İnce damarlarda mekanizasyon

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi İNCE DAMAR MADENCİLİĞİNDE MEKANİZASYON Davut SAYDAM C. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Birol ELEVLÎ İnce damar madenciliğinde genellikle, insan gücüyle kullanılan martoperfaratör, vagon, kürek vb ekipmanlar ve emek-yoğun yöntemler yıllardır uygulanmaktadır. Bu yöntemler, mekanize yöntemlere kıyasla daha az yatırım maliyeti, daha az üretim kapasitesi ve rekabet gücüne sahip olmaları nedeniyle küçük boyutlu işletmelerde uygulanabilmektedirler. Büyük işletmelerde ise, bu yöntemlerin ve kullanılan makina- ekipmanların işletme maliyetinin genellikle yüksek buna karşın üretim kapasitelerinin düşük olması nedeniyle, mekanize yöntemlerle ekonomik olarak işletilebilecek cevher yataktan, klasik yöntemlerle ekonomik olarak işletilemeyebilmektedir. Son yıllardaki teknolojik gelişmeler sonucu, ince damar madenciliğinde kullanılabilecek küçük boyutlu maden makina-ekipmanları üretilmiştir. Bu makina- ekipmanlar ve uygun işletme yöntemlerinin kullanımı sonucunda, daha yüksek üretim kapasitesi, daha ileri işgüvenliği, daha iyi işçi sağlığı, daha fazla rekabet gücü ve karlılık elde edilebilmektedir. Bu çalışmada, klasik ambarlı kazı yöntemi ile ince damar madenciliği yapan bir işletmede, LHD ve jumbo delici ile mekanize edilmiş arakatlı kazı üretim yönteminin uygulanabilirliği araştırılmış, mekanize arakatlı kazı ile ambarlı kazı yönteminin maliyetleri hesaplanarak mukayese edilmiştir. Mekanize arakatlı kazı üretim yönteminin uygulanmasıyla maliyetlerin %15 oranında azalabileceği ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: İnce Damar Madenciliği, Ambarlı Kazı Yöntemi, Mekanize Arakatlı Kazı Yöntemi

ABSTRACT MSc Thesis MECHANIZATION IN NARROW VEIN MINING Davut SAYDAM Cumhuriyet University Graduate School of Natural And Applied Science Department of Mining Engineering Advisor: Doç. Dr. Birol ELEVLİ Labor-intensive unmechanized methods with conventional equipment ( hand held drills, rail mounted trucks, shovel etc.) have generally been used in narrow vein mining for many years. Labor-intensive unmechanized methods have been able to be used in small scale mines because of their low equipment investment cost, low production rate and weak competitiveness. Generally, ore deposits in large scale mines, which could be extracted by mechanized method, may not be extracted economically and may be treated as uneconomic due to the high production cost and low production rate of unmechanized methods. As a result of recent technological developments, small sized mining machines and equipment for narrow vein mining have been manufactured. Higher production rate, better safety, healthier working environment, stronger competitiveness and higher profitability could be able to be obtained by employing a suitable mining method and small sized mining machines and equipment (e.g. LHD, Jumbo Drill etc.). In this study, applicability of sublevel stoping method mechanized with LHD and jumbo drill to an existing mine, which utilizes conventional shrinkage method, has been discussed. Then, production costs of both methods have been compared. The results have showed that production cost may decrease approximately 15 % by using mechanized method. Key Words: Narrow Vein Mining, Shrinkage Stoping, Mechanized Sublevel Stoping vii