Sivas-Altınyayla ovası ve civarının hidrojeoloji incelemesi

Abstract

II ÖZET Yüksek lisans Tezi SİVAS ALTINYAYLA OVASI VE CİVARININ HİDROJEOLOJİ İNCELEMESİ SuatBUMIN Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Fikret KAÇARO?LU Bu çalışma da Sivas İH Alünyayla ilçesinin içinde yer aldığı 450 km2 ' Hk bir alanın hidrolojisi, hidrojeolojisi ve su kimyası konulan üzerinde çalışılmıştır. Alanın 1/ 100 000 ölçekli hidrojeoloji haritası hazırlanmıştır. Alanı, Tersiyer - Kuvatemer yaşlı sedimanter ve volkanik kayaçlar oluşturmaktadır. Bölgede başlıca akifer birimleri; alüvyon akiferi, bol kınklı ve çatlaklı bazalt ve Neojen çökelleri (kumtaşt kiltaşı, konglomera ve gölsel kireçtaşlan) oluştur maktadır. Hidroloji çalışmaları ile alanın ortalama yağış, potansiyel ve gerçek buharlaşma terleme ve ortalama akım değerleri hesaplanmıştır. Bu veriler kullanılarak bölgeye ait hidrolojik bütçe oluşturulmuştur. Alanın ortalama yıllık yağışı 387.6 mm, potansiyel buharlaşma - terleme 546.0 mm, gerçek buharlaşma - terleme 293.1 mm' dir.Ill DSİ tarafından Altaıyayla ovasında 1965 - 1991 yuları arasında 5 adet sondaj kuyusu açılmıştır. Açılan kuyular 66 - 288 m derinliklerde olup, yapılan pompa tecrübesi sonuçlarına göre kuyuların özgül debileri 1-2.7 l/s arasında, transmissibilite değerleri 214 - 739 m3/gün/m arasında değişmektedir. İnceleme alanında yer alan kaynaklar, kuyu ve akarsulardan su örnekleri alınarak kimyasal analizleri yapılmıştır. Analizler ve değerlendirmeler sonucunda bölgede yer alan suların genelde CaC03 ve MgC03 ' lü sular sınıfında yer aldığı görülmüştür. İnceleme alanından alınan su örneklerinin analiz sonuçlan sulama suyu açısından değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeye göre ABD Tuzluluk Diyagramı'nda sular, genel olarak C2Sı - C3S1 sınıfında olup, düşük sodyum yüzdesi ve orta - yüksek tuzluluk tehlikesine sahiptir. Wilcox Diyagramına göre de bu sular çok iyi - iyi kullanılabilir aralığında yer almaktadır. Yapılan su analizleri sulama suyuna yönelik olduğu için içmesuyu amacma yönelik organik madde ve bakteriyolojik analiz yapılmamıştır. Sadece anyon ve katyon içeriklerine göre TSE' nin içmesulan standartlarına uygun olduğu görülmüştür.

IV ABSTRACT M.Sc. Thesis HYDROGEOLOGICAL INVESTIGATION OF SİVAS ALTTNYAYLA PLAIN AND ITS VICINITY SuatBUMIN Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Geological Engineering Supervisor: Yrd. Doç. Dr. Fikret KAÇARO?LU Within the scope of this study hydroiogical, hydrogeological and hydrochemical proporties of an area 450 km2 around the Altmyayla distric center were investigated. 1/100 000 scaled hydrogeological map have been prepared. Tertiary - Quaternary aged sedimantary and volcanic rocks crop out in the area. The major aquifers are alluvium, basalt which is extensively fractured and jointed and Neogene deposıtes (sandstone, claystone, conglomera and lacustrine limenstone) Mean precipitation, potantial and real evapotranspiration and mean annual streamflow have been calculated for the stud)' area. Hydrologic budget of the basin has been estabhsted. Using these data. Mean annual precipitation, potential evapotranspiration, real evapotranspiration are 387.6 mm, 546.0 mm.V In the investigation area, five wells were drilled by DSİ between the years 1965 - 1991. Depths of these wells are between 66 - 288 meters, specific yields are between 1-2.7 1/sec, ^admissibilities are between 200 - 750 m3/day/m. As springs, wells and streams have been sampled and chemical analyses have been made. Hydrochemical data indicates mat all the waters are classes of CaC03 and Mg C03 types waters. Water analyses have been evaluated from the point of irrigation water standarts. Water classes of these samples are Ç2Sı and Q*Si and they have low sodium percent and middle - high salinity according to the ABD Salinity Diagram, and very good to good according to the Wilcox Diagram. Because the water analyses have aimed irrigation water standarts, organic matter and bacteriological analyses have not been carried out, from the point of major anion and cation the drinking water standarts of the Turkish Standarts Institution (TSE).