Çanakkale ili domates alanlarında yeşilkurt (Helicoverpa armigera Hübner)`un popülasyon gelişmesi ve önemli doğal düşmanlarının belirlenmesi

Abstract

oz Bu çalışma, Çanakkale ili domates ekim alanlarında zararlı olan Yeşilkurt {Helicoverpa armigera Hübner Lep: Noctuidae)' un populasyon gelişmesini ve doğal düşmanlarını belirlemek amacıyla 2000, 2001 ve 2002 yıllarında yürütülmüştür. Bu amaçla, 2000 yılında Çanakkale İntepe Beldesi ve Açık Cezaevinde; 2001 yılında Merkez Saraycık Köyün' de ve Açık Cezaevinde ve 2002 yılında ise İntepe ve Kumkale Beldelerinde seçilen domates tarlalarında Robinson tipi ışık tuzağı çalıştırılmıştır. Ayrıca, 2002 yılında Yenimahalle, Kumkale, merkez ve Biga da organik yetiştiricilik yapılan birer domates tarlasına feromon tuzakları asılmıştır. Aynı tarlalarda zararlının ergin öncesi dönemleri ile doğal düşmanları periyodik örnekleme yapılarak incelenmiştir. Çalışmalar sonucunda elde edilen veriler değerlendirilerek Helicoverpa armigera' nın Çanakkale İlindeki mevcut populasyon seyri izlenmiş. Zararlının çıkış zamanları kayıt altına alınmıştır. Domates bitkisinde 1. ile 2. dölünün zararlı olduğu, genellikle domates meyve bağladıktan sonra ve geçci çeşitlerde daha fazla görüldüğü saptanmıştır. Ayrıca iklim koşullarına bağlı olarak her yıl populasyon yoğunluğunun değişiklik gösterdiği de gözlenmiştir. İklim koşullarından rüzgarın tuzaklara düşen populasyon yoğunluğunu etkileyen en önemli etken olduğu gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler :Helicoverpa armigera, Domates, Çanakkale, Işık tuzağı, Feromon tuzağı

ABSTRACT This research was carried out to determine the population development and the natural enemies of Tomato fruitworm (Helicoverpa armigera Hübner Lep: Noctuidae) which damages on tomato lands in Çanakkale in 2000, 2001 and 2002. For this purpose, Robinson type light traps were used on the tomato lands in Çanakkale -İntepe and in cityjail in 2000, in Saraycik and Cityjail in 2002, in İntepe and Kumkale in 2002. Furthermore, feromone traps were used on the organic lands in 2002 in Yenimahalle, Kumkale, Centrum and Biga. Pre-adult stages of the insect and their natural enemies were investigated by sampling priodically on the same lands. As a result of this research the datas obtained were evaluated and population progress of Helicoverpa armigera and also the start time was recorded. İt was determined that its first and the second generations damage the tomato lands after fruit bearing, and on late cultivars more. Furthermore it was determined that the population intensity changed due to the climacteric conditions annually. The most significant climatic effect is the wind that affects the population intensity. Key Words: Tomato fruitworm, Tomato.) Çanakkale, Light trap, Pheromone trap II