Kevenli-Akdeğirmen (Zara-Sivas) yöresi killerinin kimyasal yapı ve özelliklerinin saptanması

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Sivas ilinin Zara ilçesine bağlı Kevenli-Akdeğirmen köyleri arasındaki bölgeden çeşitli derinliklerden alman kil örneklerinin kimyasal ve kristallografik yapıları ile ısıl davranışlarının saptanması amaçlanmıştır. Araziden alınan örneklerin makroskopik safsızlıkları ayıklandıktan sonra öğütme ve eleme işlemlerin den geçirilerek tane boyutları 2ytf'dan küçük olan kil fraksiyonu alındı ve organik madde, sülfat ve karbonatlardan temizlendikten sonra çeşitli analizlerde..kullanıldı. Kil örneklerinin X-ışınları Difraksiyon patronları, Diferansiyel termik Analiz eğrileri ile Infrared spektrumları alındı ve kimyasal analizleri yapıldı. Gravimetri, volumetri,spektrofotometre ve alev fotomet resi ile yapılan kimyasal analiz sonuçları ile diğer yöntemlerin verileri hep birlikte değerlendirildi. Yapılan değerlendirmeler sonucunda incelenen böl genin killerinin yaklaşık %70 klorit ve %30 illit minerali karışımı olduğu saptandı. Kil örneklerinde derinlik arttıkça klorit minerali yüzdesinde bir artış, illit minerali yüzdesinde ise bir azalma olduğu gözlendi. Ayrıca derinlikle klorit minerali yüzde sindeki artışla paralel olarak, kimyasal analiz sonuçlarından da MgO yüzdesinde artış, Si02 yüzdesinde azalma olduğu görüldü.

II SUMMARY In this study it was aimed to determine the chemical and crystallografic structures and also ther mal behaviours of clay samples taken from different depths in a region between Kevenli and Akdeğirmen vil lages of Zara a town of Sivas province. Samples taken from the area were separated from their macroscopic impurities, grinded and screened clay fractions of particle sizes of less than 2/4 were taken and used in various analysis after cleaning from orga nic materials, sülfat e s and carbonates, XRD patterns, DÜA curves and IR spectrums of clay samples were ob tained and in addition the samples were also chemi- ' cally analyzed. The results obtained by means of gra- vimetry,volumetry, spectroscopy and flame photometry were evaluated together with the results obtained by other methods. As a result of our evaluations it was concluded that the clay samples from the region studied are app- roximatelly mixtures of 70$ chlorite and 30$ illite minerals. It was also observed that the chlorite per cent increases with depth while the illifee per cent decreases. Prom the results of our chemical analysis it was found that MgO per cent increases and Si02 per cent decreases with depth and this is c.lno in accor dance with the increase of chlorite per cent with depth.