Çanakkale Boğazı yöresinde deniz analarının (discomedusea) dağılışları ve biyolojileri üzerine araştırmalar

Abstract

6. ÖZET Tespit edilen Scyphoozoonlann hepsi denizlerde yaşarlar. Akdeniz'de 12 tür tespit edilmiş olmasına rağmen (TREGOUBOFF et ROSE, 1957), araştırma sahamız olan Çanakkale Boğazında bunlardan sadece 3 tür bulunabilmiştir. Bunlar ;Aurelia aurita.Pelagia noctiluca, Rhizostoma pulmo'dur. Okyanuslarda ve açık denizlerde yaşayan, yakıcı hücreleri (Nematosist) insan hayatı için tehlike arz eden, çeşitli hastalıklara sebebiyet veren ve hatta insanı öldürebilen tehlikeli formlara bölgemizde rastlanmamıştır. Tespit edilen türlerin bölgemizdeki kantitatif durumları farklı olup en çok Rhizostoma pulmo ve Aurelia aurita'ya rastlanmaktadır. Rhizostoma pulmo'ya. her zaman rastlamak mümkünse de Aurelia aurita en çok İlkbahar ve Yaz mevsimlerinde kıyılarda görülebilir. Bununla beraber Sonbaharda daha ziyade açık denizde bulunduklarından kıyılarda fazla göze çarpmazlar. Pelagia noctiluca türüne çalışma sahamızda seyrek olarak rastlanmıştır. Bu hayvanlar zaman zaman su yüzeyinden derinlere doğru göç ederler, özellikle bu vertikal olan göçlerin ortam sıcaklığı, tuzluluk, su yüzeyinin hareketliliği ve ışıkla olduğu bilinmektedir. Mesela bazı türlerin deniz sakin olduğu zaman su yüzeyine çıktıkları, çalkantılı zamanlarda ise derinlere indikleri ve hatta bazen zemindeki ince kum tabakası üzerine dahi oturdukları müşahede edilmiştir. Çalışma sahamızda bilhassa Rhizostoma pulmo ve Aurelia aurita'mn özellikle balıklarla sıkı ilişkilerde oldukları dikkati çekmiştir. Dolayısıyla bu iki türün ağız kolları arasında balık yavrularının toplandığı ve Rhizostoma pulmo^nun gastralboşluğunda sindirime hazır vaziyette sardalya balıklarının olduğu görülmüştür. Bu nedenlerle bu küçük balıkların zaman zaman medüzlerin belli başlı gıdasını teşkil ettiklerini düşünebiliriz.

26 7.SÜMMARY All the Scyphozoa are confined to marine habitat. The Scyphozoan fauna of Mediterranean is sparse i.e., 12 species, though other oceans claim higher number (TREGOUBOFF et ROSE, 1957). The exploration of Dardanelles, the selected area for research, resulted in the determination of only 3 species at the end of this work. These species are Aurelia aurita, Pelagia noctiluca, Rhizostoma pulmo. This exploration revealed that the members of Scyphozoan fauna inhabiting Dardanelles lack of the stinging cells (Nematocysts) as found in the Scyphozoa of Atlantic and other open seas which can be hazardaus for human beings and can cause various desease and death as well. Besides observing Rhizostoma pulmo in every season the Aurelia aurita can be seen widely in spring and summer along the coasts and can be hardly observed only in the open sea in fall. Pelagia noctiluca species have rarely appear in our study. These organisms are reported to migrate towards depth of the sea with the fact that their movement is formed by temperature, salinity, wave action, light etc: During calm weather these organisms inhabit surface waters and move downwards to settle, sometimes, on the sandy bottom when the surface is wavy but usually remains swimming in the deeper layer. It is observed that certain Scyphozoan i.e. Rhizostoma pulmo and Aurelia aurita are depend upon small fish for their food. During research small fish were observed being entangled among mouth tentacles as well as found in thegastric cavity which shows that these two species often feed on small fish.