Hemodiyaliz hastalarında biyokimyasal parametreler, ox-LDL ve karotis intima media kalınlığının karşılaştırılması

Abstract

Kronik böbrek yetmezliği (KBY) nedeniyle hemodiyaliz (HD) uygulanan hastalarda mortalitenin çok yüksek olduğu ve ölümlerin yarısından fazlasının kardiyovasküler sorunlara bağlı olduğu bildirilmiştir. Bunlar içinde en sık nedenler, koroner arter hastalığı (KAH), kalp yetersizliği ve ani ölümdür. Semptomatik kardiyovasküler hastalığı olmayan HD hastalarında arteriyel değişiklikler, ateroskleroz ve ilişkili risk faktörleri iyi bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı asemptomatik HD hastalarında aterosklerotik yapıyı incelemek, sağlıklı kişilerle karşılaştırmak ve aterosklerozla ilişkili risk faktörlerini ortaya koymaktır.Çalışmaya 31 HD hastası [(kadın:17,erkek:14), (yaş:49.77±17.40)], yaş ve cins uyumu sağlanmış 30 sağlıklı gönüllü [(kadın:18,erkek:12), (yaş:47.56±12.17)] dahil edildi. Diyabetikler, lipid düşürücü tedavi alanlar, SVO ve TİA geçirenler ile semptomatik kardiyovasküler hastalığı olanlar çalışma dışı bırakıldı. Sağ ve sol karotid intima media kalınlıkları (KIMK) ve plak yapıları değerlendirildi.Ortalama KIMK ölçümleri hasta grubunda sağda:0.55±0.12, solda:0.59±0.14, sağ+sol ortalama:0.57±0.13mm, kontrol grubunda sağda:0.46±0.09, solda:0.45±0.10, sağ+sol ortalama:0.45±0.5mm idi. Ortalama KIMK hasta grubunda anlamlı olarak daha fazlaydı (p<0.05) ve plak bulunan hasta yüzdesi daha fazlaydı (%38.7, %0 p<0.05). Yaş (r=0.49 p<0.01), Total kolesterol (r=0.43 p<0.05), LDL kolesterol (r=0.41 p<0.05) düzeyleri ortalama KIMK ile anlamlı derecede korelasyon gösteriyordu. Okside LDL (ox-LDL) ile KIMK (r= 0.07 p>0.05) arasında pozitif yönlü korelasyon olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamsızdı.Aterosklerotik yapının bir göstergesi olarak KIMK, HD hastalarında daha kalındı. Klasik risk faktörleri yanı sıra üremik ortam ve oksidatif stres, malnutrisyon, inflamasyon gibi risk faktörleride HD hastalarındaki artmış KIMK kalınlığına katkıda bulunmaktadır.Anahtar kelimeler: Ateroskleroz, hemodiyaliz, karotis intima media kalınlığı, ox-LDL

It is reported that there is high mortality rate among maintenance haemodialysis (HD) patients with chronic renal failure. More than half of the deaths result from some cardiovascular problems, most commonly due to coronary artery disease (CAD), cardiac failure and sudden death. However, the characteristics of major arterial changes, atherosclerosis and related risk factors in HD patients without symptomatic cardiovascular disease (CVD) remains unclear. The aim of the present study is to evaluate the atherosclerotic process in HD patients and to determine the association between the risk factors and the atherosclerotic process.Thirty-one HD patients [(female:17, male:14), (age: 49.77±17.40)] and age and sex matched 30 healthy volunteers [(female:18, male:12), (age: 47.56±12.17)] were enrolled in this study. Diabetics, patients receiving lipid lowering treatment, patients having a past clinical history of cerebrovascular disease and transient ischemic attack, and patients with symptomatic CVD were excluded. The right and left carotid intima-media thicknesses (CIMTs) were measured, and plaque structures were evaluated.The mean CIMTs in the patients group were 0.55±0.12 mm, 0.59±0.14 mm, and 0.57±0.13 mm for right, left and right+left mean respectively. The mean CIMTs in the control group were 0.46±0.09 mm, 0.45±0.10 mm and 0.45±0.5 mm for right, left and right+left mean respectively. The mean CIMT was thicker (p<0.05) and the ratio of plaque existence was higher in the patients group (%38.7 vs %0, p<0.05). Age (r=0.49, p<0.01), Total cholesterol (r=0.43, p<0.05) and LDL cholesterol (r=0.41, p<0.05), levels had a significant correlation with CIMT values. There was a positive but statistically insignificant correlation between ox-LDL and CIMTs(r= 0.07 p>0.05)CIMT, as a putative atherosclerotic process indicator, appears to be thicker in HD patients than in healthy subjects. We conclude that other than the classical risc factors, an uremic environment and some factors such as oxidative stress, malnutrition, inflammation e.g. may also contribute to acceleration in the atherosclerotic process.Key Words: Atherosclerosis, haemodialysis, carotid intima-media thickness, ox-LDL