of all these changes in our age have tried many different applications in order to be able to respond to the diverse needs of citizens.One of the means by which municipal units can produce goods and services by using the resources they have in their most effective way to meet the diverse needs of citizens is the citizen's focus on participatory budgeting. Participatory budget understanding first emerged in 1989 in Porto Alegre, Brazil. The participatory budget understanding that emerged as an election was soon spread to the whole of Latin American countries, followed by practice in different countries of the world. Participatory budget understanding, which requires citizens to be in focus, was first implemented in 2006 in Çanakkale Municipality. The participatory budget implementation of Çanakkale Municipality, which is an example of many local government units in our country, has been implemented by Bursa Nilüfer Municipality since 2009.In the study, budget and participant budget understanding of the budget was explained theoretically, then both world examples and country examples were given. Secondly, the structure of the participatory budget implementation of Nilüfer Municipality was examined and evaluated according to the implementation years. Lastly, Nilüfer Municipality has made suggestions and opinions about participatory budget implementation.Key Words: Local Government, Municipality Unit, Citizen-Focused, Participatory Budget, Nilüfer Municipal