Karayaka (ERBAA) ile Serenli (Niksar) arasında Kuzey Anadolu fay zonunun jeolojik ve tektonik özellikleri

Abstract

ÖZ: Bu inceleme, Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun Karayaka (Erbaa) ile Serenli (Niksar) arasında kalan kesiminin jeolojik ve tektonik özelliklerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. İnceleme alanında temeli, Üst Permiyen yaşlı şist, kristalize kireç taşı, mermer gibi metamorfik birimler oluşturur. Bu birimlerin üzerini Üst Jura-Alt Kretase yaşlı, beyaz renkli, silis bantlı kireçtaşları ile temsil edilen Doğdu formasyonu açılı uyumsuzlukla üstler. Andezit, aglomera, tüf ve volkanik kumtaşı ardalanmalı Senoniyen yaşlı Mesudiye formasyonu ise Doğdu formasyonu üzerinde açılı uyumsuzdur. Bu birim üzerine Santoniyen- Kampaniyen yaşlı; gri, beyaz, kırmızı renkli biyomikritlerden oluşan Çevirme formasyonu ile kiltaşı-kurntaşı-şeyl-marn ardalanmalı, Üst Kretase-Paleosen yaşlı Kırandağ formasyonu uyumlu olarak gelir. İnceleme alanında Eosen yaşlı birimler bir taban çakıltaşı ile başlar. Ipresiyen yaşlı, çakıltaşı, çakıllı kumtaşı ve kırıntılı kireçtaşlarından oluşan Kuzbağı formasyonu, Üst Kretase-Paleosen yaşlı Kırandağı formasyonunu açılı uyumsuzlukla örter. Birimin üzerine, ince tabakalı çamurtaşı, volkanik kumtaşı, aglomera ve tüf ardalanımlı Lütesiyen-Priaboniyen yaşlı Kabaklık formasyonu uyumlu bir şekilde gelir. Birim üst düzeylere doğru dereceli ola rak, siyah renkli bazaltlardan oluşan ve yer yer aglomera ve tüf arakatkıları ile temsil edilen Hasanşeyh formasyonuna geçer. Eosen yaşlı birimlerin üze rini bazalt ve andezitlerden oluşan Pliyosen yaşlı Canik formasyonu örter. Bu birimler üzerine ise serbest çakıl, yer yer gevşek çimentolu çakıltaşla- rından oluşan Pliyosen yaşlı Dhtap formasyonu gelir. İnceleme alanındaki en genç birimler Kuvaterner yaşlı eski, yeni alüvyonlar ve alüvyon yelpazeleri ile temsil edilir.İnceleme alanının tamamı Kuzey Anadolu Fay Zonu içerisinde olup, tektonizma açısından oldukça karmaşık bir yapı sunar. Hersiniyen ve Alpin dağ oluşumu evrelerinin etkisi altında kalan kaya birimleri içerisinde bol miktarda kapalı, küçük yersel kıvrımlanmalar oluşmuştur. İnceleme alanındaki fayların tümü sağ yanal doğrultu atımlı özellik tedir. Birbirin= koşut birkaç kol halinde yaklaşık K50-60B doğrultulu olarak uzanan bu fayla: kuzeyden güneye doğru Avluca fayı, Pirinççi Tepe Fayı, Serenli Fayı, Yaylalı Fayı, Çitdibi Fayı, Çamdibi Fayı ve Doğanyurt Fayı şeklinde adlandırılmıştır. Ayrı bir bolüm içerisinde ise 1942 yılında mey dana gelen deprem sonucunda oluşan yüzey kırığının özellikleri ile bu kırığın uzanımı ele alınarak incelenmiştir.