Erişkinlerde korpus kallozum morfometrisi ve sinyal intensitesi üzerinde yaşlanmanın etkilerinin manyetik rezonans görüntüleme ile değerlendirilmesi

Abstract

Korpus kallozum (KK), serebral hemisferlerdeki eşit merkezleri anatomik ve fonksiyonel olarak birbirine bağlayan komissüral yolların en büyüğüdür. KK'nin morfometrisini ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)'de sinyal intensitesini etkileyen pek çok faktör mevcuttur. Bunların başında gelişimsel anomaliler, miyelinasyonundaki bozukluklar ve aksonların dejeneratif, iskemik veya travmatik nedenlerle kaybı yer alır. Diğer nedenler arasında cinsiyet, yaş, sağ veya sol el kullanma eğilimi gibi demografik farklılıkların yanında şizofreni ve alkolizm gibi nöropsikiyatrik hastalıklar da sayılabilir.Bu retrospektif çalışmada, sağlıklı erişkin olgularda KK morfometrisinin ve MRG sinyal intensitesi değerlerinin ortaya konulması, varsa cinsiyete ve yaşlanmaya bağlı farklılık ve değişikliklerin gösterilmesi planlanmıştır. Bu amaçla, çeşitli nedenler ile Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Kliniği'nde MRG tetkiki yapılmış ve normal sınırlarda değerlendirilmiş 20-59 yaşlar arasındaki 120'si erkek, 120'si kadın olmak üzere toplam 240 erişkin olgu 10'arlı yaş gruplarına ayrılmış ve orta hat sagittal MRG görüntüleri üzerinde kallozal morfometri ve sinyal intensitesi ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca, görüntü üzerinde standardizasyonu sağlamak amacıyla pons MRG sinyal intensitesi kullanılmıştır.KK genu, korpus ve splenium ortalama kalınlıkları sırasıyla erkeklerde; 1.19±0.13cm, 0.68±0.09cm ve 1.22±0.13cm, kadınlarda; 1.17±0.15cm, 0.65±0.09cm ve 1.19±0.14cm olarak ölçülmüştür. Korpus çapı erkeklerde kadınlardan daha geniş olarak ölçülmüş olup farklılık istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05).KK alanı ve supratentoryal-suprakallozal (ST-SK) alan sırasıyla erkeklerde; 669.35±80.91mm2 ve 8702.02±557.26mm2, kadınlarda; 627.80±56.13mm2 ve 8315.91±578.05mm2 dir. Yapılan istatistiksel analizlerde her iki alanın da anlamlı olarak erkeklerde kadınlardan daha geniş olduğu görülmüştür (p<0.05) ancak KK/ST-SK alan oranlaması ile elde edilen indekste cinsiyetler arası farklılık anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Erkeklerde yaş ile ST-SK alan arasında negatif yönlü ilişki olduğu tesbit edilmiştir.Hem kalınlık hem de alan ölçümlerimizde yaş grupları arasında yapılan ikişerli karşılaştımalarda 30-39 yaş grubunda bir pik seviyesi görülmekte ve ileri yaşlara doğru ılımlı bir azalma olduğu dikkati çekmektedir.Genu/pons, anterior korpus/pons, posterior korpus/pons, isthmus/pons ve splenium /pons sinyal intensitesi oranları sırasıyla erkeklerde; 1.15±0.06, 1.13±0.06, 1.09±0.07, 1.11±0.06 ve 1.15±0.06, kadınlarda; 1.14±0.07, 1.12±0.07, 1.08±0.06, 1.10±0.07 ve 1.13±0.05 olarak hesaplanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede erkeklerde splenium/pons sinyal intensitesi oranı anlamlı olarak kadınlardan daha yüksek çıkmıştır (p<0.05). Tüm yaş grupları dikkate alındığında hem erkek hem de kadınlarda yaş ilerledikçe KK sinyal intensitesi oranlarının artış göstermesi yapılan istatistiksel analizde de anlamlı bulunmuştur (p<0.05).Sonuç olarak; aynı popülasyondaki sağlıklı erişkin olgulara ait MRG görüntüleri üzerinde elde ettiğimiz bu değerlerin, KK ile ilişkili nörolojik ve/veya nöropsikiyatrik patolojilerde normal varyantın anormal durumlardan ayırt edilmesinde yararlı olacağını düşünüyoruz.Anahtar Kelimeler: Korpus Kallozum, Manyetik Rezonans Görüntüleme, Morfometri, Sinyal İntensitesi

Corpus callosum (CC) is the biggest commissural tract that is combining the same structures in the cerebral hemispheres anatomical and functional. There are a lot of factors that are affecting CC?s morphometry and Magnetic Resonance Imaging (MRI) signal intensity. Maturing anomalies, dismyelinization and the lose of acsons by the ischemic, degenerative and traumatic states are the most common factors. On the other hand demografical factors as sex, age, right or left handed or neuropsychiatric disorders like schizophrenia and alcholism can also rarely seen.In this prospective study we planed to show the CC?s morphometry and MRI signal intensity values in healty cases and the relationship by sex and age. By this purpose we made the measuraments of CC?s morphometry and MRI signal intensity on midsagittal MR images in 120 male 120 female totaly 240 cases between 20-59 age by 10 age groups who had a MRI by different causes and normal reported in Cumhuriyet University Department of Radiology. On the other hand to provide the standartization pons intensities are used as well.The mean thickness of CC corpus, genu and splenium were 1.19±0.13cm, 0.68±0.09cm ve 1.22±0.13cm in men and 1.17±0.15cm, 0.65±0.09cm ve 1.19±0.14cm in women respectively. The diameter of corpus was wider in man than women and this was meaningful statistically (p<0.05).The area of CC and supratentorial-supracallosal (ST-SC) regions were 669.35±80.91mm2 and 8702.02±557.26mm2 in man and in 627.80±56.13mm2 ve 8315.91±578.05mm2 women. In statistical analysis it is shown that both areas were wider in man than women (p<0.05) but in the index that is provided by the mean area of CC/ST-SC there was no significant diffirence in sex (p>0.05). The negative correlation was found between age and ST-SC areas in man.After the comparision of both the value of thickness and areas by age groups apice, we found an inclose on 30-39 age group and a decrease sligthly by older ages but in the comparosion of all age groups there was no significant difference except the ST-SC areas in men (p>0.05).The signal intensity ratio of genu/pons, anterior corpus/pons, posterior corpus/pons, isthmus/pons and splenium/pons 15±0.06, 1.13±0.06, 1.09±0.07, 1.11±0.06 and 1.15±0.06 in men; 1.14±0.07, 1.12±0.07, 1.08±0.06, 1.10±0.07 and 1.13±0.05 in women respectively. The signal intensity ratio of splenium/pons in men were higher than women and this was significant statistically (p<0.05). It is found that in all age groups in both men and women the signal intensity ratio of CC increases by age and this was significant statisticaly (p<0.05).In conclusion; we think that the values that we gain on the MRI images of healthy people in same population will be usefull to distinguish normal variants from abnormalities on neurological and/or neuropsychiatric disorders connected by CC.Key words: Corpus Callosum, Magnetic Resonance Imaging, Morphometry, Signal Intensity