Rumûz-i Künûz (Metin-inceleme-dizin)

Abstract

`Rumûz-i künûz (Metin-İnceleme-Dizin)` adlı bu çalışma, hicrî 965 (1557) yılında İbn-i İsa tarafından kaleme alınmış aynı adlı eserin Musluhiddin İbn-i Sādi tarafından istinsah edilmiş nüshası üzerine yapılmış bir dil incelemesidir. Nüsha, 68 varaktan oluşan, harekeli nesih ile yazılmış bir yazmadır. Nüshanın sonundaki istinsah kaydı okunamamaktadır. Bu nüshanın tercihinde harekeli olmasının yanı sıra mevcut nüshalar içinde en eskisi olduğunun düşünüldüğü gerçeği yatmaktadır. Bunda bazı eklerin hâlâ Eski Anadolu Türkçesindeki hallerinin korunuşu yönlendirici olmuştur. Bu nüshada olmayan eksik kısımlar, eserin 44 varak 19 satırlık hicrî (1275) tarihli ikinci bir nüshasından tamamlanmış ve çalışmaya eklenerek eksiklik giderilmiştir. On iki fasıldan oluşan eser, ebced hesabı kullanılarak yapılan hesaplamalarla elde edilen verilere dayanarak 2035 yılına kadar yaşanacağı öngörülen olayları anlatmaktadır.Çalışmanın giriş bölümünde eserin yazarı ve bilgilerine ulaşılabilen nüshaları hakkında bilgiler verilmiş, eserin içeriğinden söz edilmiştir. `Metin` bölümünde eserin, çeviri yazısına yer verilmiştir. `Yazım` adlı bölümde eserin imla özellikleri incelenmiş; yanlış yazılmış Arapça, Farsça ve Türkçe sözcükler tablo biçiminde verilmiştir. `Ses Bilgisi` bölümünde ses uyumları ve ses olayları gibi özellikler incelenmiştir. `Biçim Bilgisi` adlı bölümde ekler çekim ve yapım ekleri olarak ikiye ayrılmış ve alt başlıklar altında incelenerek açıklayıcı örnekler verilmiştir. `Söz Varlığı` adlı başlıkta eserde geçen ayetler, hadisler, deyimler, atasözleri, ikilemeler ve kalıp sözler gibi yapılara yer verilmiştir. `Dizin` bölümünde ise eserde geçen sözcüklerin metin içindeki anlamları verilerek hazırlanmış gramatikal bir dizin hazırlanmıştır. Çalışmanın sonunda `Özel Adlar Dizini` adıyla metinde geçen özel adların yer aldığı bir dizin yer almaktadır.Anahtar sözcükler: Rumûz-i Künûz, Metin, İnceleme, Dizin.

This work titled `Rumūz-i künūz (Text-Analysis-Index)` was made on the copy of the work named `Rumūz-i künûz` written by Ibn Isa in 965 (1557), which was occupied by Musluhiddin İbn-i Sādi is a language review. Copy is a manuscript composed of 68 sheets and written in marked nesih. The registration record at the end of the copy cannot be read.In addition to being mobile in the preference of this copy, the fact that it is thought to be the oldest among the existing copies lies. The preservation of some suffixes in Old Anatolian Turkish was still the guide in this.. The missing parts, which are not in this copy, were completed from a second copy of the work, 44 sheets with 19-lines (1275), and the deficiency was eliminated by adding to the study. The work, which consists of twelve chapters, describes the events that are predicted to be experienced until 2035 based on the data obtained from the calculations made using the ebced account.In the introduction part of the study, information was given about the author and copies of the work, and the content of the work was mentioned. In the `Text` section, the translation of the work, is included. In the section called `Spelling`, the spelling characteristics of the work are examined; misspelled Arabic, Persian and Turkish words are given in tabular form. In the section called `Sound Information`, features such as sound harmony and sound events are examined. In the section titled `Morphology`, the attachments are divided into two as shooting and production attachments, and examples are given by examining them under subtitles. While selecting the samples, the deterministic examples were selected. In the section titled `Vocabulary`, structures such as verses, hadiths, idioms, proverbs, reitratives and pattern words are included.In the section named `Index`, a grammatical index prepared by giving the meanings of the words in the work is prepared. At the end of the study, a separate directory was created with the names of `Proper Names Index` in the text.Key words: Rumûz-i Künûz, Text, Analysis, İndex.