Talamusta travmaya yanıt olarak meydana gelen metabolit değişikliklerinin proton manyetik rezonans spektroskopi ile incelenmesi

Abstract

Travma, kinetik, termal, kimyasal enerjinin dokulara transferi sonucu oluşan yapısal doku hasarı olarak tanımlanabilir. Travma, 1-44 yaş grubunda birinci sırada yer alan ölüm nedenidir. Tüm yaş gruplarında ise, kanser ve kardiyovasküler hastalıklardan sonra üçüncü sırada yer almaktadır (1).Kinetik, termal ve kimyasal etkenler ağrı reseptörlerini uyarırlar. Ağrı duyusu, olası bir hasara karşı vücudumuzu uyarmak için sinyal üreten sinir sisteminin hayati fonksiyonlarından biridir. Ağrı yolunun birinci nöronu spinal arka kök ganglionlarında yer alır. Buradan kalkan lifler spinal korda girer ve substantia gelatinosada arka boynuz hücreleri ile sinaps yapar (2.nöron). Ağrı yolunun üçüncü nöronu talamustadır (2).Talamus, hem çeşitli duyuların serebral korteksteki primer duyu merkezine iletilmesinde, hem de serebellum ve bazal gangliyonlardan gelen hareket ile ilgili bilgilerin serebral korteksin motor bölgelerine iletilmesinde önemli rolü olan gri cevher kitlesidir. Talamusun diğer fonksiyonları motor ara istasyonu olması, limbik sistemin parçası olması ve hareketlerin eşgüdümüdür. Talamusun bazı bölümleri aynı zamanda ağrı ile ilgilidir (3-5).MRS, beyin dokusundaki nörometabolit konsantrasyonlarını ölçebildiğimiz noninvaziv bir görüntüleme yöntemidir. Metabolit konsantrasyonlarınındaki değişim paternleri, dokuda gelişen fizyolojik ve patolojik değişiklikler hakkında önemli bilgiler verir (6-8).Çalışmamızda erişkin travma hastalarında travma sonrası erken dönemde, talamustaki metabolit seviyelerindeki değişimleri MRS inceleme ile saptamaya çalıştık. Çalışmamızın sonucu olarak travma hastalarının 3. ve 15. günde ölçülen kreatin, N asetil aspartat, miyoinozitol, laktat, glutamat-glutamin değerleri ve N asetil aspartat/ kreatin, kolin/ kreatin, miyoinozitol/ kreatin, N asetil aspartat/ kolin, N asetil aspartat/ (kreatin+ kolin), NAA/mI oranları karşılaştırıldığında farklılık önemsiz bulundu. Kolin değerlerinde ise 3. Günde anlamlı artış saptandı.

Trauma can be descripting as transferring of the kinetical, thermal and chemical energy to the tissues. It is the first reason of the deaths between 1-44 ages and after cancer and cardiovascular diseases, it is the third reason of the deaths in all age groups (1).Pain sense is a one of the vital function of nerve system that has stimulating signals for warn to our body for probable damage. Kinetical, thermal and chemical stimulants warn to the pain receptors. First neuron of the pain pathway is placed in spinal back root ganglions. Fibers that have originated from here enter to spinal cord and makes synapses to the back horn cells (second neuron) in substantia gelatinosa. The third neuron of the pain pathway is placed in thalamus (2).Thalamus is grey matter mass that play an important role in both transmitting of various senses to the primary sense centre in cerebral cortex and transmitting of movement information that has arise from cerebellum and basal ganglions to the motor regions of cerebral cortex. The other functions of the thalamus are, be a motor pause station, be a member of limbic system and coordination of movements. Some parts of thalamus are related to pain at the same time (3-5).MRS is a noninvasive imaging method that shows neurometabolic concentration in brain tissues. Fluctation of neurometabolic concentration gives information about physiological and pathological change of brain tissue (6-8).In our study, we try to determine the changing neurometabolic level on thalamus with MR spectroscopy in early stage of matur traumatic patient. We observed that measured level of creatin, N-acetylaspartat, miyoinositol, lactat, glutamat, glutamin and proportion of NAA/Cr, Cho/Cr, mI/Cr, NAA/Cho, NAA/(Cr+Cho), NAA/mI are nonimportant when use compere at day 3. and 15. But the cholin value increased at same patient at day 3 .