Psoriasisli hastalarda uyku kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Psoriasis, derinin sık görülen, kronik, remisyon ve relapslarla seyreden, inflamatuar ve proliferatif hastalığıdır. Psoriasis fiziksel, sosyal ve psikolojik olarak bireyleri etkilemektedir. Psoriasis uyku, seksüel aktivite, ellerin kullanımı, yürüme, oturma, uzun süre ayakta durma ve mesleki beceri performansı gibi birçok aktiviteyi bozar. Uyku tüm insanların fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarının önemli bir parçasıdır ve uyku kalitesi kişinin yaşam kalitesini belirleyen başlıca faktörlerden biridir. Psoriasis için kullanılan bazı yaşam kalitesi ölçümlerinde uykuyla ilgili semptomlar sorgulanmasına rağmen bu konudaki çalışmalar oldukça sınırlıdır. Biz bu çalışmada psoriasisli hastalarda uyku kalitesini değerlendirmeyi ve uyku kalitesini etkileyen faktörleri incelemeyi amaçladık.Materyal ve Metod: Çalışmaya psoriasis tanılı 73 hasta ve 73 sağlıklı birey alındı. Hastaların ve kontrol grubunun sosyodemografik verileri hazırlanan veri formuna kaydedildi. Hasta ve kontrol grubunda beden kitle indeksi (BKİ) değerlendirilmesi için kilo ve boy ölçümleri yapıldı. Psoriasisli hastaların hastalık şiddeti PASİ ile hesaplanıp kaydedildi. Hastalara ve kontrol grubuna Pittsburgh Uyku Kalite İndexi (PUKİ), Kısa form-36, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HAM-A) uygulandı ve hesaplanan skorlar kaydedildi. Ayrıca hasta grubuna Dermatolojide Yaşam Kalite İndeksi (DLQI) uygulandı ve psoriasisli hastalar pruritus açısından değerlendirildi.Sonuçlar: Hasta ve kontrol grubu arasında sosyodemografik veriler açısından farklılık saptanmadı. Hasta grubunda PUKİ genel toplam puanı kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Hasta grubunda uyku kalitesi daha kötü idi. Psoriasisli hastalarda depresyon ve anksiyete oranları kontrole göre daha yüksek saptandı. Psoriasisli hastalarda yaşam kalitesi kontrole göre istatistiksel olarak anlamlı oranda bozulmuştu. Hasta grubunda sosyodemografik verilerin uyku kalitesine olan etkilerine bakıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı. Hastalık şiddetinin uyku kalitesine etkili bir faktör olmadığı saptandı. Hasta grunda uyku kalitesi kötü olanlarda yaşam kalitesi istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde bozulmuştu. Psoriasisli hastalarda uyku kalitesi kötü olanlarda depresyon ve anksiyete oranları istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek idi. Hasta grubunda pruritus şiddeti fazla olanlarda uyku kalitesi istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde daha kötü idi.Yorum: Psoriasisli hastalarda uyku kalitesi bozulmuş olup hastalıkla ilişkili semptomların (pruritus, bitkinlik, ağrı) yanında, birliktelik gösteren obezite, depresyon, metabolik sendrom gibi komorbiditelerle bağlantılı olabilir. Ayrıca psoriasiste var olan kronik inflamatuar süreç te uyku bozukluğu gelişiminde rol oynayabilir. Bir başka açıdan psoriasisli hastalarda uyku kalitesinin bozulması inflamasyonu alevlendirip hastalığı aktive edebilir. Psoriasisli hastalarda uyku kalitesinin değerlendirilmesi ve uyku problemlerine yönelik girişimde bulunulması ile yaşam kalitesinin artırılması, inflamasyonun ve hastalık aktivasyonunun kontrol altına alınması sağlanabilir.Anahtar kelimeler: psoriasis, uyku, inflamasyon

Object: Psoriasis is an endemic, chronic, inflammatory and proliferative tetter accompanied by remission and relapses. Psoriasis affects individuals physically, socially and psychologically. Psoriasis ruins many activities such as sleeping, sexual activity, use of hands, walking, sitting, standing, for along time and occupational abilty performance. Sleeping is a very important part of physical and psychological necessities of all people and sleep quality is the main factor which determines the quality of life. Works in this subject are quite limited although symptoms about sleep are examined in some quality of life measurements used for psoriasis. In this study, we aim to assessment the quality of sleep of with psoriasis and to examine the factors which affect the quality of sleep.Material and Method: 73 patients with diagnosis of psoriasis and 73 healthy people were included in the study. Socio-demographic parameters of patients and control group were recorded into the data form prepared before. Weighing and lineer measurements were done for assessment of body mass index (BMI) in patients and control group. Disease severity of patients with psoriasis was worked out via PASİ and recorded. Pittsburgh Sleep Quality Index, short form-36, Hamilton Depression Gradation Measuring, Hamilton Anxiety Assessment Measuring were applied to the patients and control group and scores were recorded. Also Life of Quality in Dermatology Index was applied to the patient group and patients with psoriasis were assessed in terms of pruritus.Results: No difference is detected between the socio- demographic data of patient group and control group. Pittsburgh Sleep Quality Index total point in patient group is found to be expressively high in comparison with that of control group. Quality of sleep is worse in patient group. Depression and anxiety ratio of patients with psoriasis is higher compared to control group. Statistically life quality of patients with psoriasis is expressively ruined compared with control group. When worked on effects of socio-demographic data on sleep quality of patient group, no important differences are found statistically. Intensity of disease is found not to be an effective factor on quality of sleep. In patient group, life-quality of people who has bad quality of sleep, is statistically ruined expressively. Among patients with psoriasis, the ones whose sleep quality is bad have statistically higher rates of depression and anxiety. In patient group, people with too much pruritus intensity statistically has expressively worse sleep quality.Comment: Sleep quality of patients with psoriasis is ruined and this may be correlative with comorbidities such as obesity, depression, metabolic syndrom beside symptoms of disease (pruritus, fatigue, pain). Also chronic inflammatory process in psoriasis may have a role in sleep disorder progress. On the other hand, ruin of sleep quality of patients with psoriasis may trigger inflammation and activate the disease. Sleep quality assesment and attempts on sleep problems of patients with psoriasis can help us to advance the quality of life and to control inflammation and disease activation.Key words: psoriasis, sleep, inflammation