Bir ilkokulda okul kazalarının önlenmesine yönelik çocuktan çocuğa eğitimin etkinliği

Abstract

Bu çalışma, bir ilkokulunun 2., 3. ve 4. sınıfına devam eden çocuklara verilen okul kazalarının önlenmesine yönelik eğitimin etkinliğini saptamak ve eğiticinin çocuklara verdiği eğitim yöntemi ile çocuktan çocuğa eğitim yönteminin etkinliğini karşılaştırmak amacıyla yapılmış yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini Balıkesir il merkezinde bulunan bir ilkokulunun anasınıfı, 1., 2., 3. ve 4. sınıfında öğrenim gören öğrenciler (n:585) oluşturmuştur. Araştırma örneklemi seçilirken anasınıfı ve 1. sınıflar okuma- yazma bilmedikleri için araştırma dışında tutulmuş ve örneklemi 2., 3. ve 4. sınıfında öğrenim gören öğrenciler (n:321) oluşturmuştur. Rasgele örnekleme yöntemi ile Eğitici Eğitimi (EE) ve Çocuktan Çocuğa Eğitim (ÇÇE) grupları belirlenmiştir. Araştırmanın verileri 'Birey Tanılama Formu' (20 soru) ve 'Okul Kazalarında Güvenlik Önlemlerine Yönelik Davranış Ölçeği' (40 soru) ile şubat-mayıs 2018 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmaya her iki gruba da ön test uygulanarak başlanmıştır. EE grubuna araştırmacı tarafından 'Okul Kazalarını Önleme ile İlgili Eğitim' verilmiştir. Eğitimde powerpoint sunum, aktivite kitabı kullanılmıştır. EE grubuna verilen her eğitimden 1 gün sonra EE grubundaki öğrenciler arasından sınıf listesinden rasgele seçilen 5 öğrenci (her eğitim içeriği için 1 öğrenci seçilmiştir), ÇÇE grubundaki öğrencilere Çocuktan Çocuğa Eğitim methodu ile 'Okul Kazalarını Önleme ile İlgili Eğitim' uygulanmıştır. Eğitimler tamamlandıktan 20 gün sonra her iki gruba da son test uygulanmıştır. Elde edilen veriler Mann Whitney U testi ve Wilcoxon testi kullanılarak değerlendirilmiştir. EE ve ÇÇE grubuna uygulanan eğitimler sonrasında ön test ve son test bilgi puanı ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir artış saptanmıştır (p<0,001). Her iki yöntemle yapılan son test ortalama bilgi puanları arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Bu durum, EE ve ÇÇE yöntemlerinin, öğrencilerin okul kazalarına yönelik güvenlik önlemlerine ilişkin davranışlarının değişimi açısından benzer etkiyi sağladığını göstermektedir. Bu doğrultuda, çocuklara yönelik davranış değişimini hedefleyen araştırmalarda sağlık eğitimi verme yöntemi olarak çocuktan çocuğa eğitiminin de kullanılabileceği söylenebilir.Anahtar kelimeler: çocuktan çocuğa eğitim, çocuk, okul kazaları.

This study is a quasi-experimental study aimed to determine the effectiveness of 'education for prevention of school accidents' which was provided to 2nd, 3rd and 4th grade students of a primary school and to compare the education method of the educator with the effectiveness of the child to child education method. The scope of the research is composed of nursery class and 1st, 2nd, 3rd and 4th grade students (n:585) of a primary school, located in Balıkesir city center. While selecting sample of the research, since nursery class and 1st grade students are not literate, they were excluded and sample was composed of 2nd, 3rd and 4th grade students (n:321). Education of the educator group and child to child education group were determined by random sampling. Research data had been collected between february-may 2018 via 'individual identication form' (20 question) and 'behaviour scale for security measures in school accidents' (40 question). The research was started with a pre test to each group. The education on prevention of the school accidents was provided to EE group by researcher. Powerpoint presentation and activity book were used during the education. One day later of each education, randomly selected 5 students from the list who got education (just 1 student was selected for each content) had provided `education for prevention school accidents` to the CCE group via child to child education method. After 20 days following the completion of the education, the last test was applied to each group. The data acquired was assessed by using Mann Whitney U test and Wilcoxon test. After the education provided to each group, a statically significant increase was observed between average points of pre test and last test (p<0,001). A significant difference was not observed between last test average points of each group (p>0,05). This shows that between EE and CCE, students have a similar effect in terms of the change of their behaviors related to safety precautions for school accidents. In this regard, child to child education could also be used as health education method in researches for the change of behaviours of individuals.Key words: child to child education, child, school accidents.