The moderating effects of perceived procedural and distributive justice of the performance appraisal on the relationship between entrepreneurial characteristics, organizational commitment and turnover intention

Abstract

İnsan kaynaklarının fonksiyonlarından biri olan performans değerlendirme literatürde yaygın olarak araştırılmış bir konudur ve bu tezde adil performans değerlendirme sistemleri sayesinde girişimcilik özellikleri güçlü olan çalışanları kurumda tutmanın ve bu çalışanların kurumsal bağlılık geliştirmelerinin mümkün olup olmadığı ele alınmıştır. Katılımcılar İstanbul'daki uluslar arası bir haberleşme sistemleri sağlayıcısı, bir teknoloji şirketi ve bir ilaç şirketinin beyaz yaka 195 çalışanından oluşmaktadır. Veriler anket yöntemiyle toplanmıştır. Hipotezleri test etmek için korelasyon ve çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Bulgulara göre performans değerlendirmenin algılanan prosedürel adaletliliği ve başarı ihtiyacı duygusal bağlılığı olumlu yönde etkilemiştir. Bağımsızlık ihtiyacı ise duygusal bağlılığı olumsuz yönde etkilemiştir. Başarı ihtiyacının devamlılık bağlılığı üzerinde olumsuz etkisi olmuştur. Performans değerlendirmenin dağıtımsal adaletliliği ve duygusal bağlılık işten ayrılma niyetini olumsuz yönde etkilemiştir. Başarı ihtiyacının ve devamlılık bağlılığının işten ayrılma niyeti üzerinde olumlu yönde etkisi olmuştur. Performans değerlendirmenin algılanan prosedürel ve dağıtımsal adaletliliği girişimcilik özellikleri (içsel kontrol odağı, başarı ihtiyacı ve bağımsızlık ihtiyacı) ve kurumsal bağlılık türleri (duygusal bağlılık ve devamlılık bağlılığı) arasındaki ilişkide şartlı değişken rolü oynayarak aralarındaki ilişkiyi etkilemiştir. Performans değerlendirmenin algılanan prosedürel ve dağıtımsal adaletliliği girişimcilik özellikleri (içsel kontrol odağı, başarı ihtiyacı ve bağımsızlık ihtiyacı) ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide de aracı değişken rolü oynayarak aralarındaki ilişkiyi etkilemiştir. Yöneticilere performans değerlendirme sisteminden nasıl yararlanacakları konusunda önerilerde bulunulmuştur.

Performance appraisal which is one of the functions of human resources has been widely researched in literature, and this thesis attempts to cover whether it is possible to retain and make committed employees with strong entrepreneurial characteristics with the aid of fair performance appraisal systems. Participants were 195 white-collar employees from a multinational telecom vendor company, an information technologies company, and a pharmaceuticals company, located in Istanbul. The data were collected with a questionnaire. Correlational and multiple regression analyses were conducted to test the hypotheses. Results showed that perceived procedural justice of the performance appraisal and need for achievement exerted a positive effect on affective commitment. Need for independence exerted a negative effect on affective commitment. Need for achievement exerted a negative effect on continuance commitment. Perceived distributive justice of the performance appraisal and affective commitment exerted a negative effect on turnover intention. Need for achievement and continuance commitment exerted a positive effect on turnover intention. Perceived procedural justice and distributive justice of the performance appraisal moderated the relationship between entrepreneurial characteristics (internal locus of control, need for achievement, and need for independence) and organizational commitment types (affective commitment and continuance commitment). Perceived procedural justice and distributive justice of the performance appraisal moderated the relationship between entrepreneurial characteristics (internal locus of control, need for achievement, and need for independence) and turnover intention as well. Recommendations were made for managers about how to benefit from a performance appraisal system.