1938-1960 dönemi Türkiye-İran ilişkileri

Abstract

İkinci Dünya Savaşı'nın sınırlarının hemen ötesinde cereyan etmesi nedeniyle, potansiyel savaş alanı olma riski yaşayan İran ve Türkiye, tarafsız kalarak bu kaosu atlatmaya çalışmışlardır. Savaşın gidişatı her iki ülkede farklı tezahürlere sebebiyet vermiştir. İran, İngilizler ve Ruslar tarafından işgal edilirken, savaşın sıcaklığı Türkiye sınırlarında hissedilir hale gelmiştir. Türkiye'nin boğazları savaş boyunca kapalı tutması sonucu İran, Rusya'nın Alman işgalinden kurtarılması uğruna geçiş yolu olarak kullanılmıştır.Savaş sonunda yeni kurulan düzenin aktörlerinden biri olan Rusya, Türkiye ve İran hakkında izlediği politikalar yüzünden, her iki ülke için potansiyel tehlike oluşturmuştur. Rusya tehlikesinin artmasıyla birlikte, her iki ülke de Batı yanlısı politikalar izlemişlerdir. Savaşın galiplerinden, Batı'nın yeni aktörü ABD'nin Ortadoğu'daki emelleri nedeniyle, her iki ülkenin de ABD'nin etki alanına girdikleri görülmektedir. ABD ve Rusya arasındaki rekabetin Uzakdoğu'da şiddete dönüşmesinin ardından, kızışan Ortadoğu rekabetinde ağırlıklı Türkiye, ardından İran'ın ABD tarafından kullanılması sonucu Ortadoğu kamplaşmıştır. ABD önderliğindeki Batı Bloğu'nun planlarının tutmaması ile birlikte Rusya Ortadoğu'da kalıcı hale gelmiştir. Bunun yanında, ABD'nin İsrail yanlısı politikaları, Ortadoğu'nun bugün bile istikrarsız bir bölge olmasının başlıca sebeplerinden biridir.

Due to the second world war taken place in the occuring just immediately beyond their boundaries, at risk of becoming a potential battleground Iran and Turkey have tried to circumvent this chaos by staying neutral. The course of the war led to different manifestations in both countries. Iran, while occupied by the British and the Russians, the temperature of the battle have start become felt in the borders of the Turkey. Turkey closed the bosphorus of Istanbul and Canakkale during the war and as a result of this throughout the war, lands of Iran had been used as a passageway for the sake of Russia's liberation from German occupation.Russia, as a one of the protagonists of the newly established order at the end of the war, because of her policies, have been a potential threat to both Turkey and Iran. With the increasing danger of Russia, both these countries have done pro-Western policies. Regarded as one of the victors of the war and have been the West's new actor, because of the US ambitions in the Middle East, both these countries appear to have entered into the sphere of influence of the United States. After between US and Russia transform rivalry to violence in the far East, the Middle East violent competition predominantly Turkey, and then as a result of the use of Iran by the United States, in the Middle East has become polarization. With the unsuccessful plans of the US-led Western bloc, Russia has become permanent in the Middle East. And also, it can be said that the pro-Israel policies of the United States are one of the main reasons why the Middle East is still an even unstable region today.