Tokat ekolojik şartlarında II. ürün olarak farklı sıra aralıklarında yetiştirilen dört değişik silaj mısırın yaş ve kuru ot verimlerinin tespiti üzerinde bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu araştırma, sulu şartlarda silaj amacıyla ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek dört mısır çeşidinin, üc farklı sı ra ara İlgındaki hasıl verimi, kuru madde verimi ve diğer bazı agronomik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Deneme 1990 vegetasyon döneminde Tokat şartlarında yürütül müştür. Denemede kullanılan Kompozit Arif iye, Kompozit Karade niz Yıldızı ve DK-698, TTM-813 melez mısır çeşitleri metreka reye 8.3, 12.5 ve 25. O bitki sıklıklarında ekilmişlerdir. E- kim, 14-15 Temmuz 1990 tarihinde yapılmıştır. Deneme alanına 6 kg/da Pa0», 12 kg/da saf azot hesabıyla gübre verilmiştir. İM' lu gübrenin yarısı ekim anında, diğer yarısı ise bitkiler 40-50 cm yüksekliğe eriştiklerinde verilmiştir. Deneme süre since hava şartlarına bağlı olarak dört defa sulama yapılmış tır. Hasadın süt olum döneminde yapılması plânlanmış, ancak iklim faktörlerinin olumsuz olması sonucu daha erken yapıl mıştır (15 Ekim 1990). Araştırma, bölünmüş parseller deneme desenine göre ve üc tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada ekim sıklığı arttıkça bitki boyu, sap kalın lığı, bitki başına kocan sayısı ve dekara kocan verimi azal mıştır. Buna karşılık, erkek ve dişi cicek çıkarma süresi, hasıl verimi ve kuru ot verimi artmıştır. Bütün çeşitlerde en yüksek hasıl ve kuru ot verimi 25 bitki/ma ekim sıklığından elde edilmiştir. Bitki boyu ve hasıl verimi bakımından çe şitler arasındaki fark önemsiz çıkmıştır. Diğer deneme konu larında ise çeşitlerin arasındaki farklılıklar önemli bulun-mustur. Yapılan tek yıllık çalışma sonuçlarına göre en yüksek hasıl ve kuru ot verimine sahip olan ve yüksek oranda koçan bağlayan DK-698 cesidi, Tokat yöresi için ikinci ürün silaj amacıyla tavsiye edilebilir. Ancak ikinci ürün ekiminin ge cikmesi halinde, ilk donun erken gelmesi tehlikesi karsısın- sında generatif döneme daha erken gecen çeşitlerin (TTM-813 ve Karadeniz Yıldızı) kullanılması, hasıl yemin ve yapılacak silajın daha kaliteli olması acısından tercih edilebilir. Tek yıllık bir çalışma ile bölgeye en uygun ekim sıklığı ve çeşidin tesbit edilmesi mümkün değildir. Bundan dolayı bu çalışmanın birkaç yıl daha yürütülmesi, sonuçların güvenilir - ligi acısından zorunludur.

SUMMftRY This study was conducted to determine the effects of row spacing on fodder and dry matter yields and some other agron omical characters of four maize cultivars grown for silage as second crop under irrigated conditions. Research was carried out in 1990, in Tokat. Two composite (Arif iye and Karadeniz Yıldızı) and two hybrid (DK-698 and TTM-813) cultivars were sown at three row spacings giving average 8.3, 12.5 and 25.0 plants per square meter, respectively. Trial was sown on 14 and 15 of July, 1990. h kg P=0» and 12 kg N per decare were applied. Half of the N fertilizer was applied with sowing and remaining half was at the stage on which the plants were 40-50 cm. During growing period, four irrigations were made. Cutting was plan ned at the milk stage but because of the risks of early frosts, was made on earlier than planned (15 of October, 1990). The experimental design was split plots in `randomized complete blocks` with three replications. In the trial, plant heights, stem thickness, number of ear per plant and ear yield per decare were decreased by the increase of plant density. On the contrary, tassel ing and silking times, fodder and hay yields were increased as the row spacing decreased. For all cultivars, 25 plant per square meter density gave the highest fodder and hay yields. Differences among cultivars for plant height and fodder yield were not sig nificant. Howewer, for other characters, differences amongcultivars were significant. According to the one-yeared re sults of this study, DK-698 which gave the highest fodder and hay yields and set ear at a highly rate can be recom mended for silage as second crop under Tokat condition. Especially, when a delaying was occur in the sowing of second crop, because of the risk of early frosts, cultivars which reach the generative period earlier (such as TTM-813 and Karadeniz Yıldızı) may be preferenced for the quality of fodder and silage. It is not possible to determine the best cultivar or row spacing at the end of the one-yeared results. So, for the reliance of the results, the study have to be replicated fol lowing years.