Sjögren sendromlu hastalarda ve sağlıklı bireylerde serum apelin, fetuin-a ve karotis intima media kalınlıklarının karşılaştırılması

Abstract

AMAÇ: Sjögren sendromu (SS) tükürük ve gözyaşı bezleri başta olmak üzere ekzokrin bezleri tutan ve kronik lenfositik infiltrasyon ile karakterize otoimmün inflamatuvar bir hastalıktır. Başlıca semptom ağız ve göz kuruluğu olsa da farklı organ tutulumu yapabildiği de bilinmektedir.Sistatin ailesine bağlı bir sistein proteaz inhibitörü olan fetuin-A, glikoprotein yapıdadır. Akut enfeksiyöz patolojilerde konsantrasyonunun büyük oranda düştüğü saptanmış olup bazı yayınlarda albümin gibi negatif akut faz reaktanı olarak kabul edilmesi gerektiğini belirten görüşler mevcuttur. Romatoid artrit (RA), sistemik lupus eritamatozus (SLE), ailesel akdeniz ateşi (AAA) gibi birçok romatolojik hastalıkta serum fetuin-A düzeyi ile ilgili çalışmalar mevcuttur. Fetuin-A yüksekliği vasküler intima-media kalınlığı ile doğru orantılı olup glikoprotein yapısındaki bu molekülün kardiyovasküler hastalıklarla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Benzer şekilde protein yapıda ve adipokinler grubunda olan apelinin immünite, vücut glikoz-lipit dengesi, beslenme metabolizması, insülin rezistansı, kardiyovasküler sistem gibi birçok organ ve sistem üzerinde muhtemel etkileri nedeniyle serum seviyesi araştırılmıştır.Bu çalışmada SS'lu hastalarda ve sağlıklı gönüllülerde serum apelin, fetuin-A seviyeleri ve endotel inflamasyonunun kanıtlanmış göstergelerinden olan karotis intima media kalınlığını (KİMK) değerlendirdik. Böylece söz konusu belirteçlerin SS'nda inflamasyon belirteci olarak kullanılıp kullanılamayacağını araştırrmayı amaçladık.YÖNTEM: Bu çalışmaya, C.Ü.T.F. İç Hastalıkları Romatoloji kliniğinde SS tanısı ile takip edilen 61 hasta ile herhangi bir romatolojik, sistemik, metabolik hastalığı bulunmayan 59 sağlıklı gönüllü dahil edildi. Hasta ve sağlıklı tüm bireylerin boy, kilo, beden kitle indeksi (BKİ) kaydedildi. Serum fetuin-A ve serum apelin değerleri ölçümü için uygun tüplere periferik bir venden kan alındı. Kan tetkikleri C.Ü.T.F. Biyokimya A.D'da ELİSA yöntemi ile çalışıldı. Tüm hastalara KİMK ölçümü C.Ü.T.F. Radyoloji A.D.'da Dr. D.S tarafından yapıldı.BULGULAR: Bu çalışmada ortalama serum fetuin-A düzeyi SS'lu hastalarda 1613.46 ± 503.7 (724-3129) mg/L, kontrol grubunda 1370.33 ± 627.85 (510-2896) mg/L (p= 0.021), ve ortalama KİMK düzeyi SS'lu hastalarda 0.53 ± 0.1 (0.4-0.95) cm, kontrol grubunda 0.48 ± 0.07 (0.3-0.7) cm (p= 0.001) Sjögren Sendromu olan grupta anlamlı yüksek saptandı. Serum apelin düzeyi SS'lu hastalarda 98.66 ± 37.15 (33.6-184.7) ng/L, kontrol grubunda 178.02 ± 55.23 (58.7-280.5) ng/L (p= 0.001 ) Sjögren Sendromu olan grupta anlamlı olacak şekilde düşük saptandı. Serum apelin ile serum fetuin-A (r= 0.276, p <0.002) arasında anlamlı ve pozitif yönlü, serum apelin ile KİMK (r= -0.194, p <0.033) arasında anlamlı negatif yönlü bir ilişki saptandı. Serum fetuin-A ile KİMK arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p>0.05) Fetuin-A, apelin ve KİMK değerleri için ROC analizi uygulandı. Fetuin-A için kesim noktası 1220 mg/L olarak tespit edilmiş olup, sensitivitesi %78.8, spesifitesi %65.9 olarak bulunmuştur. Apelin için ROC analizi uygulandığında kesim noktası 85.15 ng/L olarak tespit edilmiş olup, sensitivitesi: %50.8 spesifitesi: % 7.6 olarak ölçülmüştür. KİMK için ROC analizi uygulandığında ise kesim noktası 0.475 cm olarak tespit edilmiş olup, sensitivite % 72.1 spesifite % 47.5 olarak ölçülmüştür.SONUÇ: Sjögren sendromu olan bireylerde serum fetuin-A ve ultrasonografik olarak kardiyovasküler risk belirteçlerinden olan ortalama KİMK düzeyleri anlamlı şekilde yüksek olarak saptandı. Serum apelin düzeyi ise SS olan grupta düşük olarak saptandı.Anahtar kelimeler: Apelin, fetuin-A, karotis intima media kalınlığı, sjögren sendromu

AIM: Sjogren Syndrome (SS) is a chronic autoimmune inflammatory disease that effects mainly exocrine glands, salivary and lacrimal glands, and causes lymphocytic infiltration in the involved glands. Although main symptoms are dryness in mouth and eyes, involvement can be seen also in other organs.Fetuin-A is a cysteine protease inhibitor glycoprotein that is a member of cystatin family. Its concentration shows a major decrease in acute infectious pathologies and in the literature, there are some evidence showing that it might be accepted as a negative acute phase reactant like albumin. There are also many studies about serum fetuin-A levels in many rheumatologic disease like rheumatoid arthritis (RA), systemic lupus erythematous (SLE), familial Mediterranean fever (FMF). As fetuin-A increase is correlated with vascular intima-media thickness, this glicoprotein structured molecule is thought to be related with cardiovascular diseases. Likewise apelin, a similar structured protein in adipokines group, is related with many rheumatologic diseases. Due to potential effects of apelin on immunity, glucose-lipid balance, nutrition metabolism, insulin resistance, cardiovascular system and in a number of organ and systems, serum level of apelin was investigated.In this study, we compared the serum levels of apelin and fetuin-A in SS patients and healthy volunteers. Moreover, we evaluated the carotid intima-media thickness, a proven indicator of endothelial inflammation. Thus, we aimed to investigate whether these markers could be used as an inflammation markers in SS.METHODS: 61 patients diagnosed with SS admitting to Cumhuriyet University Faculty of Medicine Department of Internal Medicine Rheumatology Clinic between June 2015 - January 2016 and 59 healthy volunteers without any rheumatic, systemic and metabolic diseases enrolled in this study. The data about height, weight and body-mass index (BMI) of both SS and healthy participants were obtamed. The blood from a peripheral vein using suitable blood tubes was withdrew to measure serum fetuin-A and apelin levels. Blood tests were examined by Elisa method in Cumhuriyet University Department of Biochemistry. As a radiological marker of inflammation, patients' carotid intima-media thicknesses (CIMTs) were measured by carotid doppler ultrasonography.RESULTS: The mean serum fetuin-A level SS: 1613.46 ± 503.7 (724-3129) mg/L; control: 1370.33 ± 627.85 (510-2896) mg/L, (p= 0.021) and mean CIMT level SS group: 0.53 ± 0.1 (0.4-0.95) cm; control group: 0.48 ± 0.07 (0.3-0.7) cm, (p= 0.001) were significantly higher in Sjogren Syndrome group. The mean serum apelin level was significantly lower in SS group SS: 98.66 ± 37.15 (33.6-184.7) ng/L, control: 178.02 ± 55.23 (58.7-280.5) ng/L, (p=0.001). While the positive correlation was found between serum apelin and serum fetuin-A levels(r=0.276, p <0.002), negative correlation was found between serum Apelin and CIMT (r= -0.194, p <0.033). There was not any statistically significant correlation between serum fetuin-A and CIMT (p>0.05). ROC analysis was conducted for fetuin-A, apelin and CIMT values. The threshold value for fetuin-A was 1220 mg/L, with sensivity 78.8 % and spesificity 65.9 %. For apelin, the threshold value was 85.15 ng/L, with sensivity 50.8 % and spesificity 7.6 %. The threshold value for CIMT was 0.475 cm, with sensivity 72.1 % and spesificity 47.5 %.CONCLUSION: We observed that serum fetuin-A and CIMT levels, an ultrasonographic cardiovascular risk marker, were significantly higher in SS group. In contrast, serum apelin level was significantly lower in this group. Key Words: Apelin, fetuin-A, carotid intima-media thickness, sjogren's syndrome